Abrazja powietrzna polega na opracowywaniu ubytków zębowych przez kierowanie na pole operacyjne strumienia sprężonego powietrza niosącego specjalne ścierniwo drobnocząsteczkowe. Technikę tę wykorzystywano już ponad 60 lat temu, lecz ze względu na wynalezienie turbiny Bordena zaniechano jej stosowania. Obecnie przeżywa ona odrodzenie. Przeprowadzone badania naukowe dowodzą skuteczności abrazji powietrznej, ale odkrywają również pewne jej wady. W pracy opisano historię tej metody, omówiono jej zalety i wady oraz krótko przedstawiono możliwości jej wykorzystania nie tylko w stomatologii zachowawczej, ale również w ortodoncji, periodontologii, implantologii, pedodoncji i stomatologii estetycznej. Zestawiono urządzenia dostępne na rynku. Abrazja powietrzna jest wciąż rozwijającą się metodą, budzi ona szerokie zainteresowanie lekarzy i pacjentów.

Air abrasion is based on the preparation of dental cavities by the use of a stream of compressed air carrying a special small-particle abrasive agent directed onto the operating field. This technique was already used more than 60 years ago but, due to the invention of the Borden air turbine, its use ceased. At present, it is experiencing a revival. Research shows the effectiveness of air abrasion but also some of its shortcomings. The study describes the history of this method, its advantages and disadvantages. It also briefly describes its use not only in conservative but also in orthodontics, periodontology, implantology, paedodontics and aesthetic dentistry. A comparison is made of the equipment that is available on the market. Air abrasion is still developing and creates wide interest in dentists and patients.

W pracy opisano przypadki kinetycznego opracowania ubytków przyszyjkowych. Urządzenie do abrazji powietrznej niskiego ciśnienia Sandman Futura pozwoliło na bezbolesną preparację, zapewniając komfort leczenia pacjentom.

The study describes cases of kinetic preparation of cervical cavities. The Sandman Futura unit for low-pressure air-abrasion allowed for pain free preparation, ensuring patient comfort.

W fotoreportażu klinicznym przedstawiono krok po kroku usunięcie nieestetycznego wypełnienia za pomocą piaskarki abrazyjnej i odtworzenie utraconych tkanek materiałem złożonym.

The clinical photo report presents the step-by-step removal of unaesthetic filling with the help of an abrasive sandblaster and the replacement of lost tissue with composite material.

Celem badania było porównanie struktury powierzchni szkliwa w obrębie wejścia do bruzd zlokalizowanych na powierzchni zębów trzonowych opracowanych piaskarką abrazyjną Prep Start oraz mikropiaskarką Microetcher IIA. Do badania posłużyło 7 zębów trzonowych trzecich usuniętych ze wskazań ortodontycznych. W obrębie powierzchni żującej każdego zęba wyodrębniono 3 pola. Odcinek bruzdy w obrębie jednego z nich poddano działaniu piaskarki abrazyjnej Prep Start (grupa I – doświadczalna), część bruzdy w obrębie drugiego opracowano mikropiaskarką Microetcher IIA (grupa II – doświadczalna), a odcinek bruzdy, który znajdował się w obrębie trzeciego pola, pozostawiono nietknięty (grupa III – kontrolna). Uzyskane w ten sposób preparaty obejrzano w elektronowym mikroskopie skaningowym. Obserwacje szkliwa w obrębie ujść bruzd w powiększeniu 500- i 1000-krotnym wykazały dużą porowatość tkanki poddanej działaniu strumienia abrazyjnego w porównaniu do szkliwa nieopracowywanego W obrębie opracowywanych powierzchni były widoczne linijne zagłębienia o długości od 4-5 do 10-15 μm. Nie zaobserwowano różnic w wyglądzie ani liczbie zagłębień powstałych w wyniku użycia piaskarki Prep Start i urządzenia Microetcher IIA.

The aim of the study was to compare the structure of the enamel surface in the entry region of fissures localized on the surface of molar teeth prepared with the sandblaster Prep Start and the micro sandblaster Microetcher IIA. Seven third molars (removed for orthodontic reasons) were used for the study. In the region of the occlusal surface of each tooth, three areas were singled out. Part of the fissure in one of the areas was subjected to the action of the Prep Start sandblaster (group I – experimental); the part of the fissure in the second area was treated with the micro sandblaster Microetcher IIA (group II – experimental) and the part of the fissure in the third area was left untouched (group III – control). These preparations were examined in the scanning electron microscope. Observation of the enamel at the entrance to the fissure, x500 and x1000 magnification, showed large porosity of the tissue that had been subjected to the abrasive stream when compared to the untouched enamel. In the areas of the treated surfaces linear depressions of length 4-5 to 10-15 μm were visible. No differences in appearance or in the number of depressions were observed as a result of using the sandblaster Prep Start and the Microetcher IIA apparatus.

Obróbka strumieniowo-ścierna, zwana powszechnie piaskowaniem, jest szeroko stosowana w technice dentystycznej. Jej celem jest najczęściej usunięcie nadmiarów materiału, nadanie kształtu obrabianym elementom oraz uzyskanie odpowiedniej powierzchni protez. W przypadku napalania ceramiki na podbudowę metalową z tytanu jest to praktycznie jedyny sposób zwiększenia przyczepności ceramiki do metalu. Powszechnie stosowanemu piaskowaniu towarzyszy zjawisko wbijania cząsteczek ścierniwa (o dostatecznie dużej energii kinetycznej) w obrabiany materiał. Może to mieć negatywne skutki, ponieważ wbite ziarna są zarodkami inicjującymi późniejsze pękanie ceramiki. Ilość wbitych w powierzchnię cząstek zależy od parametrów piaskowania (wielkości ziarna, ciśnienia roboczego, kąta obróbki). Podsumowując opisane w pracy badania, należy zwrócić uwagę, że ilość wbitych w podłoże cząstek ścierniwa Al2O3 jest bardzo duża (nawet około 30% powierzchniowo). Ma to więc niewątpliwy wpływ na jego właściwości. Ilość wbitych cząstek maleje wraz ze wzrostem wielkości ziarna ścierniwa. Wzrost ciśnienia obróbki strumieniowo-ściernej powoduje zwiększenie ilości wbitych w podłoże cząstek.

Air abrasion, commonly known as sandblasting, is a widely used technique in the dental laboratory. Its aim is, most commonly, the removal of excess material, the shaping of the prepared elements and the obtaining of a proper surface for appliances. In the case of firing ceramics on a metal substructure of titanium, it is practically the only method of increasing the retention of ceramic to metal. The universally used method of air abrasion is associated with the embedding of abrasive particles (of sufficiently large kinetic energy) into the processed material. This may have negative effects, because the embedded particles initiate future cracking of the ceramic. The number of particles embedded in the surface depends on the parameters of the air abrasion (particle size, working pressure, angle of application). Summarising the studies described, attention should be paid to the fact that the number of particles of Al2O3 abrasive particles embedded in the substructure is very large (even up to about 30% on the surface). This has, therefore, an undoubted influence on its properties. The number of embedded particles decreases, as the abrasive particle size gets larger. An increased pressure of the air abrasive increases the number of particles embedded in the substructure.

Air polishing, nazywany też piaskowaniem profilaktycznym, swym działaniem nie odbiega dzisiaj od ogólnej koncepcji opracowanej w roku 1945 przez dr. Roberta Blacka. Współczesne urządzenia w dalszym ciągu wykorzystują emisję sprężonego powietrza, wody i drobnoziarnistego proszku, jednakże ich zaawansowanie technologiczne i dostępność szerokiej gamy możliwych do zastosowania preparatów poszerzają zakres wskazań, jednocześnie zwiększając bezpieczeństwo prowadzonych zabiegów.

Celem pracy było przedstawienie aktualnych informacji dotyczących wskazań i przeciwwskazań, zarówno ogólnych, jak i miejscowych, dotyczących air- polishingu. Szczegółowo opisano dostępne preparaty, zwracając uwagę na różnicę w działaniu i wynikające z tego ograniczenia. Na podstawie doświadczeń własnych zaprezentowano możliwości zastosowania w podtrzymującym leczeniu periodontologicznym koncepcji poddziąsłowej aplikacji proszku glicynowego za pomocą urządzenia Air Flow Master i rękojeści Air Flow Perio z dyszą poddziąsłową.
 

Air polishing, also known as prophylactic sandblasting, does not today differ from the general concept worked out in 1945 by dr. Robert Black. Contemporary equipment still makes use of the emission of compressed air, water and fine-grain powder. The advanced technology, however, giving wide access to a gamut of possible preparations, widens the indications and at the same time increases the safety of procedures. The aim of the study was to describe current information regarding indications and contraindications, both generalized and local, of air- polishing. Available preparations are described in detail, attention being paid to their differences in action and subsequent limitations. On the basis of the author's own observations the possibilities of supporting periodontal treatment with the concept of subgingival application of glycine powder using the Air Flow Master and Air Flow Perio handpiece with subgingival tip are presented.

Nieprawidłowe odżywianie jest czynnikiem ryzyka rozwoju wielu chorób ogólnych. Odpowiada także za rozwój i postęp procesów chorobowych w jamie ustnej oraz zaburzenia rozwojowe uzębienia. W pracy przedstawiono częstość występowania oraz przyczyny niedożywienia i otyłości u dzieci polskich. Omówiono skutki ogólnoustrojowe i miejscowe otyłości i niedożywienia. Uwypuklono niekorzystny wpływ niedożywienia białkowo-energetycznego i jakościowego na stan zdrowia błony śluzowej jamy ustnej, tkanek przyzębia i tkanek zmineralizowanych zębów. Podkreślono rolę właściwego odżywiania w
profilaktyce chorób jamy ustnej.
 

Inappropriate nutrition is a risk factor for the development of many general diseases. It is also responsible for the development and progress of disease processes in the oral cavity and developmental disturbances of the dentition. The study describes the incidence and causes if malnutrition and obesity in Polish children. The systemic and local results of obesity and malnutrition are discussed. Emphasis was made on the unfavourable influence of protein-energy related and qualitative malnutrition on the state of health of oral mucosa, the periodontal tissues and the mineralised dental tissues. The role of appropriate nutrition in the prevention of diseases of the oral cavity was underlined.

Stożkowa tomografia cyfrowa (ang. CBCT) jest najnowszym osiągnięciem technologii obrazowania 3D znajdującym szerokie zastosowanie w stomatologii. Nowy typ aparatów pozwala uzyskać najwyższej jakości trójwymiarowe zdjęcie struktur anatomicznych przy zmniejszonej dawce promieniowania i zredukowanych kosztach. Pozbawione zniekształceń obrazy uzyskane z dowolnych przekrojów czaszki twarzowej pacjenta są niezastąpione w diagnostyce zmian patologicznych i planowaniu leczenia. W pracy przedstawiono wybrane przykłady zastosowania tomografii stożkowej Gendex GXCB-500 z oprogramowaniem I-CAT w chirurgii stomatologicznej i endodoncji. Zabiegi planowane z wykorzystaniem tomografii są mało inwazyjne i bezpieczne dla pacjenta.

Cone Beam Computed Tomography (CBCT) is the latest achievement in 3D imaging technology that has wide applications in dentistry. The new type of equipment allows for the attainment of the highest quality three-dimensional image of anatomical structures with a reduced radiation dose and reduction in costs. Without distortions, the images obtained from any cross-section of the facial skeleton of the patient, are irreplaceable in the diagnosis of pathological changes and treatment planning. The study describes selected examples of using Gendex GXCB-500 CBCTW with I-CAT software in oral surgery and endodontics. Planned procedures using tomography are minimally invasive and safe for the patient.

W artykule opisano estetyczną rekonstrukcję ubytku pojedynczego zęba w łuku zębowym techniką mostu adhezyjnego wzmocnionego włóknami szklanymi Glass Chords. Zastosowano metodę bezpośredniego modelowania w jamie ustnej pacjenta (podczas jednej wizyty).

The article describes aesthetic restoration of missing single tooth in the dental arch using an adhesive bridge, reinforced with Glass Chords glass fibres. The direct modelling technique was used in the patient’s mouth (during one visit).

W pracy opisano przypadek pacjentki, która zgłosiła się na konsultację z powodu problemów natury estetycznej. Już w trakcie pierwszej wizyty okazało się jednak, że estetyka jest kwestią wtórną, a przyczyną źródłową jest obniżona i utracona wysokość zwarcia centralnego. Użycie w trakcie rekonstrukcji P-A wkładów i nakładów oraz licówek porcelanowych przyniosło zamierzony efekt terapeutyczny i estetyczny.

The study describes the case of a female patient, who presented for consultation about a problem of aesthetics. During the course of the first visit, however, it turned out that aesthetics was a secondary matter and the fundamental reason was a reduced and lost vertical dimension of centric occlusion. The use of inlays and onlays and porcelain facings brought the desired therapeutic and aesthetic effects during P-A reconstruction.

W wyniku randomizowanego badania epidemiologicznego, przeprowadzonego w województwie mazowieckim, które było częścią szeroko zakrojonych badań epidemiologicznych w kraju, zbadano grupę dzieci i młodzieży w wieku 6 lat (102 osoby), 15 lat (122 osoby) oraz 18 lat (142 osoby). Celem badania była ocena frekwencji próchnicy w uzębieniu mlecznym oraz stałym oraz obliczenie wskaźnika dmft i DMFT. Uzyskane wyniki poddano analizie statystycznej. Wyniki wskazują na konieczność zintensyfikowania opieki stomatologicznej w województwie mazowieckim.
 

Randomised epidemiological examination carried out in the Mazowieckie Voivodeship as part of a national widespread epidemiological study programme. Examinations were carried out on a group of children and youth aged 6 years (102 individuals), 15 years (122 individuals) and 18 years (142 individuals). The aim of the study was to determine the frequency of caries in the deciduous and permanent dentitions and to determine the dmft and DMFT indices. The obtained results were subjected to statistical analysis. The results indicate the need to intensify dental care in the Mazowieckie Voivodeship.