Dostęp do tego artykułu jest płatny.
Zapraszamy do zakupu!
Cena: 12.50 PLN (z VAT)
Kup artykuł
Po dokonaniu zakupu artykuł w postaci pliku PDF prześlemy bezpośrednio pod twój adres e-mail.
MS 2020; 3: 40-48.
Anna Kochanek-Leśniewska, Joanna Gadomska
Streszczenie
Odtwarzanie jakościowych ubytków twardych tkanek zębów oraz uzupełnianie braków międzyzębowych za pomocą koron i mostów protetycznych na podbudowie metalowej licowanych porcelaną stanowiło dotychczas złoty standard w leczeniu protetycznym z zastosowaniem uzupełnień stałych. Tego typu konstrukcje charakteryzują się dużą wytrzymałością mechaniczną oraz odpornością na uszkodzenia pod wpływem sił zgryzowych. Dlatego pomimo rozwoju technik umożliwiających wytwarzanie różnego typu uzupełnień stałych pełnoceramicznych, nadal pozostają one konstrukcjami z wyboru w odcinkach bocznych oraz w przypadku rozległych rekonstrukcji protetycznych.
Celem pracy jest przedstawienie i usystematyzowanie metod możliwych do zastosowania w wykonawstwie części metalowych stałych uzupełnień złożonych.
W wykonawstwie metalowej podbudowy uzupełnień stałych wykorzystuje się metody tradycyjne oparte na odlewnictwie lub galwanoformingu, metody łączące zastosowanie komputerowych programów projektowych z odlewnictwem oraz technologie w całości wspomagane komputerowo. Wśród tych ostatnich wyróżnia się technologie ubytkowe, addycyjne oraz hybrydowe.
Bardzo szybki rozwój w dziedzinie materiałoznawstwa oraz technologii komputerowych stwarza w protetyce stomatologicznej nowe możliwości projektowania i wykonawstwa różnego typu uzupełnień, skracając i upraszczając postępowanie oraz zmniejszając ryzyko błędów.
Abstract
Decreases of hard tissues of teeth and interdental gaps can be restored using the metal-ceramic prosthetic crowns and bridges. It was the gold standard of the prosthetic treatment with the use of fixed dentures. This type of constructions are characterized by mechanical strength and resistance to destruction under the influence of occlusal forces. Despite the development of techniques, which allow to produce various types of full-ceramic fixed restorations, the metal-ceramic ones are still used to restore interdental gaps in distal parts of dental arch as well as to make extensive prosthetic reconstructions.
The aim of this publication is to present and systematize the methods, which are used in producing the metal parts of metal-ceramic fixed restorations.
To produce the metal substructure of fixed dentures the traditional methods based on casting and electroforming, methods which connect computer-aided design with casting and also fully computer-aided techniques are used. Among previously mentioned methods, loss, additional and hybrid techniques are the available ones.
Very rapid development of materials science and computer techniques enables to design and produce various types prosthetic restorations. It also makes all procedures easier and reduces the risk of making a mistake.
Hasła indeksowe: uzupełnienia stałe, projekt CAD, CAM, druk 3D, odlewnictwo
Key words: fixed restorations, CAD project, CAM, 3D print, casting
PIŚMIENNICTWO
1. Porcelain-Fused-to-Metal Crowns versus All-ceramic Crowns: A Review of the Clinical and Cost-Effectiveness. Canadian Agency for Drugs and Technologies in Health, Ottawa 2015.
2. Silva N.R. i wsp.: Reliability of metalloceramic and zirconia-based ceramic crowns. J. Dent. Res., 2010, 89, 10, 1051-1056.
3. Mierzwińska-Nastalska E. (red.): Uzupełnienia ceramiczne. Postępowanie kliniczne i wykonawstwo laboratoryjne. Med Tour Press International, Otwock 2011.
4. Majewski S.: Rekonstrukcja zębów uzupełnieniami stałymi. Wydawnictwo Fundacji Rozwoju Protetyki, Kraków 2005.
5. Dejak B.: Kompendium wykonywania uzupełnień protetycznych. Med Tour Press International, Warszawa 2014.
6. Majewski S.: Współczesna protetyka stomatologiczna. Podstawy teoretyczne i praktyka kliniczna. Elsevier Urban & Partner, Wrocław 2014.
7. Wydra M., Grelowska I.: Materiały ceramiczne w stomatologii. Szkło i Ceramika 2017, 68, 6, 11-15.
8. Nowakowska-Socha J.: Stomatologiczne leczenie estetyczne w obecnych warunkach socjoekonomicznych oraz jego wpływ na higienę i samoocenę u leczonych pacjentów na podstawie badań ankietowych i klinicznych. Roczniki Pomorskiej Akademii Medycznej w Szczecinie, 2007, 53, 2, 100-113.
9. Giełzak J., Drobnik K.: Hypersensitivity to metal alloys used in prosthodontics – literature review. Protet. Stomatol., 2019, 69, 1, 57-67.
10. Zhang Y., Kelly J.R.: Dental ceramics for restoration and metal veneering. Dent. Clin. North. Am., 2017, 61, 4, 797-819.
11. Szczyrek P.: Korony i mosty ceramiczne. W: Szczyrek P., Okoński P., Aluchna M.: Protetyka Step By Step. Forum Media Polska, Poznań 2016.
12. Esquivel-Upshaw J. i wsp.: Randomized, controlled clinical trial of bilayer ceramic and metal-ceramic crown performance. J. Prosthodont., 2013, 22, 3, 166-173.
13. Sarna-Boś K. i wsp.: Błędy laboratoryjne popełniane podczas wykonawstwa uzupełnień protetycznych stałych. Nowocz. Tech. Dentyst., 2017, 2, 16-23.
14. Wachtel D.: Odlewnictwo stomatologiczne cz. 1 – wpływ metody i procesu odlewania na jakość odlewu. Nowocz. Tech. Dentyst., 2014, 3, 49-52.
15. Wachtel D.: Odlewnictwo stomatologiczne cz. 2 – jak uniknąć błędów: decydujące momenty w codziennej pracy laboratoryjnej. Nowocz. Tech. Dentyst., 2014, 4, 48-54.
16. Raszewski Z.: Możliwe błędy podczas odlewania metali. Nowocz. Tech. Dentyst., 2017, 1, 76-82.
17. Raszewski Z.: Masy osłonowe. Nowocz. Tech. Dentyst., 2013, 6, 25-29.
18. Musiał T.: Nowoczesne odlewnictwo. Nowocz. Tech. Dentyst., 2013, 6, 72-75.
19. Kowalik K. i wsp.: Współczesne korony protetyczne – zalety i wady. Nowocz. Tech. Dentyst., 2015, 3, 69-72.
20. Rekść M. i wsp.: Wpływ wykonania formy odlewniczej na jakość odlewu – cz. I. Nowocz. Tech. Dentyst., 2013, 3, 53-59.
21. Rekść M. i wsp.: Wpływ wykonania formy odlewniczej na jakość odlewu – cz. II. Nowocz. Tech. Dentyst., 2013, 6, 54-57.
22. Wirtz J., Hoffmann A.: Galvanoprothetik-neue Wege zum biologischen Zahnersatz. Quintessenz, Berlin 1999.
23. Jedynak B., Szczyrek P.: Zastosowanie techniki galwanoformingu w protetyce stomatologicznej. Protet. Stomatol., 2010, 60, 1, 61-66.
24. Dąbrowa T., Panek H.: Galwanoforming w protetyce stomatologicznej. Dent. Med. Probl., 2004, 41, 3, 527-530.
25. Pietruska M., Pietruski J.: Zastosowanie techniki galwanoformingu w protetyce. Protet. Stomatol., 2004, 54, 236-352.
26. Półtorak K., Szkutnik J., Sikora K.: Możliwości wykorzystania galwanoformingu w protetyce stomatologicznej. Mag. Stomatol., 2007, 12, 80-81.
27. Pietruski J., Pietruska M.: Zastosowanie techniki galwanoformingu do wykonywania koron teleskopowych. Protet. Stomatol., 2001, 51, 230-235.
28. Czop P., Krupiński L., Słoniewski J.: Zastosowanie hybrydowej technologii wytwarzania uzupełnień protetycznych. Nowocz. Tech. Dentyst., 2018, 5, 62-66.
29. Słoniewski J. i wsp.: Przegląd hybrydowych technologii wytwarzania uzupełnień protetycznych. Nowocz. Tech. Dentyst., 2017, 6, 44-50.
30. Słoniewski J., Czop P., Wojciechowska M.: Wytwarzanie prac implantologicznych z wykorzystaniem otwartych systemów CAM/CNC. Nowocz. Tech. Dentyst., 2016, 4, 54-58.
31. Słoniewski J., Czop P, Bociek W.: Hybrydowa metoda wytwarzania uzupełnień protetycznych dedykowana implantologii. Nowocz. Tech. Dentyst., 2016, 3, 64-68.
32. Hyla A., Bociek W.: Uzasadnienie obecności technologii CAD/CAM w gabinecie stomatologicznym i rozwijającej się pracowni techniki dentystycznej. Nowocz. Tech. Dentyst., 2016, 1, 86-89.
33. Wróbel-Bednarz K., Surowiecki D.: Zastosowanie i właściwości druku 3D – technologii przyszłości w protetyce stomatologicznej. Protet. Stomatol., 2016, 66, 6, 445-452.
34. Gołąb T., Czop P., Słoniewski J.: Cyfrowa protetyka to już nie tylko CAD/CAM. Nowocz. Tech. Dentyst., 2018, 1, 54-62.
35. Raszewski Z.: Drukarki 3D. Nowocz. Tech. Dentyst., 2018, 1, 75-80.
36. Raszewski Z.: Bloczki CAD/CAM – tlenek cyrkonu, wosk i metal. Nowocz. Tech. Dentyst., 2018, 3, 71-75.
37. Matuszewska S., Rutkowski A.: Technologia CAD/CAM w laboratoryjnym wykonywaniu protez stałych na przykładzie systemu Cerec. Nowocz. Tech. Dentyst., 2017, 5, 59-62.
38. Mierzwińska-Nastalska E., Kochanek-Leśniewska A. (red.): Protetyka stomatologiczna dla techników dentystycznych. PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2017.
Streszczenie
Odtwarzanie jakościowych ubytków twardych tkanek zębów oraz uzupełnianie braków międzyzębowych za pomocą koron i mostów protetycznych na podbudowie metalowej licowanych porcelaną stanowiło dotychczas złoty standard w leczeniu protetycznym z zastosowaniem uzupełnień stałych. Tego typu konstrukcje charakteryzują się dużą wytrzymałością mechaniczną oraz odpornością na uszkodzenia pod wpływem sił zgryzowych. Dlatego pomimo rozwoju technik umożliwiających wytwarzanie różnego typu uzupełnień stałych pełnoceramicznych, nadal pozostają one konstrukcjami z wyboru w odcinkach bocznych oraz w przypadku rozległych rekonstrukcji protetycznych.
Celem pracy jest przedstawienie i usystematyzowanie metod możliwych do zastosowania w wykonawstwie części metalowych stałych uzupełnień złożonych.
W wykonawstwie metalowej podbudowy uzupełnień stałych wykorzystuje się metody tradycyjne oparte na odlewnictwie lub galwanoformingu, metody łączące zastosowanie komputerowych programów projektowych z odlewnictwem oraz technologie w całości wspomagane komputerowo. Wśród tych ostatnich wyróżnia się technologie ubytkowe, addycyjne oraz hybrydowe.
Bardzo szybki rozwój w dziedzinie materiałoznawstwa oraz technologii komputerowych stwarza w protetyce stomatologicznej nowe możliwości projektowania i wykonawstwa różnego typu uzupełnień, skracając i upraszczając postępowanie oraz zmniejszając ryzyko błędów.
Abstract
Decreases of hard tissues of teeth and interdental gaps can be restored using the metal-ceramic prosthetic crowns and bridges. It was the gold standard of the prosthetic treatment with the use of fixed dentures. This type of constructions are characterized by mechanical strength and resistance to destruction under the influence of occlusal forces. Despite the development of techniques, which allow to produce various types of full-ceramic fixed restorations, the metal-ceramic ones are still used to restore interdental gaps in distal parts of dental arch as well as to make extensive prosthetic reconstructions.
The aim of this publication is to present and systematize the methods, which are used in producing the metal parts of metal-ceramic fixed restorations.
To produce the metal substructure of fixed dentures the traditional methods based on casting and electroforming, methods which connect computer-aided design with casting and also fully computer-aided techniques are used. Among previously mentioned methods, loss, additional and hybrid techniques are the available ones.
Very rapid development of materials science and computer techniques enables to design and produce various types prosthetic restorations. It also makes all procedures easier and reduces the risk of making a mistake.
Hasła indeksowe: uzupełnienia stałe, projekt CAD, CAM, druk 3D, odlewnictwo
Key words: fixed restorations, CAD project, CAM, 3D print, casting
PIŚMIENNICTWO
1. Porcelain-Fused-to-Metal Crowns versus All-ceramic Crowns: A Review of the Clinical and Cost-Effectiveness. Canadian Agency for Drugs and Technologies in Health, Ottawa 2015.
2. Silva N.R. i wsp.: Reliability of metalloceramic and zirconia-based ceramic crowns. J. Dent. Res., 2010, 89, 10, 1051-1056.
3. Mierzwińska-Nastalska E. (red.): Uzupełnienia ceramiczne. Postępowanie kliniczne i wykonawstwo laboratoryjne. Med Tour Press International, Otwock 2011.
4. Majewski S.: Rekonstrukcja zębów uzupełnieniami stałymi. Wydawnictwo Fundacji Rozwoju Protetyki, Kraków 2005.
5. Dejak B.: Kompendium wykonywania uzupełnień protetycznych. Med Tour Press International, Warszawa 2014.
6. Majewski S.: Współczesna protetyka stomatologiczna. Podstawy teoretyczne i praktyka kliniczna. Elsevier Urban & Partner, Wrocław 2014.
7. Wydra M., Grelowska I.: Materiały ceramiczne w stomatologii. Szkło i Ceramika 2017, 68, 6, 11-15.
8. Nowakowska-Socha J.: Stomatologiczne leczenie estetyczne w obecnych warunkach socjoekonomicznych oraz jego wpływ na higienę i samoocenę u leczonych pacjentów na podstawie badań ankietowych i klinicznych. Roczniki Pomorskiej Akademii Medycznej w Szczecinie, 2007, 53, 2, 100-113.
9. Giełzak J., Drobnik K.: Hypersensitivity to metal alloys used in prosthodontics – literature review. Protet. Stomatol., 2019, 69, 1, 57-67.
10. Zhang Y., Kelly J.R.: Dental ceramics for restoration and metal veneering. Dent. Clin. North. Am., 2017, 61, 4, 797-819.
11. Szczyrek P.: Korony i mosty ceramiczne. W: Szczyrek P., Okoński P., Aluchna M.: Protetyka Step By Step. Forum Media Polska, Poznań 2016.
12. Esquivel-Upshaw J. i wsp.: Randomized, controlled clinical trial of bilayer ceramic and metal-ceramic crown performance. J. Prosthodont., 2013, 22, 3, 166-173.
13. Sarna-Boś K. i wsp.: Błędy laboratoryjne popełniane podczas wykonawstwa uzupełnień protetycznych stałych. Nowocz. Tech. Dentyst., 2017, 2, 16-23.
14. Wachtel D.: Odlewnictwo stomatologiczne cz. 1 – wpływ metody i procesu odlewania na jakość odlewu. Nowocz. Tech. Dentyst., 2014, 3, 49-52.
15. Wachtel D.: Odlewnictwo stomatologiczne cz. 2 – jak uniknąć błędów: decydujące momenty w codziennej pracy laboratoryjnej. Nowocz. Tech. Dentyst., 2014, 4, 48-54.
16. Raszewski Z.: Możliwe błędy podczas odlewania metali. Nowocz. Tech. Dentyst., 2017, 1, 76-82.
17. Raszewski Z.: Masy osłonowe. Nowocz. Tech. Dentyst., 2013, 6, 25-29.
18. Musiał T.: Nowoczesne odlewnictwo. Nowocz. Tech. Dentyst., 2013, 6, 72-75.
19. Kowalik K. i wsp.: Współczesne korony protetyczne – zalety i wady. Nowocz. Tech. Dentyst., 2015, 3, 69-72.
20. Rekść M. i wsp.: Wpływ wykonania formy odlewniczej na jakość odlewu – cz. I. Nowocz. Tech. Dentyst., 2013, 3, 53-59.
21. Rekść M. i wsp.: Wpływ wykonania formy odlewniczej na jakość odlewu – cz. II. Nowocz. Tech. Dentyst., 2013, 6, 54-57.
22. Wirtz J., Hoffmann A.: Galvanoprothetik-neue Wege zum biologischen Zahnersatz. Quintessenz, Berlin 1999.
23. Jedynak B., Szczyrek P.: Zastosowanie techniki galwanoformingu w protetyce stomatologicznej. Protet. Stomatol., 2010, 60, 1, 61-66.
24. Dąbrowa T., Panek H.: Galwanoforming w protetyce stomatologicznej. Dent. Med. Probl., 2004, 41, 3, 527-530.
25. Pietruska M., Pietruski J.: Zastosowanie techniki galwanoformingu w protetyce. Protet. Stomatol., 2004, 54, 236-352.
26. Półtorak K., Szkutnik J., Sikora K.: Możliwości wykorzystania galwanoformingu w protetyce stomatologicznej. Mag. Stomatol., 2007, 12, 80-81.
27. Pietruski J., Pietruska M.: Zastosowanie techniki galwanoformingu do wykonywania koron teleskopowych. Protet. Stomatol., 2001, 51, 230-235.
28. Czop P., Krupiński L., Słoniewski J.: Zastosowanie hybrydowej technologii wytwarzania uzupełnień protetycznych. Nowocz. Tech. Dentyst., 2018, 5, 62-66.
29. Słoniewski J. i wsp.: Przegląd hybrydowych technologii wytwarzania uzupełnień protetycznych. Nowocz. Tech. Dentyst., 2017, 6, 44-50.
30. Słoniewski J., Czop P., Wojciechowska M.: Wytwarzanie prac implantologicznych z wykorzystaniem otwartych systemów CAM/CNC. Nowocz. Tech. Dentyst., 2016, 4, 54-58.
31. Słoniewski J., Czop P, Bociek W.: Hybrydowa metoda wytwarzania uzupełnień protetycznych dedykowana implantologii. Nowocz. Tech. Dentyst., 2016, 3, 64-68.
32. Hyla A., Bociek W.: Uzasadnienie obecności technologii CAD/CAM w gabinecie stomatologicznym i rozwijającej się pracowni techniki dentystycznej. Nowocz. Tech. Dentyst., 2016, 1, 86-89.
33. Wróbel-Bednarz K., Surowiecki D.: Zastosowanie i właściwości druku 3D – technologii przyszłości w protetyce stomatologicznej. Protet. Stomatol., 2016, 66, 6, 445-452.
34. Gołąb T., Czop P., Słoniewski J.: Cyfrowa protetyka to już nie tylko CAD/CAM. Nowocz. Tech. Dentyst., 2018, 1, 54-62.
35. Raszewski Z.: Drukarki 3D. Nowocz. Tech. Dentyst., 2018, 1, 75-80.
36. Raszewski Z.: Bloczki CAD/CAM – tlenek cyrkonu, wosk i metal. Nowocz. Tech. Dentyst., 2018, 3, 71-75.
37. Matuszewska S., Rutkowski A.: Technologia CAD/CAM w laboratoryjnym wykonywaniu protez stałych na przykładzie systemu Cerec. Nowocz. Tech. Dentyst., 2017, 5, 59-62.
38. Mierzwińska-Nastalska E., Kochanek-Leśniewska A. (red.): Protetyka stomatologiczna dla techników dentystycznych. PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2017.
