Celem pracy była ocena kształtu głowy żuchwy w płaszczyźnie strzałkowej i czołowej u 18 chorych z przemieszczeniami krążków stawowych oraz objawami bólowymi w okolicy stawu skroniowo-żuchwowego. Analiza położenia krążków ssż w obrazie MR wykazała przemieszczenia złożone: doprzednio-boczne I doprzednio-przyśrodkowe oraz zmiany w krążkach stawowych, głównie w postaci ich powiększenia. Na powierzchniach stawowych głów żuchwy nie stwierdzono obecności zmian zwyrodnieniowych w obrazie TK, natomiast w 77,8% ssż w płaszczyźnie strzałkowej oraz w 75% ssż w płaszczyźnie czołowej zanotowano spłaszczenia powierzchni głowy żuchwy. Najczęściej obserwowanym typem głowy żuchwy był typ wypukły wg Yale’a.

The aim of the study was to evaluate the shape of the mandibular condyle in the sagittal and coronal planes in 18 patients with displacement of articular discs and painful symptoms in the temporomandibular region. Analysis of the position of TMJ discs in the MR picture showed complex displacement: antero-lateral and antero-medial, together with changes in the articular discs, mainly in the form of enlargement. There were not found to be any any signs of degenerative changes on the articular surfaces of the condyles in the TK image. However, in 77.8% of TMJ in the sagittal plane and in 75% of TMJ in the coronal plane, there was found to be flattening of the surfaces of the mandibular condyle. The most commonly observed type of mandibular condyle was the convex according to Yale.

Wykształcenie prawidłowych postaw i zachowań prozdrowotnych społeczeństwa stanowi istotny element ogólnego programu zapobiegania schorzeniom ogólnoustrojowym, w tym chorobom jamy ustnej.
Celem pracy było zbadanie i porównanie wybranych czynników wpływających na stan jamy ustnej, determinowanych przez postawy zdrowotne studentów stomatologii i innych kierunków. Przeprowadzone badanie ankietowe wykazało wysoką subiektywną ocenę stanu zdrowia jamy ustnej zbadanych studentów piątego roku stomatologii wrocławskiego Uniwersytetu Medycznego.
 

The formation of correct approach and behaviour regarding health prophylaxis in the community is an essential element of a general programme for the prevention of generalized disease, including the oral cavity. The aim of the study was to examine and compare selected factors influencing the state of the oral cavity, as determined by the health prevention attitude among students of dentistry and other disciplines. Questionnaires showed a highly subjective evaluation of oral health in Vth-year dental students at the Wroclaw Medical University.

Celem pracy była ocena poziomu próchnicy i potrzeb leczniczych wg kryteriów WHO. Zbadano 200 dzieci 7-letnich z województwa dolnośląskiego. U badanych stwierdzono wysoką frekwencję (90,5%) i intensywność próchnicy (puw/z = 5,4; PUW/Z = 0,8) oraz znaczne potrzeby lecznicze. Wyższy poziom próchnicy zaobserwowano w rejonie wiejskim w porównaniu z rejonami miejskimi oraz u dziewcząt niż u chłopców. W celu poprawy stanu zdrowia jamy ustnej dzieci jest konieczne wdrożenie intensywnych programów profilaktyczno-leczniczych.

The aim of the study was to evaluate the level of caries and treatment needs according to WHO criteria. Examinations were carried out on 200 seven-year-olds from the Lower Silesia region. There was found to be a high incidence(90.5%) and severity (dmf/t = 5.4; DMF/T = 0.8) of caries with significant treatment needs. There was found to be a higher level of caries in rural areas when compared with towns and higher in girls than in boys. In order to improve the oral health of children it is essential to introduce more intensive prevention programs.

W pracy przedstawiono obserwacje kliniczne dotyczące zastosowania liofilizatu Penicillium chrysogenum w skojarzonym leczeniu zapalenia dziąseł. Badanie przeprowadzono na dwóch grupach ogólnie zdrowych pacjentów cierpiących na zapalenie dziąseł. Wszyscy pacjenci mieli wykonane leczenie wstępne. Pacjenci z grupy badanej dodatkowo przez dwa tygodnie stosowali miejscowo liofilizat Penicillium chrysogenum w kroplach. Na początku badania stwierdzono złą higienę jamy ustnej w obu grupach oraz średnio nasilony stan zapalny dziąseł. Po dwóch tygodniach badania w grupie stosującej liofilizat Penicillium chrysogenum poziom higieny poprawił się statystycznie istotnie, a stan zapalny dziąseł się zmniejszył. W grupie kontrolnej poprawa higieny była równie istotna jak w grupie badanej. Zaobserwowano także istotną redukcję stanu zapalnego dziąseł, mniejszą jednak niż w grupie badanej. Po trzech miesiącach, pomimo pogorszenia higieny, stan zapalny w grupie badanej był mniej nasilony niż w grupie kontrolnej.

The study describes clinical observations regarding the use of Penicillium chrysogenum lyophilizate as adjuvant treatment for gingival inflammation. Examinations were carried out on two groups of generally healthy patients with gingival inflammation. All patients received initial treatment. Those in the group under study used in addition, a local application of Penicillium chrysogenum lyophilizate in the form of drops. At the beginning of the study there was found to be bad oral hygiene in both groups with a medium level of gingival inflammation. After two weeks, examination of the group using o Penicillium chrysogenum lyophilizate showed a statistically significant improvement of oral hygiene with reduction of gingival inflammation. In the control group the improvement of oral hygiene was as significant as in the group under study. There was also found to be a significant reduction of gingival inflammation, although this was less than in the group under examination. After three months, despite worsening of hygiene, the inflammatory condition in the examined group was less intense than in the control.

Autorzy pracy opisują stan elektrofizjologiczny komórki nerwu, określają próg pobudliwości (pp) miazgi oraz prezentują badania progu pobudliwości miazgi przed leczeniem i po leczeniu w przypadkach: próchnicy, stanów zapalnych miazgi i tkanek okołowierzchołkowych, jej obnażeń i zranień, amputacji miazgi, kieszonek, ropni, torbieli, a także rokowania na przyszłość.

The authors of the study describe the electrophysiological state of the nerve cell, determining the threshold for arousal of the pulp before and after treatment in the following cases: caries, inflammatory states of pulp and periapical tissues, its exposure and damage to, pulp amputation, pockets, abscesses, cysts, and prognosis.

Bulimia i anoreksja są coraz większym problemem współczesnej medycyny. Rozpoznanie choroby i uświadomienie jej pacjentowi może nastąpić także w gabinecie stomatologicznym. W artykule przedstawiono sposób postępowania z takim pacjentem na podstawie doświadczeń własnych.

Bulimia and anorexia are becoming increasingly a problem in contemporary medicine. Diagnosis of the disease and making the patient aware of it may also occur in the dental office. The article presents a way of procedure with such a patient; it is based on the author’s own experience.

W pracy przedstawiono przypadek 69-letniej pacjentki, u której stwierdzono 20 zębów zatrzymanych z powodu krzywicy. Omówiono przyczyny i objawy tej jednostki chorobowej manifestujące się zarówno w szkielecie, jak i układzie stomatognatycznym.

The study describes a 69-year-old female patient in whom there were found to be 20 retained teeth as a result of rickets. The causes and symptoms of this disease entity that manifest themselves both in the skeleton and the stomatognathic system are discussed.

W pracy omówiono dwa przypadki zastosowania elektromiografii powierzchniowej (SEMG) w kontrolowaniu przebiegu leczenia bruksizmu. Zastosowano szynę zwarciową oraz szynę z deprogramatorem przednim. Na podstawie wybranego piśmiennictwa przedstawiono etiologię i obraz kliniczny tego typu zaburzeń.
 

The study describes two cases of using surface electromyography (SEMG) in the control of treatment for bruxism. Use was made of an occlusal splint and a splint with anterior deprogramming. The aetiology and clinical picture of this type of disturbance was described on the basis of the literature.

Choroba próchnicowa jest procesem przewlekłym, którego zainicjowanie następuje na długo przed pojawieniem się objawów klinicznych w jamie ustnej. Tempo rozwoju kolejnych stadiów ogniska próchnicowego jest uwarunkowane podatnością szkliwa i składem chemicznym jego bezpośredniego, płynnego otoczenia. Zjawiska zachodzące we wczesnej fazie procesu próchnicowego mają charakter odwracalny, a ich wykrycie na tym etapie daje szansę pełnej remineralizacji. Brak kontroli nad progresją początkowych mikrouszkodzeń tkanek zęba może doprowadzić do ich całkowitej, nieodwracalnej degradacji, co z kolei wiąże się z koniecznością wdrażania inwazyjnych i kosztownych procedur leczniczych.

W pracy przedstawiono zagadnienia dotyczące diagnostyki próchnicy wczesnej i dokonano przeglądu współczesnych metod diagnostycznych, z uwzględnieniem zarówno tych znanych i stosowanych z powodzeniem w gabinetach stomatologicznych, jak i opartych na zaawansowanych technologiach, które nadal pozostają w sferze badań doświadczalnych.
 

Carious disease is a chronic process, whose initiation a long time before the appearance of clinical symptoms in the oral cavity. The rate of development of successive stages of the carious lesion is conditioned by the susceptibility of the enamel and by the chemical composition of its immediate liquid surroundings. The features of the early phase of the carious process have a reversible character and their discovery at this stage give a chance for full remineralisation. The lack of control over the progress of initial micro-injuries to the dental tissues may lead to their complete irreversible degradation, which, in turn, leads to expensive treatment procedures. The study presents problems regarding the diagnosis of early caries. A review was carried out of contemporary diagnostic methods, taking into account those known and successfully used in dental offices and those based on advanced technologies that still remain in the realm of research.

Liczba chorych leczonych przewlekle doustnymi lekami przeciwzakrzepowymi jest znaczna, co sprawia, że wykonując zabiegi diagnostyczne i terapeutyczne, lekarz stomatolog coraz częściej musi uwzględniać fakt stosowania przez swoich pacjentów terapii przeciwzakrzepowej. Wiedza dotycząca wskazań do odstawienia leków przeciwzakrzepowych u tych osób jest niezbędna stomatologowi, ponieważ nieprawidłowe postępowanie w takich przypadkach może być przyczyną wielu niebezpiecznych powikłań.

The number of patients receiving long-term oral anticoagulants is significant, which means that, carrying out diagnostic and therapeutic treatment, the dentist must, more and more often take into account the fact that his patients are on anticoagulants. The knowledge regarding the indications for stopping anticoagulants in these individuals is essential for the dentist, for incorrect procedure in such cases may be the cause of many dangerous complications.

W pracy przedstawiono przypadek pacjenta, u którego zdiagnozowano obliterację komory zęba 46 o charakterze zębiniaka. Postępowanie lecznicze obejmowało pracę pod kontrolą mikroskopu endodontycznego z użyciem narzędzi ultradźwiękowych. Wykorzystano także nowoczesny materiał stomatologiczny – cement ProRoot MTA White do pokrycia perforacji dna komory, która była powikłaniem leczenia. Leczenie zakończyło się sukcesem.

The study describes a case of a patient in whom obliteration of pulp chamber of tooth 46 by a type of pulp stone was diagnosed. Treatment included procedures with an endodontic microscope using ultrasonic instruments. Use was also made of a new dental material – ProRoot MTA White cement to cover a perforation in the base of the pulp chamber, which was a complication of treatment. The treatment was concluded successfully.

W artykule przedstawiono przebieg leczenia ortodontycznego pacjenta, u którego stwierdzono przebyte w przeszłości złamanie poprzeczne korzenia zęba siecznego dolnego. Analizowano dokumentację medyczną pacjenta, modele gipsowe, zdjęcia rentgenowskie przed leczeniem ortodontycznym, w jego trakcie i po zakończonym leczeniu ortodontycznym. Uzyskano korektę wady zgryzu, miazga zęba urazowego nie uległa martwicy, a ząb nie wykazywał patologicznej ruchomości po zakończonym leczeniu ortodontycznym.
 

The article describes a course of orthodontic treatment in a patient in whom there was found to have been a transverse root fracture of a lower incisor in the past. The patient’s medical documentation was analysed together with study casts, radiographs before orthodontic treatment, during treatment and after completion. A correction of the malocclusion was achieved and the injured tooth remained vital and did not have any pathological mobility after completion of the orthodontic treatment.

Celem pracy było przedstawienie opisów trzech przypadków torbieli rozwojowych kości szczęk leczonych operacyjnie jednoetapowo w Zakładzie Chirurgii Stomatologicznej Akademii Medycznej we Wrocławiu. W omawianych przypadkach radiologiczną diagnostykę obrazową przed zabiegiem poszerzono o wykonanie badania tomografii komputerowej. Zastosowanie badania tomograficznego pozwoliło każdorazowo na opracowanie planu zabiegu, z uwzględnieniem rodzaju dostępu operacyjnego oraz ominięcie takich ważnych anatomicznie struktur, jak kanał żuchwy, jama nosowa czy sąsiednie zęby.
 

The aim of the study was to describe three cases of developmental cysts in jaws that were treated with one-stage surgery at the Department of Oral Surgery at Wroclaw Medical Academy. In the cases mentioned, radiological imaging diagnosis before treatment was enhanced by the carrying out of computed tomography. The tomographic studies carried out allowed, every time, for the making of a treatment plan of the procedure, taking into account the type of operative procedure and for the avoidance of important anatomical structures such as the mandibular canal, the nasal cavity or the neighbouring teeth.

Resorpcja zębów może być procesem związanym z fizjologiczną lub patologiczną utratą tkanek twardych zęba. Proces resorpcji zęba najczęściej przebiega bezobjawowo i jest wykrywany na zdjęciach radiologicznych. W pracy opisano trzy przypadki patologicznej resorpcji korzeni zębów o różnej etiologii leczone w Zakładzie Stomatologii Zachowawczej Uniwersytetu Medycznego w Lublinie.

Resorption of teeth may be a process connected with physiological or pathological loss of hard dental tissues. The process of tooth resorption most commonly occurs without symptoms and is discovered on radiographs. The study describes three cases of pathological resorption of tooth roots of various aetiologies, treated at the Department of Conservative Dentistry, Lublin Medical University.

Zachowanie dzieci podczas pierwszej wizyty w gabinecie stomatologicznym zależy od czynników emocjonalnych i psychologicznych, stosunku rodziców do leczenia oraz ich wcześniejszych doświadczeń. Sytuacja ta dla wielu z nich jest źródłem lęku i stresu. Dlatego należy kłaść nacisk na właściwe przygotowanie dziecka przez rodziców oraz jego adaptację do leczenia stomatologicznego. Stomatolog, który leczy dzieci, powinien, opierając się na swojej wiedzy i doświadczeniu, zapewnić odpowiednie warunki i atmosferę w gabinecie oraz tak kształtować pozytywną postawę małego pacjenta wobec leczenia dentystycznego, aby nawet trudna współpraca była efektywna.

The behaviour of children during their first visit to the dental office depends on emotional and psychological factors and on the attitude of parents to treatment together with their own earlier experience. This situation is for many of them a source of fear and stress. It is, therefore, necessary to place emphasis on the correct way of preparing the child by the parents and on its adaptation to dental treatment. The dentist who treats children should, relying on his knowledge and experience, ensure the appropriate conditions and atmosphere in the dental office and shape a positive approach of the young patient to dental treatment so that even difficult cooperation can be effective.

Celem pracy była ocena wierzchołkowej szczelności wypełnień kanału korzeniowego w zależności od sposobu jego płukania i zastosowanego materiału termoplastycznego: gutaperki z AH Plus oraz resilonu z Epiphany SE. Oczyszczono 160 usuniętych jednokanałowych zębów ludzkich, kanały korzeniowe opracowano narzędziami MTwo metodą „single-length” do rozmiaru 40/04 wg ISO. W trakcie preparacji kanały płukano 5,25% roztworem podchlorynu sodu. Następnie próbki podzielono na cztery równe grupy. Kanały korzeniowe zębów z każdej grupy płukano w następujący sposób: grupa 1 – 20% kwas cytrynowy, woda destylowana, grupa 2 – 20% kwas cytrynowy, woda destylowana, 2% chlorheksydyna, grupa 3 – MTAD, woda destylowana, grupa 4 – MTAD, woda destylowana, 2% chlorheksydyna. W każdej grupie wydzielono dwie równe podgrupy – A i B. Kanały korzeniowe wypełniono metodą termoplastycznej kondesacji pionowej gutaperki z AH Plus (podgrupy A) lub resilonem z Epiphany SE (podgrupy B). Badanie przeprowadzono, posługując się metodą biernej penetracji barwnika. Po usunięciu materiału wypełniającego kanał korzeniowy dokonano pomiaru przecieku wierzchołkowego. Dane poddano analizie statystycznej testami U Manna-Whitneya, Kołmogorowa-Smirnowa i Walda-Wolfowitza. Za poziom istotności statystycznej przyjęto p ≤ 0,05. Najlepszą szczelność uzyskano w podgrupie 2A. Ogólnie lepszą szczelność osiągnięto, stosując gutaperkę z uszczelniaczem AH Plus. Najgorsze wyniki osiągnięto w podgrupie 3B. Ostateczne płukanie 2% chlorheksydyną jest potencjalnym czynnikiem umożliwiającym poprawę szczelności obu badanych materiałów.

The aim of the study was to evaluate the apical sealing ability of root canal fillings depending on the way of irrigation of the root canal and on the thermoplastic material used: gutta-percha with AH Plus and resilon with Epiphany SE. Cleaning was carried out on 160 extracted single-rooted human teeth. The root canals were instrumented with MTwo instruments using the “single-length” method up to size 40/04 ISO. During the preparation, the root canals were rinsed with 5,25% sodium hypochlorite. Next, the samples were separated into four even groups. The root canals of teeth from each group were irrigated in the following way: group 1 – 20% citric acid, distilled water, group 2 – 20% citric acid, distilled water, 2% chlorhexidine, group 3 – MTAD, distilled water, group 4 – MTAD, distilled water, 2% chlorhexidine. In each group, two even subgroups, A and B, were formed. Root canals filled using thermoplastic vertical condensation of gutta-percha with AH Plus (subgroup A) or resilon with Epiphany SE (subgroup B). The studies were carried out using the method of passive dye penetration. After removal of the material filling the root canal, measurement of apical leakage was carried out. The data was analysed statistically using the U Mann-Whitney, Kołmogorow-Smirnow and Wald-Wolfowitz tests. In order for the level to be statistically significant, a p ≤ 0.05 was accepted. The best seal was obtained in subgroup 2A. A generally better seal was obtained using the gutta-percha with AH Plus sealer. The worst results were obtained in subgroup 3B. Final irrigation with 2% chlorhexidine is a potential factor enabling improvement of seal for both of the materials studied.

W pracy przedstawiono, na podstawie przypadków klinicznych, zastosowanie materiału złożonego Herculite XRV Ultra o nieco odbiegającym od standardów poziomie transparencji. Za sprawą swoich oryginalnych właściwości materiał ten zajmuje szczególne miejsce w praktyce klinicznej. Podobnie jak w przypadku każdego nowoczesnego materiału złożonego, przy wykorzystaniu Herculite XRV Ultra jest konieczna umiejętność właściwego doboru masy o określonej przezierności i zabarwieniu.

The study describes, on the basis of clinical cases, the use of a composite material with a level of transparency that somewhat departs from the standard. With these original properties, the material Herculite XRV Ultra has its on particular place in clinical practice. Just like in the case of every modern composite material, with using Herculite XRV Ultra it is necessary to have the ability of making the appropriate choice of material with the appropriate translucency and hue.

W pracy opisano porównawcze wyniki subiektywnej oceny leczenia metodą jedno- i dwuetapowej autotransplantacji zębów ósmych – dokonanej przez pacjentów za pomocą kwestionariusza. Pozwalają one poznać preferencje chorych co do taktyki postępowania w tych zabiegach. Subiektywna ocena leczenia dokonywana przez chorego wydaje się nabierać szczególnego znaczenia w sytuacji, kiedy obiektywne parametry kliniczne i radiologiczne nie wykazują istotnych różnic między obydwoma sposobami leczenia.
Niniejsze badanie stanowi integralną część pracy badawczej w całości poświęconej porównaniu skuteczności jedno- i dwuetapowej autotransplantacji zębów mądrości. 
 

The study describes comparative results of a subjective evaluation of treatment using single- and two-stage autotransplantation of wisdom teeth, carried out by patients with the help of a questionnaire. These make it possible to get acquainted with patient preferences as to the approach in these procedures. Subjective evaluation of treatment made by the patient appears to be of particular significance in the situation where objective clinical and radiological parameters do not show any significant differences between the two methods of treatment. This study is an integral part of studies completely devoted to the comparison of the effectiveness of single- and two-stage autotransplantation of wisdom teeth.

W pracy opisano przypadek pacjentki, która zgłosiła się na konsultację z powodu problemów protetycznych. Podczas pierwszej wizyty okazało się, że wybór planu leczenia musi uwzględniać jej lęk przed leczeniem chirurgicznym, brak wcześniejszego doświadczenia z użytkowaniem protez, a także koszty leczenia. Miało się ono skoncentrować na odtworzeniu utraconej wysokości zwarcia centralnego i odbudowie uzębienia z użyciem licówek porcelanowych, koron porcelanowych, mostu porcelanowego oraz protezy szkieletowej na zasuwach. Zastosowanie takiego zaawansowanego planu leczenia przyniosło zamierzony efekt terapeutyczny i estetyczny.

The study describes the case of a female patient who presented for a consultation regarding prosthetic problems. During the first visit it turned out that the choice of treatment plan must take into account her fear of surgery, her lack of previous experience in using prostheses and also the cost of treatment. It was to concentrate on restoration of the lost vertical dimension of the centric occlusion and on the rebuilding of teeth using porcelain facings, porcelain crowns, porcelain bridge and skeleton denture with precision attachments.The use of such an advanced treatment plan brought the desired therapeutic and aesthetic effects.

Elastomery w protetyce stomatologicznej są aktualnie stosowane do wykonania precyzyjnych wycisków, podścielania protez oraz rejestracji wzajemnej relacji żuchwy do szczęki. W ostatnich latach udoskonalono ich właściwości fizyko-chemiczne i zwiększył się zakres ich stosowania. Opracowano również nowe sposoby mieszania oraz aplikacji wewnątrz- i zewnątrzustnej. Celem pracy było przedstawienie nowoczesnych systemów mieszania i deponowania elastomerów o różnym przeznaczeniu klinicznym w praktyce stomatologicznej.

Elastomers in dental prosthetics are currently used for making accurate impressions, for relining dentures and for registration of the relationships between mandible and maxilla. In recent years, their physiochemical properties have been improved and their range of use has widened. New methods of mixing and new intra- and extra-oral applications have been developed. The aim of the study was to describe modern mixing methods and delivery methods for elastomers used for various clinical applications in dental practice.