Streszczenie

Jednym z powikłań, które mogą mieć miejsce w trakcie leczenia kanałowego, jest niezamierzone złamanie fragmentu stosowanych narzędzi. Gdy dojdzie do tego faktu, lekarze często próbują usunąć instrument z jamy zęba i w wielu przypadkach zabieg ten kończy się powodzeniem. W pracy przedstawiono przypadki usunięcia złamanych instrumentów za pomocą techniki ultradźwiękowej oraz podjęto dyskusję na temat przyczyn i możliwości usunięcia narzędzi z kanałów korzeniowych.

Abstract
One of the complications that can occur during root canal treatment is an unintentional fracture of a  fragment of the file used. When this happens, the dentist often tries to remove the instrument from the tooth and this procedure appears to be successful in many cases. The paper presents the cases of removal of broken instruments using ultrasound technology and discusses the causes and possibilities of withdrawing such files from root canals.

Hasła indeksowe: powikłania w endodoncji, złamane narzędzia kanałowe, ultradźwięki
Key words: complications in endodontics, broken endodontic instrument, ultrasound

Piśmiennictwo:
1. Cheung G.S., Chan TK.: Long‑termsurvival of primary root canal treatment carriedout in a dental teaching hospital. Int. Endod. J., 2003, 36, 2, 117‑128.
2. Ungerechts C., Bardsen A., Fristad I.: Instrument fracture in root canals – where,why, when and what? A study from a student clinic. Int. Endod. J., 2014, 47,2, 183‑190.
3. Parashos P., Gordon I., Messer H.H.: Factors influencing defects of rotary nickel‑titaniumendodontic instruments after clinical use. J. Endod., 2004, 30, 10, 722‑725.
4. Parashos P., Messer H.H.: Rotary NiTi Instrument Fracture and its Consequences.J. Endod., 2006, 32, 11, 1031‑1043.
5. Panitvisai P. i wsp.: Impact of a retained instrument on treatment outcome: a systematicreview and meta‑analysis.J. Endod., 2010, 36, 5, 775‑780.
6. Madarati A.A., Watts D.C., Qualtrough A.J.: Opinions and attitudes of endodontistsand general dental practitioners in the UK towards the intracanal fracture ofendodontic instruments: part 1. Int. Endod. J., 2008, 41, 8, 693‑670.
7. Madarati A.A., Watts D.C., Qualtrough A.J.: Opinions and attitudes of endodontistsand general dental practitioners in the UK towards the intra‑canalfracture ofendodontic instruments. Part 2. Int. Endod. J., 2008, 41, 12, 1079‑1087.
8. Nehme W.: A new approach for the retrieval of broken instruments. J. Endod.,1999, 25, 9, 633‑635.
9. Ward J.R., Parashos P., Messer H.H.: Evaluation of an ultrasonic technique to removefractured rotary nickel‑titaniumendodontic instruments from root canals: anexperimental study. J. Endod., 2003a, 29, 11, 756‑763.
10. Ward J.R., Parashos P., Messer H.H.: Evaluation of an ultrasonic technique to removefractured rotary nickel‑titaniumendodontic instruments from root canals: clinicalcases. J. Endod., 2003b, 29, 11, 764‑767.
11. Souter N.J., Messer H.H.: Complications associated with fractured file removalusing an ultrasonic technique. J. Endod., 2005, 31, 6, 450‑452.
12. Cuje J., Bargholz C., Hulsmann M.: The outcome of retained instrument removalin a specialist practice. Int. Endod. J., 2010, 43, 7, 545‑554.
13. Suter B., Lussi A., Sequeira P.: Probability of removing fractured instrumentsfrom root canals. Int. Endod. J., 2005, 38, 2, 112‑123.
14. Shen Y., Peng B., Cheung G.P.: Factors associated with the removal of fracturedNiTi instruments from root canal systems. Oral Surg. Oral Med. Oral Pathol. OralRadiol. Endod., 2004, 98, 5, 605‑610.
15. Lipski M., Dębicki M., Więcławski P.: Usunięcie fragmentu złamanego narzędziaendodontycznego z części wierzchołkowej kanału korzeniowego za pomocą ultradźwięków.Mag. Stomatol, 2010, 2, 72‑76.
16. Kroczyńska P., Lipski M.: Powikłania występujące podczas usuwania złamanychnarzędzi z kanałów korzeniowych. Mag. Stomatol., 2013, 2, 12‑18.