Pacjenci kierowani do poradni chirurgii stomatologicznej w celu usunięcia zębów mądrości stanowią liczną grupę. Jednocześnie często stwierdza się u nich brak innego zęba trzonowego lub istnieją wskazania do jego ekstrakcji. W pracy zwrócono uwagę na przydatność zębów ósmych w leczeniu braków zębów trzonowych metodą autotransplantacji zęba. Pracę bogato zilustrowano, wykorzystując w tym celu wybrane przypadki z własnego materiału klinicznego.

Patients referred to the oral surgery clinic for the removal of wisdom teeth are a significant group. At the same time, they are often found to have another molar missing or there exist indications for its extraction. The study draws attention to the usefulness of lower eights in treating missing molars by autotransplantation of teeth. The study is richly illustrated by the use of the author’s own clinical material for this purpose.

W pracy przedstawiono przypadki trzech pacjentów ze złamaniem dna oczodołu, u których w badaniu przed rekonstrukcją nie stwierdzono dwojenia, natomiast występowały u nich zaburzenia ruchomości mięśni gałkoruchowych. Wykonane pacjentom badanie tomografii komputerowej ujawniło złamanie dna oczodołu z przepukliną tkanek miękkich. Przeprowadzona pełna diagnostyka ortoptyczna wykazała we wszystkich przypadkach występujące przed urazem zaburzenie widzenia obuocznego spowodowane: niedowidzeniem od dzieciństwa z powodu różnowzroczności u pierwszego pacjenta, zezem rozbieżnym u drugiego i niedowidzeniem w wyniku zbyt późno przeprowadzonej operacji zaćmy wrodzonej obu oczu w trzecim przypadku.

Nieobecność dwojenia wynikała więc z braku widzenia obuocznego i zamazywała występowanie zaburzeń ruchomości gałek ocznych powstałych w wyniku urazu będącego wskazaniem do rekonstrukcji ściany oczodołu.

U wszystkich pacjentów przeprowadzono rekonstrukcję oczodołu, u drugiego dodatkowo zabieg estetyczny redukcji częściowej kąta zeza rozbieżnego, a u trzeciego chorego – wobec utrzymywania się wtórnych zaburzeń ruchomości pourazowych – także zabieg na mięśniach gałkoruchowych.
 

The study describes cases of three patients with orbital floor fracture in whom examination prior to reconstruction did not indicate diplopia. They did, however, restriction of ocular motility The computer tomography carried out on the patients revealed fracture of the orbital floor with hernia of the soft tissues. Full orthoptic diagnosis revealed, in each of the cases, bilateral vision impairment that existed before the injury, these being caused by: anisometropic amblyopia since childhood in the first patient; divergent squint in the second; amblyopia resulting from rather too late operation for inborn cataract of both eyes in the third case. The non-existence of diplopia was therefore due to the absence of bilateral vision and this blurred the existence of disturbances in movement of the eyeballs resulting from the injury, this being an indication for reconstruction of the orbital walls. Orbital reconstruction was carried out in all of the patients. In the second patient there was an additional aesthetic procedure for partial reduction of the angle of divergent squint. In the third patient – in view of the persistence of secondary disturbances i post-injury mobility – there was an operation on the muscles of the eyeball.

W organizowaniu pracy w gabinecie periodontologicznym należy uwzględnić jakość wykonywanych w nim usług i zadbać o komfort pacjenta podczas kolejnych wizyt kontrolnych.

Kwestia obsługi pacjenta w specjalistycznej praktyce periodontologicznej powinna zostać skrupulatnie opracowana przez cały zespół stomatologiczny, tak aby jakość świadczonych przez nią usług była profesjonalna, a pacjent pozostawał pod stałą opieką personelu medycznego podczas całego pobytu w gabinecie.

Zabiegi profilaktyczno-lecznicze zarówno w gabinecie periodontologii, jak i profilaktycznym powinny być wykonywane zgodnie z obecnymi standardami w zakresie ergonomii pracy. System odpowiednio wcześniej przygotowanych ulotek czy recept pozwala na objaśnienie pacjentowi zawartych w nich informacji, a także udziela odpowiedzi na pojawiające się pytania związane z ustalonym planem leczenia czy jednostką chorobową.

Staranne zaplanowanie obsługi pacjenta w gabinecie periodontologicznym zależy w dużej mierze od jego organizacji pracy.
 

In organising the work in the periodontal office it is necessary to take into account the quality of service that is carried out there and to care for the patient’s comfort during subsequent control visits. The question of patient care in specialist periodontal practice should be scrupulously worked out by the entire dental team in such a way that the quality of service be professional and that the patient remains under the care of the dental personnel during his entire stay in the dental office. Prophylactic-treatment procedures, both in the periodontal office as in the prophylaxis area, should be carried out in accordance with contemporary standards in the field of ergonomics. The system of previously prepared leaflets or prescriptions allows for the patient to receive explanations regarding the enclosed information and to receive answers to frequently asked questions regarding the established treatment plan or disease entity. Careful planning of patient care in the periodontal office depends largely on its work organisation.

Mikroprzecieki brzeżne, do których dochodzi pomiędzy materiałem wypełniającym a szkliwem i zębiną, sprzyjają powstawaniu próchnicy wtórnej i niejednokrotnie pulpopatii. Celem pracy była ocena szczelności brzeżnej materiału złożonego w obrazie SEM i za pomocą aparatu Diagnodent pen (firmy KaVo) oraz wpływu średnicy światłowodu lampy polimeryzacyjnej na obecność szczelności brzeżnej. Badaniu in vitro poddano 14 zębów przedtrzonowych i trzonowych. Szczelność brzeżną materiału kompozytowego oceniono metodą refleksometrii fluorescencyjnej, wykorzystując aparat Diagnodent pen. Ponadto przyleganie materiałów do tkanek zęba oceniono na zdjęciach w skaningowym mikroskopie elektronowym. Do oceny powyższych parametrów wybrano materiały złożone w postaci pasty XtraFil (Voco) i Grandio (Voco) w kolorze A3 oraz płynny materiał złożony Grandio Flow(Voco) w kolorze A 3,5. Wyniki oceny szczelności brzeżnej, uzyskane za pomocą aparatu Diagnodent pen wskazują na zadowalające przyleganie do powierzchni zęba. Obrazy z mikroskopu skaningowego potwierdzają wyniki badań refleksometrii fluorescencyjnej. Zauważono jednak, iż lampa ze światłowodem o średnicy 8 mm daje obraz nieco lepszego przylegania materiału do tkanek zęba niż ta sama lampa ze światłowodem o średnicy 4 mm.

Marginal micro-leakage that occurs between filling material and enamel and dentine facilitates secondary caries and, not infrequently, pulpopathies. The aim of the study was to evaluate marginal seal and possible polymerisation shrinkage of composite material in the SEM picture, using the Diagnodent pen (KaVo) and the influence of the diameter of the optic probe of the polymerising lamp on the presence marginal seal . Examination was carried out in vitro on 14 premolar and molar teeth. Marginal seal of composite material was evaluated using fluorescent reflexometry using the Diagnodent pen. In addition, adaptation of material to tooth tissue was evaluated in SEM pictures. For evaluation of the above parameters the permanent composite materials XtraFil (Voco) and Grandio (Voco) colour A3 and fluid composite material Grandio Flow colour A 3.5 were chosen. The evaluated results for marginal seal, obtained with the help of the Diagnodent pen indicate a satisfactory adaptation to the tooth surface. Pictures from the SEM confirm the results of fluorescent reflexometry. It was , however, noticed that the lamp with diameter 8mm. fibre optic probe gives a somewhat better adaptation of material to the tooth tissue than the same lamp with optic probe of 4mm.

Wprowadzenie. Rak języka jest najczęściej występującym nowotworem w obrębie głowy i szyi. W Polsce pacjenci z tym nowotworem są kierowani do ośrodków chirurgicznych w zaawansowanym stadium choroby, co sprawia, że rokowanie jest dla nich złe. Kancerogeneza jest zawsze procesem złożonym, na którego powstawanie ma wpływ wiele czynników. Obecnie uważa się, że jednym z czynników etiologicznych raka języka jest zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego (Human papillomavirus – HPV).

Cel pracy. Celem pracy była ocena wiedzy pacjentów na temat rakotwórczego wpływu zakażenia wirusem brodawczaka ludzkiego (Human papillomavirus – HPV) w etiologii raka języka.

Materiał i metody. Grupa 300 pacjentów Wojewódzkiego Specjalistycznego Szpitala im. dr. Mikołaja Pirogowa w Łodzi została poddana badaniu przeprowadzonemu z wykorzystaniem specjalnie opracowanej ankiety własnej, w której zastosowano narzędzia badające wiedzę pacjentów o wpływie zakażenia wirusem brodawczaka ludzkiego na powstawanie raka języka. Niezbędne obliczenia przeprowadzono za pomocą pakietów STATISTICA 7.1 i EXCEL 2008.

Wyniki. Analiza wyników przeprowadzonego badania wykazała, że 291 (97,0%) respondentów nie słyszało o rakotwórczym wpływie zakażenia wirusem brodawczaka ludzkiego w etiologii raka języka. Spośród 300 ankietowanych jedynie 9 (3,0%) miało wiedzę na temat rakotwórczego wpływu zakażenia wirusem brodawczaka ludzkiego.

Wnioski. Wyniki przeprowadzonego badania wskazują, że pacjenci nie mają wiedzy o możliwym kancerogennym wpływie zakażenia wirusem brodawczaka ludzkiego (Human papillomavirus – HPV) na powstawanie raka języka. Lekarze dentyści powinni przekazywać swoim pacjentom informacje o czynnikach ryzyka w powstawaniu raka języka, a także badać przedmiotowo język swoich pacjentów. Zadaniem lekarza dentysty powinno być także promowanie wśród pacjentów postaw prozdrowotnych.
 

Introduction. Cancer of the tongue is the most commonly occuring neoplasm in the region of the head and neck. In Poland, patients with this neoplasm are referred to surgical centres with the disease at an advanced stage, which means a poor prognosis. The aetiology of cancer is always a complex process, influenced by many factors. At present, it is thought that one of the aetiological factors of tongue cancer is infection with the Human papillomavirus – HPV. Objectives. The aim of the study was to ascertain patient knowledge regarding the carcinogenic effect of Human papillomavirus – HPV infection on the aetiology of tongue cancer. Material and methods. A group of 300 patients at The dr. Mikolaj Pirogow Voivodeship Specialist Hospital in Lodz were examined using a questionnaire specially prepared by the author in which patient knowledge about HPV influence on tongue cancer was examined. The required calculations were carried out using the STATISTICA 7.1 and EXCEL 2008 packets. Results. Analysis of the the results showed that 291 (97.0%) of the respondents had not heard of the carcinogenic effect of PPV in tongue cancer. Among the 300 surveyed only 9 (3.0%) had knowledge of this. Conclusions. The results show that patients do not have any knowledge about HPV and tongue cancer. Dentists should inform their patients about the risk factors in the aetiology of tongue cancer and should also examine patient tongues. The task of the dentist should also be the dissemination of health awareness.

W pracy przedstawiono przypadek korekty estetycznej, obejmującej rekonstrukcję zębów siecznych z zastosowaniem wkładu standardowego i licówki korygującej oporne na wybielanie przebarwienia korony klinicznej.

The study describes a case of aesthetic correction that involved the reconstruction of an incisor tooth using a standard post with corrective facings, that were resistant to bleaching of discolorations of the clinical crown.

Tworzywo acetalowe cechuje połączenie elastyczności i sprężystości. Umożliwia to projektowanie protez częściowych w przypadkach indywidualnych warunków pola protetycznego, niekorzystnych do wykonania protez szkieletowych. W pracy przedstawiono kliniczno-laboratoryjne etapy wykonawstwa protez częściowych z wykorzystaniem tworzywa acetalowego.
 

Acetyl resin has combined characteristics of elasticity and resilience. This allows for the design of partial dentures in individual cases of the denture substratum that are unfavourable for skeleton dentures. The study describes the clinical - laboratory stages of making partial dentures with acetyl resin.

Właściwości biomechaniczne wszczepów zębowych, różne od właściwości zębów naturalnych, znajdują się w centrum uwagi lekarza planującego leczenie implantologiczne. O mikroruchomości wszczepu, która jest niewielka w porównaniu z ruchomością zęba naturalnego, decydują właściwości tkanki kostnej w miejscu implantacji. Celem badania była ocena stabilizacji wszczepu dwufazowego DIO® Implant z użyciem przyrządu Periotest® w różnych punktach pomiaru o zwiększającej się odległości od platformy wszczepu. Do przeprowadzenia badania wybrano jeden wszczep w pozycji zęba 42 u pacjenta z brakami częściowymi uzębienia. Do pomiaru użyto transferu wyciskowego. Otrzymane wartości pomiarów upoważniają do stwierdzenia, że ruchomość bezwzględną wszczepu pogrążonego dobrze jest oceniać klinicznie w miejscu położonym jak najbliżej połączenia z platformą wszczepu. Wartość pomiaru PTV (Periotest value) rośnie wraz z odległością punktu pomiaru od poziomu kości otaczającej wszczep. Do klinicznej interpretacji wartości PTV pomiaru niezbędna jest znajomość odległości punktu pomiaru od poziomu kości otaczającej implant.

The biomechanical properties of dental implants, different from those of natural teeth, remain at the centre of attention of the dentist planning implant treatment. The properties of the bony tissue at the place of implant decide on the micro-movement of the implant, which is very small in comparison mobility of the natural tooth. The aim of the study was to evaluate the stabilization of the two-phase DIO® Implant implant with the use of the Periotest® device at various measurement points of increasing range away from the implant platform. For the study, one dental implant was selected from the place of tooth 42 in a partially edentulous patient. An impression transfer was used for the measurement. The values obtained allow it to be said that, for the absolute mobility of the implant under load, it is good to make the clinical evaluation in a place situated as close as possible to the platform of the implant. The measurement of the PTV (Periotest value) increases together with the distance of the point of measurement from the level of bone surrounding the dental implant. For clinical interpretation of the PTV value, it is essential to know the distance of the point of measurement from the level of bone surrounding the implant.

W pracy dokonano przeglądu piśmiennictwa dotyczącego stanu higieny jamy ustnej u dzieci i młodzieży leczonej aparatami stałymi. Wyniki badań i opinie na temat higieny, oparte na 17 pozycjach piśmiennictwa, są zróżnicowane, pokazują jednak, że problem płytki nazębnej jest wciąż aktualny i wskazują potrzebę zwiększenia troski pacjentów o higienę jamy ustnej w trakcie terapii ortodontycznej.

The study is a review of the literature regarding oral hygiene in children and young people being treated with fixed appliances. The results and opinions about oral hygiene based on 17 articles are varied. They do, however, show that the problem of dental plaque is all the time relevant and shows the need for increased patient care of oral hygiene during courses of treatment.

Związek choroby przyzębia z udarem mózgu jest przedmiotem badań wielu autorów. Celem pracy była ocena przyzębia oraz częstości występowania wybranych bakterii beztlenowych w blaszce miażdżycowej pacjentów leczonych operacyjnie z powodu niedrożności tętnic szyjnych, z wysokim ryzykiem udaru mózgu. Badaniem objęto 20 osób, u których przeprowadzono badanie periodontologiczne oraz ocenę składu mikrobiologicznego blaszek miażdżycowych, pobranych w trakcie zabiegu endarterektomii (test Perio-Analyse®). U pacjentów z mniej zaawansowaną chorobą przyzębia stwierdzono istotnie mniejszy wskaźnik krwawienia (17,3%) i brak bakterii w blaszkach miażdżycowych. U pacjentów z bardziej nasiloną chorobą przyzębia wskaźnik krwawienia wynosił 51%, a u 4 z 7 osób stwierdzono patogeny przyzębne w złogach miażdżycowych usuniętych podczas zabiegu endarterektomii z tętnic szyjnych. Patogenami wykrywanymi w badaniu PCR były: Treponema denticola,, Porphyromonas gingivalis, Fusobacterium nucleatum, Tanarella forsytha (T.f.), Campylobacter rectus (C.r.). Obecność aktywnych głębokich kieszonek przyzębnych zwiększa ryzyko przedostawania się bakterii z tkanek przyzębia do ściany tętnicy szyjnej.

The relationship between periodontal disease and cerebral stroke is the subject of study by many authors. The aim of this study was to evaluate the periodontium and incidence of selected anaerobic bacteria in the atheromatous plaque of patients undergoing operative treatment for non-patent cervical arteries, with a high risk of cerebral stroke. The study involved 20 individuals in whom periodontal examination was carried out together with assessment of the microbiological content of atheromatous plaque, collected during the procedure of endarterectomy (Perio-Analyse® test). In patients with less advanced periodontal disease there was found to be a significantly lower bleeding index (17.3%) and absence of bacteria in the atheromatous plaque. In patients with more advanced periodontal disease the bleeding index was 51% and, in 4 out of 7 persons, there were found to be periodontal pathogens in the atheromatous remains removed during endarterectomy of the cervical arteries. Pathogens discovered in PCR examination were: Treponema denticola,, Porphyromonas gingivalis, Fusobacterium nucleatum, Tanarella forsytha (T.f.), Campylobacter rectus (C.r.). The presence of active deep periodontal pockets increases the risk of transmigration of bacteria from the periodontal tissues to the wall of the cervical artery.

W artykule przedstawiono przypadek pourazowej odbudowy zęba w strefie estetycznej z użyciem wszczepu. Po przeprowadzonym leczeniu uzyskano naturalny wygląd zębów i dziąseł z zachowanymi brodawkami międzyzębowymi.
 

The article describes a case of reconstruction of a tooth in the aesthetic area by the use of dental implant. After treatment a natural appearance was obtained of the teeth and gingiva, with preservation of the dental papillae.

W pracy przedstawiono dwa przypadki leczenia endodontycznego zęba trzonowego i przedtrzonowego szczęki z rzadko spotykaną budową anatomiczną systemów kanałowych. Wykazano, iż dokładne poznanie anatomii wnętrza zęba – możliwe dzięki zastosowaniu mikroskopu zabiegowego – ma istotny wpływ na prawidłowość postępowania leczniczego.

The study describes two cases of endodontic treatment of molar and premolar maxillary teeth, which had rarely-seen anatomies of the canal system. It was found that exact knowledge of the internal tooth anatomy – made possible thanks to the use of an operating microscope – has significant influence on correct clinical procedure.

Celem pracy było przedstawienie przypadku pacjenta, u którego – po przeprowadzeniu terapii zaburzeń czynnościowych narządu żucia – z powodu nieprawidłowego wykonania uzupełnień protetycznych powróciły cechy dysfunkcji w stawach skroniowo-żuchwowych. 

Pacjent zgłosił się z dolegliwościami bólowymi okolicy prawego i lewego stawu skroniowo-żuchwowego. W badaniu stwierdzono cechy dysfunkcji stawów skroniowo-żuchwowych oraz rozległe braki zębowe w odcinkach bocznych. Pacjenta poddano leczeniu z zastosowaniem szyny, w którego wyniku dolegliwości bólowe ustąpiły i jego stan uległ poprawie. Osiągnięte efekty terapeutyczne planowano utrwalić protezami szkieletowymi szczęki i żuchwy, które pacjent wykonał w innym gabinecie stomatologicznym. Po kilkunastu miesiącach chory wrócił jednak do poradni z ponownymi dolegliwościami. Badaniem klinicznym stwierdzono obniżoną wysokość zwarcia i jego zaburzoną powierzchnię. Przeprowadzono rejestrację łuku gotyckiego i wykonano instrumentalną analizę zwarcia w artykulatorze. Na podstawie uzyskanych danych dokonano wtórnego remontażu protez szkieletowych. Po leczeniu pacjent zaakceptował nowe warunki zwarciowe.
 

The aim of the study was to describe the case of a patient in whom TMJ dysfunction returned following therapy for functional disturbances of the stomatognathic system. This had been caused by improperly constructed dentures. The patient presented with pain symptoms in the region of the right and left temporomandibular joints. Examination revealed TMJ dysfunction together with widespread absence of teeth in the posterior segments. The patient had been treated using splints as a result of which the painful episodes regressed and his condition improved. It was planned to make permanent the therapeutic effects with upper and lower skeleton dentures which the patient had made in a different dental office. After a dozen or so months the patient, however, returned to the clinic with a return in the symptoms. Clinical examination indicated a reduced vertical dimension with disturbed occlusal surfaces. Registration was carried out with a gothic arch and the occlusion was analysed in an articulator. On the basis of the data obtained the skeleton dentures were remounted. After the treatment, the patient accepted the new occlusion.

W pracy przedstawiono opis przypadku poprzecznego i skośnego złamania korzeni zębów siecznych przyśrodkowych szczęki u 15-letniego chłopca. Okres obserwacji obejmował 13 miesięcy.

The study describes a case of transverse and oblique fractures of central maxillary incisors in a 15-year-old boy. The observation period was 13 months.

Badanie ankietowe, w którym wzięło udział ponad 3500 respondentów z całej Polski oraz z innych krajów, miało na celu w celu wyjaśnienie głównych przyczyn dentofobii i przybliżenie metod radzenia sobie ze stresem w gabinecie stomatologicznym i poczekalni. Poruszono w nim także takie kwestie, jak to, które znieczulenia są odbierane przez pacjentów jako najbardziej bolesne i jaką postawę powinien przyjąć lekarz, aby wyzbyć się negatywnego napięcia we wzajemnej relacji z pacjentem.

The survey questionnaires which involved more than 3500 replies from the whole of Poland and from other countries, had the aim of explaining the chief causes of dentophobia and also of getting acquainted with the methods used for coping with stress in the dental office and waiting room. The study also touched on topics such as which local anaesthetics are regarded by patients as the most painful and what approach should be taken by the dentist in order to eliminate negative tension in the mutual relations between dentist and patient.

Celem badań było porównanie skuteczności dwóch metod terapeutycznych: zabiegu usunięcia złogów nazębnych (SRP) oraz zabiegu usunięcia złogów nazębnych z dodatkową terapią fotodynamiczną (SRP + PDT). Badania polegały na ocenie parametrów klinicznych (API, BOP, PPD, CAL, GR) oraz stężeń MMP-8 w płynie dziąsłowym u pacjentów z agresywnym zapaleniem przyzębia. Po SRP oraz SRP z dodatkową PDT stwierdzono istotną redukcję BOP, PPD i CAL. Dodatkowe zastosowanie PDT nie wpłynęło na poprawę parametrów klinicznych oraz stężenia MMP-8 w płynie dziąsłowym.

The aim of the study was to compare the effectiveness of two therapeutic methods: the procedure of scaling and root planning (SRP) and the procedure of scaling and root planning with additional photodynamic therapy (SRP + PDT). The study consisted of the evaluation of clinical parameters (API, BOP, PPD, CAL, GR) and MMP-8 concentrations in crevicular fluid of patients with aggressive periodontitis. After SRP and SRP with additional PDT there was found to be a significant reduction of BOP, PPD and CAL. Additional use of PDT did not influence improvement in clinical parameters and MMP-8 concentrations of crevicular fluid.

Licówki porcelanowe, choć od ich pierwszego użycia minęło wiele lat, stanowią dość rzadko stosowane rozwiązanie lecznicze umożliwiające uzyskanie wspaniałych efektów estetycznych przy minimalnej ingerencji w tkanki twarde zębów. W pracy przedstawiono doświadczenia własne przybliżające czytelnikowi to zagadnienie.

Porcelain facings, despite the many years that have passed since their first use, are a comparatively rarely used for treatment that allows for excellent aesthetic effects with minimal intervention in the hard dental tissue. The study describes the author’s own experiences that get closer to the reader.

Zastosowanie elektromiografii powierzchniowej, analizy wibracyjnej stawów oraz urządzeń do śledzenia toru żuchwy dostarczyło niedawno środowisku stomatologicznemu podstawowych narzędzi wymaganych do prawidłowego diagnozowania, a w konsekwencji leczenia różnorakich dysfunkcji mięśniowych, stawowych i zwarciowych. Fakt ten znajduje swoje potwierdzenie w przeprowadzonych badaniach naukowych, z których płynie wniosek, iż obiektywne pomiary mogą się przyczynić do polepszenia zarówno diagnostyki, jak i leczenia.

In recent times, the use of surface electromyography (SEMG), joint vibration analysis and jaw trackers, have provided dental practitioners with the essential tools they require to correctly diagnose and, hence treat, various muscular, joint and occlusal dysfunctions. This is confirmed in recent research studies, which concluded that objective measurements can enhance both diagnosis and treatment.

Autorzy pracy opisują stan elektrofizjologiczny komórki nerwu, określają próg pobudliwości (pp) miazgi oraz prezentują badania progu pobudliwości miazgi przed leczeniem i po leczeniu w przypadkach: próchnicy, stanów zapalnych miazgi i tkanek okołowierzchołkowych, jej obnażeń i zranień, amputacji miazgi, kieszonek, ropni, torbieli, a także rokowania na przyszłość.

The authors of the study describe the electrophysiological state of the nerve cell, determining the threshold for arousal of the pulp before and after treatment in the following cases: caries, inflammatory states of pulp and periapical tissues, its exposure and damage, pulp amputation, pockets, abscesses, cysts, and prognosis.

Lakowanie bruzd stanowi obecnie skuteczną formę profilaktyki próchnicy. Celem pracy były wstępne obserwacje kliniczne cech użytkowych półpłynnego materiału Flow-Art oraz laku szczelinowego firmy Arkona. Bruzdy i szczeliny zabezpieczano, stosując metodę: tradycyjną, poszerzonego lakowania oraz wypełnienia zapobiegawczego PRR (preventive resin restoration). Oceniając cechy użytkowe badanych materiałów, uwzględniano łatwość jego wprowadzania do ubytku lub bruzdy, czas pracy, przylepność do narzędzi, adaptację do ścian ubytku, opracowanie końcowe i polerowanie. Wszystkie cechy użytkowe ocenianych materiałów uzyskały pozytywne oceny.

Fissure sealing currently provides an effective form of caries prevention. The subjects of the study were the initial clinical observations of the properties of the semi-liquid material Flow-Art and the fissure sealant produced by Arkona. Fissures and pits were sealed using methods: traditional, extended sealing and PRR (preventive resin restoration). In evaluating the properties of the materials, consideration was made of the easiness of application, working time, adhesiveness to instruments, adaptation to cavity wall and final finishing and polishing. All these properties of the materials were evaluated as positive.