Guidelines of treatment with oral anticoagulants. The use of anticoagulants in the perioperative period and management of bleeding complications

Tomasz Zapolski, Mansur Rahnama

Streszczenie
Leki przeciwzakrzepowe to leki podawane pozajelitowo oraz leki do stosowania doustnego oddziałujące na różnym poziomie kaskady krzepnięcia. Głównymi wskazaniami do stosowania doustnych leków przeciwzakrzepowych są żylna choroba zakrzepowo-zatorowa, migotanie przedsionków i prewencja zakrzepicy sztucznych zastawek serca. Wyróżnia się dwie grupy doustnych leków przeciwzakrzepowych: pochodne dikumarolu (takie jak warfaryna i acenokumarol) oraz tzw. nowe doustne leki przeciwzakrzepowe będące bezpośrednimi inhibitorami trombiny (jak dabigatran) lub bezpośrednimi inhibitorami aktywnego czynnika Xa (jak riwaroksaban, apiksaban i edoksaban). W pracy przedstawiono postępowanie w okresie okołooperacyjnym u chorych przyjmujących doustne leki przeciwzakrzepowe w przypadkach operacji ze wskazań pilnych i planowych. Ponadto omówiono zasady postępowania w przypadku powikłań krwotocznych związanych ze stosowaniem tej terapii.
 
Abstract
Anticoagulants are medicines used for both parenterally and orally acting on different levels of the clotting cascade. The main indications for oral anticoagulation are venous thromboembolism, atrial fibrillation, prevention of thrombosis of artificial heart valves. There are two groups of oral anticoagulants: derivatives of dicoumarol such as warfarin and acenocoumarol and so-called new oral anticoagulants that are direct inhibitors of thrombin like dabigatran or direct inhibitors of active factor Xa such as rivaroxaban, apixaban and edoxaban. The paper presents the proceedings in the perioperative period for patients taking oral anticoagulants in cases of urgent and planned surgery. Moreover, policies for the treatment of bleeding complications associated with the use of this therapy are discussed.
 
Hasła indeksowe: leczenie przeciwzakrzepowe, nowe doustne antykoagulanty, okres okołooperacyjny, zabiegi stomatologiczne, powikłania krwotoczne
 
Key words: anticoagulation, new oral anticoagulants, the perioperative period, dental surgery, bleeding complications


PIŚMIENNICTWO
1. Konstantinides S. i wsp.: Wytyczne ESC dotyczące rozpoznawania i postępowania w ostrej zatorowości płucnej w 2014 roku. Kardiol. Pol., 2014, 72, 997-1053.
2. Kirchhof P. i wsp.: Wytyczne ESC dotyczące leczenia migotania przedsionków w 2016 roku, opracowane we współpracy z EACTS. Grupa Robocza Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego (ESC) do spraw leczenia migotania przedsionków. Kardiol. Pol., 2016, 74, 1359-1469.
3. Wolf P.A., Abbott R.D., Kannel W.B.: Atrial fibrillation as an independent risk factor for stroke: the Framingham Study. Stroke, 1991, 22, 983-988.
4. Ansell J. i wsp.: Pharmacology and management of the vitamin K antagonists: American College of Chest Physicians Evidence-Based Clinical Practice Guidelines (8th Edition). Chest, 2008, 133, 6 Suppl., 160S-198S.
5. Fuster V. i wsp.: ACC/AHA/ESC 2006 Guidelines for the Management of Patients With Atrial Fibrillation. Circulation, 2006, 114, e257-e354.
6. Dulli D.A., Stanko H., Levine R.L.: Atrial fibrillation is associated with severe acute ischemic stroke. Neuroepidemiology, 2003, 22, 118-123.
7. Page R.L. i wsp.: Azimilide Supraventricular Arrhythmia Program (ASAP) Investigators. Asymptomatic or silent atrial fibrillation: frequency in untreated patients and patients receiving azimilide. Circulation, 2003, 107, 1141-1145.
8. Douketis J.D. i wsp.: Perioperative Management of Antithrombotic Therapy Antithrombotic Therapy and Prevention of Thrombosis, 9th ed. American College of Chest Physicians Evidence-Based Clinical Practice Guidelines. Chest, 2012, 141, 2, Suppl., e326S-e350S,
9. Steffel J. i wsp.: The 2018 European Heart Rhythm Association Practical Guide on the use of non-vitamin K antagonist oral anticoagulants in patients with atrial fibrillation. Eur. Heart J., 2018, 39, 1330-1393.
10. Kristensen S.D. i wsp: Wytyczne ESC/ESA dotyczące operacji niekardiochirurgicznych – ocena ryzyka sercowo-naczyniowego i postępowanie w 2014 roku. Kardiol. Pol., 2014, 72, 857-918.
11. Bartkowiak R., Wożakowska-Kapłon B.: Kardiologiczne konsultacje w ortopedii u chorych przyjmujących leki przeciwzakrzepowe. Folia Cardiol., 2015, 10, 423-427.
12. Heidbüchel H. i wsp.: Updated European Heart Rhythm Association Practical Guide on the use of new oral anticoagulants in patients with non-valvular atrial fibrillation. Europace, 2015, 17, 10, 1467-1507.
13. Pisters R. i wsp.: A novel user-friendly score (HAS-BLED) to assess 1-year risk of major bleeding in patients with atrial fibrillation: the Euro Heart Survey. Chest, 2010, 138, 1093-1100.
14. ChPL Xarelto. http://leki.urpl.gov.pl/files/32_Xarelto_15mg.pdf