Dostęp do tego artykułu jest płatny.
Zapraszamy do zakupu!
Cena: 12.50 PLN (z VAT)
Kup artykuł
Po dokonaniu zakupu artykuł w postaci pliku PDF prześlemy bezpośrednio pod twój adres e-mail.
MS 2020; 7-8: 62-69.
Zuzanna Nowak, Fryderyk Szendera, Magdalena Sokołowska, Marta Sitek, Aleksandra Nitecka‑Buchta, Stefan Baron
Streszczenie
Objawy akustyczne to obok bólu i ograniczonej ruchomości żuchwy główne symptomy dysfunkcji układu ruchowego narządu żucia (URNŻ). Zależnie od przyczyny mogą przybierać wielorakie postacie, w piśmiennictwie wyróżnia się trzaski odwrotne (recyprokalne), końcowe, nieregularne, a także krepitacje i trzeszczenia o różnym nasileniu. Na podstawie literatury oraz wybranych klasyfikacji: RDC/TMD i jej nowej wersji DC/TMD oraz autorskich podziałów według Bumanna, Okesona oraz Barona omówiono temat objawów akustycznych w dysfunkcjach URNŻ. Porównano informacje zawarte w powyższych klasyfikacjach oraz podjęto próbę oceny ich przydatności podczas diagnozowania pacjenta prezentującego omawiane objawy w różnych sytuacjach klinicznych. Przedstawiono także podstawowe metody i narzędzia diagnostyczne pomocne w różnicowaniu dźwięków generowanych w stawach skroniowo - żuchwowych (SSŻ).
Abstract
Acoustic symptoms, pain and limited mobility of the mandible are the main symptoms of temporomandibular dysfunctions (TMDs). Based on the literature we distinguish: reciprocal, eminence or non-reproducible clicks, as well as crepitations and crackling of various intensity. The above symptoms vary depending on their cause. Acoustic symptoms in TMDs were discussed based on classifications: RDC / TMD and its new version DC / TMD and those introduced by Bumann, Okerson and Baron. The information contained in the above classifications were compared and an attempt was made to assess their clinical usefulness in various situations. Basic diagnostic methods and tools helpful in differentiating sounds generated in TMJ were also presented.
Hasła indeksowe: dysfunkcja stawu skroniowo-żuchwowego, staw skroniowo - żuchwowy, trzask odwrotny, trzaski w SSŻ, objawy akustyczne w SSŻ
Key words: temporomandibular dysfunction, temporomandibular joint, reciprocal click, clicking in TMJ, sounds in TMJ
PIŚMIENNICTWO
1. Tomasik E i wsp. Budowa anatomiczna stawu skroniowo-żuchwowego. Mag Stomatol. 2009; 3: 10-16.
2. Majewski S, Wieczorek A, Loser J i wsp. Mięśnie żucia i stawy skroniowo-żuchwowe w aspekcie fizjologicznych funkcji układu stomatognatycznego. Protet Stomatol. 2010; 3: 10–16.
3. Louryan S. The temporomandibular joint. Rev Med Brux. 1992; 13(8): 299-305.
4. Widgorowicz-Makowerowa N. Epidemiologia, etiopatogeneza i rozpoznawanie zaburzeń czynnościowych narządu żucia. Protet Stomatol. 1977; 27: 3-10.
5. Kurpiel P, Kostrzewa-Janicka J. Dysfunkcja układu ruchowego narządu żucia – etiologia i klasyfikacja schorzeń. Przegląd piśmiennictwa. Nowa Stomatol. 2014; 2: 95–99.
6. Kleinrok M. Bólowe i bezbólowe objawy związane z zaburzeniem czynności układu ruchowego narządu żucia oraz zasady rozpoznawania i leczenia tych zaburzeń. Terapia. 2004; 10: 19-27.
7. Kleinrok M. Zaburzenia czynnościowe ruchowego narządu żucia. Lublin: Wydawnictwo Czelej; 2012.
8. Tejchman H, Majdańska Z. Wpływ czynnika psychogennego na dolegliwości w układzie stomatognatycznym – wybrane przypadki. Protet Stomatol. 2000; 5: 344-349.
9. Panek H, Śpikowska-Szostak J. Wpływ stresu i cech osobowości na dysfunkcje skroniowo-żuchwowe i bruksizm na podstawie piśmiennictwa i badań własnych. Dent Med Probl. 2009; 46(1): 11-16.
10. De Leeuw JR i wsp. Multidimensional evaluation of craniomandibular dysfunction. I: symptoms and correlates. J Oral Rehabil. 21:501–514
11. Park C i wsp. Stress, epigenetics and depression: A systematic review. Neurosci Biobehav Rev. 2019; 102: 139-152.
12. Ménard C, Hodes GE, Russo SJ. Pathogenesis of depression: Insights from human and rodent studies. Neuroscience. 2016; 3(321): 138-162.
13. Furquim BD, Flamengui LM, Conti PC. TMD and chronic pain: a current view. Dental Press J Orthod. 2015; 20(1): 127-33.
14. Wilkes CH. Internal derangements of the temporomandibular joint. Pathological variations. Arch Otolaryngol Head Neck Surg. 1989; 115: 469-477
15. Osiewicz MA i wsp. Research Diagnostic Criteria for Temporomandibular Disorders (RDC/TMD) – The Polish version of a dual-axis system for the diagnosis of TMD.* RDC/TMD Form. J Stoma. 2013; 66(5): 576-649.
16. Stegenga B. Nomenclature and classification of temporomandibular joint disorders. J Oral Rehabil. 2010; 37: 760-5.
17. Klasser GD, Manfredini D, Goulet JP, De Laat A. Oro-facial pain and temporomandibular disorders classification systems: A critical appraisal and future directions. J Oral Rehabil. 2018; 45(3): 258-268.
18. Górecka M, Pihut M, Ferendiuk E. Charakterystyka schorzeń stawów skroniowo‑żuchwowych. Dent Forum. 2016; 44: 63-67.
19. Ferro KJ i wsp. The Glossary of Prosthodontic Terms. J Prosthet Dent. 2017; 117 (5S): e1-e105.
20. Czerwińska-Niezabitowska B. Diagnostyka i leczenie dysfunkcji układu ruchowego narządu żucia w ujęciu holistycznym. Kraków: Wydawnictwo Fundacji Rozwoju Protetyki Stomatologicznej; 2013.
21. Gauer RL, Semidey MJ. Diagnosis and treatment of temporomandibular disorders. Am Fam Physician. 2015; 91(6): 378-86.
22. Schiffman E i wsp. Diagnostic Criteria for Temporomandibular Disorders (DC/TMD) for Clinical and Research Applications: recommendations of the International RDC/TMD Consortium Network* and Orofacial Pain Special Interest Group. J Oral Facial Pain Headache. 2014; 28(1): 6-27.
23. Bumann A, Lotzmann U. TMJ. Disorders and orofacial Pain Color Atlas of Dental Medicine. New York: Thieme Stuttgart; 2002.
24. Okeson JP. Leczenie dysfunkcji skroniowo-żuchwowych i zaburzeń zwarcia. Lublin: Wydawnictwo Czelej; 2018.
25. Karasiński A, Baron S, Kubecka-Brzezinka A. Budowa anatomiczna ssż w świetle najnowszych badań diagnostycznych. Klasyfikacje schorzeń ssż. Mag Stomatol. 1998; 11: 11-15.
26. Bindek-Sypień K, Baron S, Sypień M. Ocena przyczyn trzasku odwrotnego w stawie skroniowo-żuchwowym w obrazie klinicznym i aksjograficznym. Protet Stomatol. 2010; 60(4): 252 – 259.
27. Pałasz P i wsp. Wybrane metody obrazowania i badania przedmiotowego stawów skroniowo-żuchwowych. Dostęp: https://www.researchgate.net/publication/315845786_Wybrane_metody_obrazowania_i_badania_przedmiotowego_stawow_skroniowo-zuchwowych (23.03.2020).
28. Alarabawy RA. Magnetic resonance imaging evaluation of temporo-mandibular joint disorders, criterial analysis and significance in comparison with arthroscopy. Egyptian J Radiol and Nuclear Med. 2016; 47(2): 467-475.
29. Krzemień J, Dyduch A, Baron S. Badanie drogi stawowej u osób z bólową postacią dysfunkcji stawów skroniowo-żuchwowych. E-Dentico. 2011; 6(34): 8-16.
30. Karasiński A i wsp. Aksjografia - metodyka, zasady działania i zastosowanie kliniczne na przykładzie aksjografu Quick Axis (cz. I). Mag Stomatol. 1999; 10: 14-21.
31. Kondrat W, Sierpińska T, Radke J. Assessment of the Temporomandibular Joint Function in Young Adults without Complaints from the Masticatory System. Int JMed Sci. 2018; 15(2): 161-169.
32. Puri P i wsp. Comparison of Doppler sonography to magnetic resonance imaging and clinical examination for disc displacement. Angle Orthod. 2006; 76(5): 824-829.
Zuzanna Nowak, Fryderyk Szendera, Magdalena Sokołowska, Marta Sitek, Aleksandra Nitecka‑Buchta, Stefan Baron
Streszczenie
Objawy akustyczne to obok bólu i ograniczonej ruchomości żuchwy główne symptomy dysfunkcji układu ruchowego narządu żucia (URNŻ). Zależnie od przyczyny mogą przybierać wielorakie postacie, w piśmiennictwie wyróżnia się trzaski odwrotne (recyprokalne), końcowe, nieregularne, a także krepitacje i trzeszczenia o różnym nasileniu. Na podstawie literatury oraz wybranych klasyfikacji: RDC/TMD i jej nowej wersji DC/TMD oraz autorskich podziałów według Bumanna, Okesona oraz Barona omówiono temat objawów akustycznych w dysfunkcjach URNŻ. Porównano informacje zawarte w powyższych klasyfikacjach oraz podjęto próbę oceny ich przydatności podczas diagnozowania pacjenta prezentującego omawiane objawy w różnych sytuacjach klinicznych. Przedstawiono także podstawowe metody i narzędzia diagnostyczne pomocne w różnicowaniu dźwięków generowanych w stawach skroniowo - żuchwowych (SSŻ).
Abstract
Acoustic symptoms, pain and limited mobility of the mandible are the main symptoms of temporomandibular dysfunctions (TMDs). Based on the literature we distinguish: reciprocal, eminence or non-reproducible clicks, as well as crepitations and crackling of various intensity. The above symptoms vary depending on their cause. Acoustic symptoms in TMDs were discussed based on classifications: RDC / TMD and its new version DC / TMD and those introduced by Bumann, Okerson and Baron. The information contained in the above classifications were compared and an attempt was made to assess their clinical usefulness in various situations. Basic diagnostic methods and tools helpful in differentiating sounds generated in TMJ were also presented.
Hasła indeksowe: dysfunkcja stawu skroniowo-żuchwowego, staw skroniowo - żuchwowy, trzask odwrotny, trzaski w SSŻ, objawy akustyczne w SSŻ
Key words: temporomandibular dysfunction, temporomandibular joint, reciprocal click, clicking in TMJ, sounds in TMJ
PIŚMIENNICTWO
1. Tomasik E i wsp. Budowa anatomiczna stawu skroniowo-żuchwowego. Mag Stomatol. 2009; 3: 10-16.
2. Majewski S, Wieczorek A, Loser J i wsp. Mięśnie żucia i stawy skroniowo-żuchwowe w aspekcie fizjologicznych funkcji układu stomatognatycznego. Protet Stomatol. 2010; 3: 10–16.
3. Louryan S. The temporomandibular joint. Rev Med Brux. 1992; 13(8): 299-305.
4. Widgorowicz-Makowerowa N. Epidemiologia, etiopatogeneza i rozpoznawanie zaburzeń czynnościowych narządu żucia. Protet Stomatol. 1977; 27: 3-10.
5. Kurpiel P, Kostrzewa-Janicka J. Dysfunkcja układu ruchowego narządu żucia – etiologia i klasyfikacja schorzeń. Przegląd piśmiennictwa. Nowa Stomatol. 2014; 2: 95–99.
6. Kleinrok M. Bólowe i bezbólowe objawy związane z zaburzeniem czynności układu ruchowego narządu żucia oraz zasady rozpoznawania i leczenia tych zaburzeń. Terapia. 2004; 10: 19-27.
7. Kleinrok M. Zaburzenia czynnościowe ruchowego narządu żucia. Lublin: Wydawnictwo Czelej; 2012.
8. Tejchman H, Majdańska Z. Wpływ czynnika psychogennego na dolegliwości w układzie stomatognatycznym – wybrane przypadki. Protet Stomatol. 2000; 5: 344-349.
9. Panek H, Śpikowska-Szostak J. Wpływ stresu i cech osobowości na dysfunkcje skroniowo-żuchwowe i bruksizm na podstawie piśmiennictwa i badań własnych. Dent Med Probl. 2009; 46(1): 11-16.
10. De Leeuw JR i wsp. Multidimensional evaluation of craniomandibular dysfunction. I: symptoms and correlates. J Oral Rehabil. 21:501–514
11. Park C i wsp. Stress, epigenetics and depression: A systematic review. Neurosci Biobehav Rev. 2019; 102: 139-152.
12. Ménard C, Hodes GE, Russo SJ. Pathogenesis of depression: Insights from human and rodent studies. Neuroscience. 2016; 3(321): 138-162.
13. Furquim BD, Flamengui LM, Conti PC. TMD and chronic pain: a current view. Dental Press J Orthod. 2015; 20(1): 127-33.
14. Wilkes CH. Internal derangements of the temporomandibular joint. Pathological variations. Arch Otolaryngol Head Neck Surg. 1989; 115: 469-477
15. Osiewicz MA i wsp. Research Diagnostic Criteria for Temporomandibular Disorders (RDC/TMD) – The Polish version of a dual-axis system for the diagnosis of TMD.* RDC/TMD Form. J Stoma. 2013; 66(5): 576-649.
16. Stegenga B. Nomenclature and classification of temporomandibular joint disorders. J Oral Rehabil. 2010; 37: 760-5.
17. Klasser GD, Manfredini D, Goulet JP, De Laat A. Oro-facial pain and temporomandibular disorders classification systems: A critical appraisal and future directions. J Oral Rehabil. 2018; 45(3): 258-268.
18. Górecka M, Pihut M, Ferendiuk E. Charakterystyka schorzeń stawów skroniowo‑żuchwowych. Dent Forum. 2016; 44: 63-67.
19. Ferro KJ i wsp. The Glossary of Prosthodontic Terms. J Prosthet Dent. 2017; 117 (5S): e1-e105.
20. Czerwińska-Niezabitowska B. Diagnostyka i leczenie dysfunkcji układu ruchowego narządu żucia w ujęciu holistycznym. Kraków: Wydawnictwo Fundacji Rozwoju Protetyki Stomatologicznej; 2013.
21. Gauer RL, Semidey MJ. Diagnosis and treatment of temporomandibular disorders. Am Fam Physician. 2015; 91(6): 378-86.
22. Schiffman E i wsp. Diagnostic Criteria for Temporomandibular Disorders (DC/TMD) for Clinical and Research Applications: recommendations of the International RDC/TMD Consortium Network* and Orofacial Pain Special Interest Group. J Oral Facial Pain Headache. 2014; 28(1): 6-27.
23. Bumann A, Lotzmann U. TMJ. Disorders and orofacial Pain Color Atlas of Dental Medicine. New York: Thieme Stuttgart; 2002.
24. Okeson JP. Leczenie dysfunkcji skroniowo-żuchwowych i zaburzeń zwarcia. Lublin: Wydawnictwo Czelej; 2018.
25. Karasiński A, Baron S, Kubecka-Brzezinka A. Budowa anatomiczna ssż w świetle najnowszych badań diagnostycznych. Klasyfikacje schorzeń ssż. Mag Stomatol. 1998; 11: 11-15.
26. Bindek-Sypień K, Baron S, Sypień M. Ocena przyczyn trzasku odwrotnego w stawie skroniowo-żuchwowym w obrazie klinicznym i aksjograficznym. Protet Stomatol. 2010; 60(4): 252 – 259.
27. Pałasz P i wsp. Wybrane metody obrazowania i badania przedmiotowego stawów skroniowo-żuchwowych. Dostęp: https://www.researchgate.net/publication/315845786_Wybrane_metody_obrazowania_i_badania_przedmiotowego_stawow_skroniowo-zuchwowych (23.03.2020).
28. Alarabawy RA. Magnetic resonance imaging evaluation of temporo-mandibular joint disorders, criterial analysis and significance in comparison with arthroscopy. Egyptian J Radiol and Nuclear Med. 2016; 47(2): 467-475.
29. Krzemień J, Dyduch A, Baron S. Badanie drogi stawowej u osób z bólową postacią dysfunkcji stawów skroniowo-żuchwowych. E-Dentico. 2011; 6(34): 8-16.
30. Karasiński A i wsp. Aksjografia - metodyka, zasady działania i zastosowanie kliniczne na przykładzie aksjografu Quick Axis (cz. I). Mag Stomatol. 1999; 10: 14-21.
31. Kondrat W, Sierpińska T, Radke J. Assessment of the Temporomandibular Joint Function in Young Adults without Complaints from the Masticatory System. Int JMed Sci. 2018; 15(2): 161-169.
32. Puri P i wsp. Comparison of Doppler sonography to magnetic resonance imaging and clinical examination for disc displacement. Angle Orthod. 2006; 76(5): 824-829.
