Sterylizacji w gabinecie stomatologicznym powinny być poddawane wszystkie narzędzia, które spowodowały naruszenie ciągłości tkanek pacjenta, czyli należące do strefy wysokiego ryzyka zagrożenia zakażeniem, a także instrumenty, które miały kontakt z nieuszkodzoną błoną śluzową jamy ustnej (narzędzia zanieczyszczone śliną lub krwią). Oznacza to, że tzw. końcówki stomatologiczne (kątnice i prostnice) powinny być poddane sterylizacji. Sterylizację można zlecić wyspecjalizowanej jednostce lub przeprowadzić samemu, w odpowiednim autoklawie. Urządzenie takie powinno być przystosowane do sterylizacji cyklu B (sterylizacja wszystkich narzędzi opakowanych i nieopakowanych, litych, wgłębionych i porowatych). W praktyce zdarza się, że w przypadku końcówek stomatologicznych zamiast sterylizacji stosuje się tzw. dezynfekcję wysokiego stopnia, usprawiedliwiając takie postępowanie szybszym zużywaniem się końcówek poddawanych sterylizacji. Jest to jednak mit krążący w środowisku stomatologicznym. Szybszemu niszczeniu ulegają tylko te końcówki, które są niewłaściwie konserwowane. Każdorazowo przed sterylizacją należy końcówkę oczyścić z widocznych zanieczyszczeń i zdezynfekować preparatem w sprayu, a następnie zakonserwować olejem serwisowym zgodnie z zaleceniem producenta. Wszystkie dostępne na rynku końcówki stomatologiczne są przystosowane do sterylizacji i muszą bezwzględnie przejść ten etap dekontaminacji po każdym pacjencie.
mgr Włodzimierz Dura
Strefy zagrożenia zakażeniem w gabinecie stomatologicznym wg klasyfikacji Spauldinga
|
|
Strefa ryzyka |
Przykładowe wyposażenie |
|
Dezynfekcja i sterylizacja
|
Strefa A – wysokiego ryzyka – sprzęt inwazyjny naruszający ciągłość tkanek i mający kontakt z ranami i naturalnie jałowymi jamami ciała wraz z błonami śluzowymi |
kleszcze ekstrakcyjne, dźwignie, skalpele, końcówki unitu (kątnice, prostnice, turbiny), wiertła itp.. |
|
Strefa B – średniego ryzyka – sprzęt mający kontakt z nieuszkodzonymi błonami śluzowymi, sprzęt zanieczyszczony materiałami organicznymi, powierzchnie dotykowe (często dotykane przez personel i pacjentów) |
nakładacze, lusterka itp. |
|
|
Dezynfekcja
|
Strefa C – niskiego ryzyka – sprzęt kontaktujący się ze zdrową skórą chorego |
powierzchnie aparatury, np. rtg, fotel stomatologiczny itp. |
|
Strefa D – minimalnego ryzyka – powierzchnie i wyposażenie znajdujące się w otoczeniu pacjentów niemające bezpośredniego kontaktu z ranami, np. podłogi, ściany |
podłogi, ściany, powierzchnie mebli, telefon, przełączniki itp. |
MS 7-8/2015
