ARTYKUŁ PRZEGLĄDOWY
Najnowsze metody leczenia stomatopatii protetycznych – przegląd piśmiennictwa

The latest treatment methods for denture stomatitis – aliterature review

Agnieszka Mazur-Lesz, Joanna Pałwat, Elżbieta Grządka, Monika Machoy

Streszczenie
W publikacji omówiono rodzaje stomatopatii protetycznych, ich etiologię oraz czynniki ryzyka predysponujące do wystąpienia objawów. Wyjaśniono dostępne metody leczenia z uwzględnieniem farmakologii oraz wspomagania leczenia naturalnymi ekstraktami roślinnymi. W artykule opisano metody podścielania protez, materiały do modyfikowania powierzchni protez, a także terapię fotodynamiczną i możliwości zastosowania zimnej plazmy w leczeniu stomatopatii protetycznych.

Abstract
The manuscript discuses the variety of denture stomatitis, the etiology and risk factors predisposing to the occurrence of symptoms. Accessible treatment methods were explained, including: pharmacotherapy and supporting treatment methods with natural plants extracts. The article presents methods of relining dentures, surface modification materials, photodynamic therapy and also the possibility of using cold plasma in the treatment of denture stomatitis.

Hasła indeksowe: stomatopatia protetyczna, Candida albicans, leczenie stomatopatii, zimna plazma

Key words: denture stomatitis, Candida albicans, dental stomatitis treatment, cold plasma

Piśmiennictwo
1. Gad MM, Fouda SM. Current perspectives and the future of Candida albicans-associated denture stomatitis treatment. Dent Med Probl. 2020; 57(1): 95-102.
2. Gendreau L, Loewy ZG. Epidemiology and etiology of denture stomatitis. J Prosthodont. 2011; 20(4), 251-260.
3. Pires de Carvalho Bianchi CM, Bianchi HA, Tadano T i wsp. Factors related to oral candidiasis in elderly users and non-users of removable dental prostheses. Rev Inst Med Trop Sao Paulo. 2016; 58: 17.
4. Szulc M. Grzybicze zapalenia jamy ustnej. Med Dypl. 2020; 11.
5. Arikan A, Kulak Y, Kadir T. Comparison of different treatment methods for localized and generalized simple denture stomatitis. J Oral Rehabil. 1995; 22(5): 365-369.
6. Aguayo S, Marshall H, Pratten J i wsp. Early adhesion of Candida albicans onto dental acrylic surfaces. J Dent Res. 2017; 96(8): 917-923.
7. Bilhan H, Sulun T, Erkose G i wsp. The role of Candida albicans hyphae and Lactobacillus in denture-related stomatitis. Clin Oral Inve stig. 2009; 13(4): 363-368.
8. McReynolds DE, Moorthy A, O’Connor Moneley J i wsp. Denture stomatitis – An interdisciplinary clinical review. J Prosthodont. 2023; 32(7): 560-570.
9. Taweechaisupapong S, Klanrit P, Singhara S i wsp. Inhibitory effect of Streblus asper leaf-extract on adhesion of Candida albicans to denture acrylic. J Ethnopharmacol. 2006; 106(3): 414-417.
10. Pinelli LAP, Montandon AAB, Corbi SCT i wsp. Ricinus communis treatment of denture stomatitis in institutionalised elderly. J Oral Rehabil. 2013; 40(5): 375-380.
11. de MS Pinta G, Lia EN, Berretta AA i wsp. Efficacy of propolis on the denture stomatitis treatment in older adults: A multicentric ran domized trial. Evid Based Complement Alternat Med. 2017; 2017: 8971746.
12. Al-Dwairi ZN, Al-Quran FA, Al-Omari OY. The effect of antifungal agents on surface properties of poly(methyl methacrylate) and its relation to adherence of Candida albicans. J Prosthodont Res. 2012; 56 (4): 272-280.
13. Shirley KP, Windsor LJ, Eckert GJ i wsp. In vitro effects of Planta go major extract, aucubin, and baicalein on Candida albicans biofilm formation, metabolic activity, and cell surface hydrophobicity. J Prosthodont. 2017; 26(6): 508-515.
14. Machado-Gonçalves L, Tavares-Santos A, Santos-Costa F i wsp. Effects of Terminalia catappa Linn. Extract on Candida albicans biofilms developed on denture acrylic resin disc. J Clin Exp Dent. 2018; 10(7): e642-e647.
15. Brożek R, Koczorowski R. Zastosowanie elastycznych materiałów do wyścieleń protez ruchomych w leczeniu bezzębnych pacjentów w wieku podeszłym. Nowiny Lek. 2009; 78(3-4): 256-261.
16. Alrabiah M, Alsahhaf A, Alofi RS i wsp. Efficacy of photodynamic therapy versus local nystatin in the treatment of denture stomatitis. A randomized clinical study. Photodiagnosis Photodyn Ther. 2019; 28: 98-101.
17. Mieczkowski D. Plazma w estetyce: piorun pod kontrolą. Rynek Estetyczny. 2016; 3: 19.
18. Sekita-Pilch M. Zastosowanie technologii plazmy w blefaroplastyce. Kosmetologia Estetyczna. 2018; 1(7): 99-103.
19. Stryczewska H, Pawłat J, Diatczyk J. Plazma nietermiczna w procesach dekontaminacji bakteriologicznej. Zakażenia. 2015; 4: 15-17.
20. Krautwald L, Smeets R, Stolzer C i wsp. Osseointegration of Zirconia Implants after UV-Light or Cold Atmospheric Plasma Surface Treatment In Vivo. Materials (Basel). 2022; 15(2): 496.
21. Kamiş GW, Eser B. Effect of cold atmospheric plasma versus co nventional surface treatments on the bond strength between CAD--CAM zirconia and resin cement. Am J Dent. 2023; 36(5): 251-259.
22. Li Y, Sun K, Ye G i wsp. Evaluation of Cold Plasma Treatment and Safety in Disinfecting 3-week Root Canal Enterococcus faecalis Biofilm In Vitro. J Endod. 2015; 41(8): 1325-1330.
23. Avukat EN, Akay C, Topcu Ersöz MB i wsp. Could Helium Plasma Treatment be a Novel Approach to Prevent the Biofi lm Formation of Candida albicans? Mycopathologia. 2023; 188(4): 361-369.