Choroba próchnicowa, pomimo wiedzy o jej przyczynach i metodach leczenia, nadal jest problemem, który dotyka ogółu społeczeństwa. W pracy przedstawiono skierowane do dzieci i młodzieży programy edukacyjne dotyczące właściwych zachowań prozdrowotnych. Najczęściej stomatologiczne programy edukacyjne są realizowane w klasach I-III szkoły podstawowej oraz w pierwszej klasie szkół gimnazjalnych. Głównym celem stomatologicznej edukacji prozdrowotnej oprócz informacji jest przygotowywanie najmłodszych do podejmowania świadomych decyzji wpływających na stan ich uzębienia.

Despite knowledge about its cause and methods of treatment, the disease of caries is still a problem that affects society in general. The study, aimed at children and youth, presents educational programmes regarding correct healthy behaviour. Most commonlu, dental education programmes are carried out in classes I-III of primary school and in the first class o secondary school. The chief aim of dental health education, asides from information, is to prepar4e the youngest for the undertaking of conscious decisions affecting the state of their dentition.

Jednym z podstawowych celów współczesnej stomatologii jest eliminacja bólu podczas leczenia. Można to osiągnąć przez zastosowanie znieczulenia miejscowego. W pracy przedstawiono wpływ znieczulenia miejscowego środkami z adrenaliną i bez jej dodatku na ciśnienie tętnicze krwi i tętno.

One of the basic aims of modern dentistry is the elimination of pain during treatment. This can be attained by the use of local anaesthesia. The study describes the influence of local anaesthesia using agents with or without adrenalin on arterial blood pressure and pulse.

Ząb zatrzymany jest to ząb uformowany, objęty w całości przez tkanki twarde lub tylko tkanki miękkie szczęki lub żuchwy (1). W pracy omówiono przyczyny występowania zębów zatrzymanych, metody diagnostyczne oraz chirurgiczno-ortodontyczne postępowanie lecznicze. Przedstawione przypadki kliniczne ilustrują możliwości sprowadzania zatrzymanych zębów do łuku zębowego z wykorzystaniem ortodontycznych aparatów ruchomych oraz aparatów stałych cienkołukowych.

An impacted tooth is one that is fully formed, totally enveloped by hard tissues or only by soft tissues, in the maxilla or mandible (1). The study describes the causes of impacted teeth, and diagnostic or surgical-orthodontic procedures. The clinical cases presented illustrate the possibilities of bringing retained teeth into the dental arch with the use of removable orthodontic appliances and fixed thin arch wires.

W pracy przedstawiono przypadek rekonstrukcji złamanego oczodołu. W wyniku urazu spowodowanego tępym przedmiotem metalowym doszło do złamania wieloodłamowego dna i przedniego dolnego brzegu prawego oczodołu ze zmiażdżeniem odłamów. W rekonstrukcji oczodołu wykorzystano siatkę tytanową Synthes®. Uzyskano prawidłową ruchomość gałki ocznej oraz optymalne odtworzenie anatomicznego kształtu przedniego dolnego brzegu oczodołu.

The study describes a case of reconstruction of the eye orbit. As a result of injury caused by a blunt metal instrument, there were many fragmented fractures of the orbit floor and anterior edge of the right orbit with crushed fractures. The Synthes® titanium mesh was used for reconstruction of the orbit. Correct movement of the eyeball was obtained with optimal anatomical construction of the anterior edge of orbit.

W pracy przedstawiono opisy przypadków konwersji leczenia z cyklosporyny A na takrolimus, która prowadzi do regresji przerostu dziąseł indukowanego przez cyklosporynę A. Na podstawie obserwacji własnych u wszystkich pacjentów po konwersji leczenia (łącznie 9 przypadków) stwierdzono stopniowe zmniejszenie się przerostu dziąseł indukowanego cyklosporyną. Nie udowodniono w pełni związku między podawaniem takrolimusu a przerostem dziąseł. Przerost dziąseł może być przyczyną bólu, dyskomfortu podczas spożywania pokarmów oraz mówienia, jak również nieestetycznego wyglądu. W ciężkich przypadkach przerost dziąseł może powodować problemy psychologiczne.
 

The study describes the conversion of treatment with cyclosporine A to tacrolimus that leads to regression of gingival hyperplasia induced by cyclosporine A. On the basis of observations by the author in all of the patients after conversion of treatment (9 cases in total) there was found to be a gradual reduction of cyclosporine-induced hyperplasia. The connection between administration of tacrolimus and gingival hyperplasia was not totally proved. Gingival hyperplasia may be a cause of pain, discomfort during eating and speech and an unaesthetic appearance. In difficult cases, gingival hyperplasia may cause psychological problems.

Na podstawie piśmiennictwa przedstawiono problem alergii na nikiel w różnych dziedzinach stomatologii, a także dane dotyczące częstości wrażliwości na nikiel w populacji. Omówiono ten typ alergii oraz przedstawiono jej obraz kliniczny i sposób postępowania u pacjentów z nadwrażliwością na nikiel.

The article describes the problem of nickel allergy, as described in the literature. It is found in various branches of dentistry. Data is also given regarding the frequency of nickel sensitivity in the population. This type of allergy is described together with its clinical picture and the methods of procedure with patients who are sensitive to nickel.

W pracy oceniono skuteczność wypełniania kanałów korzeniowych z deformacją w postaci klepsydry. W badaniu porównano metodę kondensacji bocznej z techniką Thermafil. Oceny dokonano na 14 bloczkach z przezroczystego materiału, których kanały opracowano, wyprostowując ich przebieg, z jednoczesnym wytworzeniem sztucznego przewężenia (elbow) i niszy wierzchołkowej (apical zip). Następnie kanały wypełniono gutaperką metodą kondensacji bocznej (7 kanałów) i ćwiekami Thermafil (7 kanałów). W przypadku techniki kondensacji bocznej gutaperki każdorazowo nisza wierzchołkowa nie została wypełniona całkowicie. Odcinek kanału położony dowierzchołkowo od niszy nie był wypełniony ani uszczelniaczem, ani gutaperką. Materiał źle przylegał do jej ścian, a jednorodność wypełnienia była niezadowalająca (puste przestrzenie w obrębie materiału). Nie obserwowano przepchnięć materiału poza otwór odpowiadający otworowi wierzchołkowemu kanału. W przypadku wszystkich kanałów zamkniętych ćwiekami Thermafil wypełnienie szczelnie zamykało niszę wierzchołkową, dobrze przylegając do ścian kanału. Nie obserwowano jakichkolwiek niejednorodności w obrębie materiału. Gutaperka wraz z uszczelniaczem całkowicie wypełniała odcinek kanału położonego dowierzchołkowo od niszy, przechodząc poza otwór odpowiadający otworowi wierzchołkowemu.

The study evaluates the effectiveness of filling root canals with hourglass deformation. The study compared the lateral condensation method with the Thermafil technique. Evaluations were carried out on 14 blocks of transparent material in which canals were instrumented, straightening out their course with simultaneous creation of an artificial elbow and apical zip. Next, the canals were filled with guttapercha using the lateral condensation method (7 canals) and Thermafil cones (7 canals). Each time the lateral condensation technique was used with guttapercha, the apical space was never completely filled. The section of the canal in the apical direction from the niche was filled neither with seal nor with guttapercha. The material badly adhered to its walls and the homogeneity of the filling was unsatisfactory (empty spaces in the body of the material). No extrusion of material was found beyond the opening corresponding to the apical opening of the canal. In the case of all the canals closed with Thermafil cones, the filling hermetically sealed the apical niche, adapting well to the walls of the canal. No lack of homogeneity of any kind was found in the body of the material. Guttapercha together with sealer completely filled the part of the canal in the apical direction from the niche, passing beyond the opening corresponding to the apical opening.

Na sukces leczenia kanałowego składa się kilka etapów – opracowanie i szczelne wypełnienie kanałów korzeniowych oraz zamknięcie części koronowej zęba stałym wypełnieniem. Metoda kondensacji bocznej ćwieków gutaperkowych wyznacza pewien standard wśród metod wypełniania kanałów korzeniowych, a każda kolejna jest z nią porównywana.

Therapeutic success of endodontic treatment is composed of various stages – instrumentation and sealing of root canals with filling material, and protection of the coronal part of the tooth with a restoration. The lateral condensation method using gutta-percha is a certain standard amongst methods of filling root canals and every additional method is compared to it.

Leczenie przewlekłych zapaleń tkanek okołowierzchołkowych nie jest prostym zadaniem. Skuteczność postępowania zależy od licznych czynników, dlatego poszukuje się różnych metod wspomagających leczenie endodontyczne. W ostatnich latach obiecujące wyniki leczenia dają zabiegi magnetostymulacji. W pracy przedstawiono przypadek pacjentki, u której zastosowano magnetostumulację jako terapię wspomagającą w trakcie leczenia rozległego przewlekłego zapalenia tkanek okołowierzchołkowych przy zębie 37. Po leczeniu endodontycznym przeprowadzono zabiegi magnetostymulacji, które polegały na zastosowaniu u pacjentki wolnozmiennego pola elektromagnetycznego, generowanego przez aparat Viofor JPS. Zastosowanie pól elektromagnetycznych jako wspomaganie leczenia endodontycznego dało zaskakująco dobre efekty widoczne w obrazie rentgenoedkim. Zdjęcie rentgenowskie wykonane po zastosowaniu 40 zabiegów magnetostymulacji ujawniło korzystne zmiany regeneracyjne, polegające na pojawieniu się w miejscu osteolizy utkania beleczkowego kości. Można więc stwierdzić, że zastosowane pole przyspieszyło regenerację struktury kostnej.
 

Treatment of chronic inflammation of the periapical tissues is not an easy task. Effectiveness depends on many factors; therefore, various ancillary methods that help enzootic treatment are being sought. In recent years, magnetostimulation procedures have been giving promising results. The study describes the case of a female patient in whom magnetostimulation was applied as adjuvant therapy during the treatment for widespread chronic periapical inflammation of 37. Magnetostimulation was applied after endodontic treatment. This consisted of an alternating magnetic field that was generated by the Viofor JPS apparatus. The use of electromagnetic fields as an adjuvant to endodontic treatment gave surprisingly good effects that were visible in the radiographic picture. Radiographs carried out after 40 applications of magnetostimulation showed favorable regenerative changes consisting of the appearance of bony tissue in place of the osteolysis. It can, therefore, be said that the application of the magnetic field speeded up bone regeneration.

W pracy opisano leczenie perforacji korzenia zęba 22, do której doszło w wyniku nieostrożnej preparacji kanału korzeniowego pod wkład koronowo-korzeniowy. Perforację znacznych rozmiarów wikłało tkwiące w jej świetle narzędzie maszynowe. Przedziurawienie zamknięto od zewnątrz, po uprzednim usunięciu złamanego fragmentu narzędzia. Użyto preparatu Pro Root MTA.

The study describes the treatment of root perforation of 22, which occurred because of careless root canal preparation for a crown post. A perforation of significant dimensions was caused by a machine instrument. The perforation was closed from the outside after previous removal of the fractured fragment of the instrument. The preparation Pro Root MTA was used.

Celem pracy jest przedstawienie badań laboratoryjnych oraz przypadków klinicznych, w których kanały korzeniowe opracowano, stosując system narzędziowy Bio-RaCe. Narzędzia Bio-RaCe pracują bez niepotrzebnych przeciążeń dzięki ograniczonemu kontaktowi ze ścianami kanału. Optymalnie dobrana sekwencja narzędzi pozwala na zachowanie geometrii kanału i położenia otworu wierzchołkowego po jego opracowaniu. Oczekiwany rozmiar opracowania na wierzchołku można osiągnąć bez zwiększania liczby narzędzi. Pracując narzędziami na pełną długość roboczą, osiąga się efekt techniki crown-down.

The aim of the study is to present laboratory studies and clinical cases in which root canals were instrumented using the Bio-RaCe system set of instruments. Bio-RaCe instruments work without unnecessary overloading thanks to their limited contact with the walls of the canal. The optimally selected sequence of instruments allows for the preservation of canal geometry and positioning of the apical foramen after canal preparation. The expected dimensions of instrumentation at the apex can be achieved without increasing the number of instruments. Using the instruments at full working length, the effect of the crown-down technique can be obtained.

Celem pracy była analiza nawyków higienicznych losowo wybranych studentów pierwszego roku Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu. Materiał do badań stanowiły dane zawarte w ankietach wypełnionych w latach 2005-2007 przez 628 studentów. Analiza materiału ankietowego wykazała niewystarczającą wiedzę badanej grupy o właściwej higienie jamy ustnej.

The aim of the study was to analyse health habits among randomly selected first-year students of the Poznań University of Life Sciences. Data was taken from questionnaires filled in during the years 2005-2007 by 628 students. Analysis showed there to be insufficient knowledge about correct oral hygiene.

Mimo coraz lepszej opieki stomatologicznej leczenie zębów w opinii pacjentów jest nierozerwalnie związane lękiem. Strach i niepokój stanowią istotny czynnik powodujący unikanie leczenia stomatologicznego i przyczyniają się do pogłębienia złego stanu zdrowia jamy ustnej.

Przeprowadzono badanie w formie anonimowej ankiety wśród pacjentów Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego Nr 6 Instytutu Stomatologii w Łodzi. Analizowano poziom lęku i oceniano negatywny stosunek pacjenta do wizyt u dentysty.

Największą grupę ankietowanych stanowili pacjenci w wieku 18-21 lat z wykształceniem średnim. Główną przyczyną zgłaszania się mężczyzn na wizytę stomatologiczną były dolegliwości bólowe. Natomiast u kobiet – wizyty kontrolne. Większość pacjentów słyszała niekorzystne opinie o wymienionych w ankiecie zabiegach, stwierdziła jednak, że obawy związane z leczeniem były nieuzasadnione. Z analizy wynika, że największy niepokój ankietowanych kobiet budziło wrażenie pośpiechu lekarza w czasie wizyty, a wśród mężczyzn bagatelizowanie bólu przez dentystę.

Niski poziom świadomości ankietowanych pacjentów dotyczący zdrowia jamy ustnej skłania do prowadzenia działań edukacyjnych, mających na celu uświadomienie im konieczności stałego monitorowania stanu zdrowia zębów dzięki regularnym wizytom kontrolnym. Zalecane jest podjęcie czynności pozwalających obniżyć poziom lęku przed wizytami stomatologicznymi przez zaznajamianie pacjentów z bezbolesnymi metodami leczenia stomatologicznego.
 

Despite ever better dental care, dental treatment, according to patient opinion, is inextricably linked to fear. Fear and unease are significant factors that lead to the avoidance of dental treatment and contribute to an intensification of the bad state of health of the oral cavity. The study was carried out in the form of an anonymous questionnaire among patients attending the Dental Institute at the University Hospital Nr 6 in Lodz. The level of fear was analyzed and the negative attitude of the patient to the visit at the dentist was assessed. The largest group surveyed was composed of patients between the ages of 18-21 years with secondary education. The chief reason for presentation by men was pain. In women, however, the main reason was for a check-up. The majority of patients had heard unfavourable opinions about procedures mentioned in the questionnaire, but said that fears associated with treatment were unfounded. It appears from the analysis that the greatest unease in the women surveyed was that caused by the impression that the dentist was in a hurry during the visit and among the men, that the dentist downplayed the pain. The low level of awareness among the surveyed patients about oral health urges the undertaking of educational measures with the aim of making them aware of the need for constant monitoring of dental health with regular dental checkups.

Opracowanie powierzchni materiałów kompozytowych stanowi istotny etap w procesie bezpośredniego wypełniania ubytków tkanek twardych zębów. W pracy, na podstawie piśmiennictwa, przedstawiono rolę etapu polerowania materiałów złożonych, a także czynniki wpływające na jego właściwe przeprowadzenie oraz parametry określające stan powierzchni kompozytów.

The finishing of the surface of composite materials is a significant stage in the direct filling of cavities in the hard dental tissues. The study, on the basis of the literature, presents the role of the polishing stage of composite materials and the factors influencing its correct application and the parameters that describe the condition of the composite surface.

W pracy opisano dwa przypadki usunięcia złamanego fragmentu narzędzia endodontycznego, pozostawionego w obrębie wierzchołkowego odcinka kanału korzeniowego. W obu przypadkach były to drugie zęby przedtrzonowe szczęki. W pierwszym przypadku instrument został złamany bezpośrednio po wyłuszczeniu miazgi, w drugim zaś tkwił od wielu lat w materiale wypełniającym kanał korzeniowy. Stworzenie odpowiedniego dostępu do złamanych narzędzi z jednoczesnym zastosowaniem aktywacji ultradźwiękami zapewniło ich skuteczne usunięcie.

The study describes two cases of removal of fragments of broken endodontic instruments, left in the region of the apical section of the root canal. In both cases, these were second maxillary premolars. In the first case, the instrument had broken immediately after pulp extirpation; in the second case, it had remained over many years in the material that filled the root canal. The creation of appropriate access to the broken instruments with simultaneous use of ultrasonics ensured their effective removal.

W pracy przedstawiono różne sposoby przeprowadzenia znieczulenia miejscowego pacjentów, u których proces zapalny obejmował tkanki miękkie w jamie ustnej. Za pomocą wizualno-analogowej skali bólu VAS porównano skuteczność techniki podawania środka znieczulającego bezpośrednio w okolice tkanek miękkich objętych zapaleniem.

The study describes various methods of administering local anaesthesia to patients with inflamed oral soft tissue. Using the visual-analogue VAS pain scale, a comparison is made of the effectiveness of techniques for applying the anaesthetic agent directly in the region of the inflamed soft tissue.

Przyczyną zgłoszenia się pacjenta do gabinetu stomatologicznego są często kwestie związane z poprawą estetyki zębów. W znacznej części przypadków jest to jednak problem wtórny. W opisanym przypadku klinicznym poprawiono wygląd zębów siecznych żuchwy. Użycie licówek porcelanowych przyniosło zamierzony efekt terapeutyczny i estetyczny.

A frequent reason for visiting the dentist is the improvement of tooth aesthetics. In the great majority of cases this is, however, a secondary problem. In the clinical case described, the appearance of mandibular incisors was improved. The use of porcelain facings brought the desired therapeutic and aesthetic effects.

Autorzy przedstawili analizę porównawczą dwóch metod oceny densytometrycznej tkanek, metody bezpośredniej oraz wykorzystującej tzw. wzorzec gęstości. Ponadto celem pracy było przedstawienie pośredniej metody oceny densytometrycznej przewlekłych zmian okołowierzchołkowych z wykorzystaniem procentowego wskaźnika wg Ørstavika. Materiał badany stanowiło 20 obrazów rentgenowskich, pozyskanych od 18 pacjentów Katedry i Zakładu Chirurgii Stomatologicznej Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu.

The authors describe a comparative analysis of two methods of densitometric evaluation of tissues, i.e. the direct method and using the so-called density pattern. In addition, the aim of the study was to present the indirect method of densitometric evaluation of chronic periapical lesions using the percentage indicator according to Ørstavik. The material examined consisted of 20 radiographs from 18 patients at the Chair and Department of Oral Surgery of the Wroclaw Medical University.

Liczne badania dostarczają informacji o dodatniej korelacji przewlekłego procesu zapalnego toczącego się w przyzębiu z wieloma jednostkami chorobowymi, takimi jak miażdżyca, cukrzyca, choroby układu oddechowego, osteoporoza, a także z przedwczesnym porodem i niską masą urodzeniową dziecka. Wiedza ta skłoniła autorów do podjęcia próby sprawdzenia świadomości społeczeństwa dotyczącej tych zagadnień.

Celem pracy było sprawdzenie świadomości społeczeństwa na temat konsekwencji nieleczenia chorób przyzębia, a także poznanie źródła ich informacji o chorobach przyzębia i uzyskanie odpowiedzi, skąd ankietowani chcieliby otrzymywać więcej wiadomości na ten temat.

W badaniu wzięły udział 224 osoby w przedziale wiekowym 18-64 lata: 112 kobiet i 112 mężczyzn (średnia wieku wynosiła 22 lata). Ponad 90% ankietowanych stanowiły osoby między 18. a 30. rokiem życia. Wszyscy byli mieszkańcami miast. Respondenci wypełniali ankietę internetową, której wyniki były przesyłane do specjalnej bazy danych.

Odsetek odpowiedzi negatywnych na każde pytanie dotyczące związku między chorobą przyzębia a chorobami ogólnymi przekraczał 70%.

Wiedza społeczeństwa na temat związku choroby przyzębia z miażdżycą, cukrzycą, chorobami układu oddechowego, osteoporozą i przedwczesnym porodem, niską masą urodzeniową dziecka jest niewystarczająca. Konieczne jest usprawnienie kanałów przekazywania informacji pacjentom i zwrócenie szczególnej uwagi na uświadamianie ich o znaczeniu profilaktyki pierwszorzędowej.
 

Numerous studies provide information about the positive correlation of the process of chronic inflammation occurring in the periodontium with many disease entities such as arteriosclerosis, diabetes, diseases of the respiratory system, osteoporosis; also with premature birth and low birth weight. This knowledge has inclined the authors to test out the awareness of society in general to these matters. The aim of the study was to test the awareness of society in general to the consequences of untreated periodontal disease and of how to get to this information about periodontal disease and how to get an answer. Where would those surveyed want to get more information about the subject? The study involved 224 individuals in the age range 18-64 years: 112 females and 112 males (mean age 22 years). More than 90% of those questioned were between the ages of 18 to 30 years. All lived in towns. They filled in a questionnaire via the Internet, which was sent to a special database. The percentage of negative responses to each question related to the connection between periodontal disease and general disease exceeded 70%. The knowledge of society in general about the connection between periodontal disease and arteriosclerosis, diabetes, diseases of the respiratory system, osteoporosis, premature birth and low birth weight were insufficient. It is vital that channels for the passing on of information to patients are improved and that particular attention is paid to making them aware about the significance of primary prevention.