Zapach – dlaczego warto go używać w gabinecie i jak to zrobić?

Zapach – dlaczego warto go używać w gabinecie i jak to zrobić?
MS 2022; 12: 88-90.

Milena Marczak
Doktor nauk społecznych, psycholog, pedagog. Absolwentka studiów podyplomowych z diagnozy i terapii neuropsychologicznej. Wykładowca akademicki na szkoleniach specjalizacyjnych z protetyki. Autorka książek i artykułów o tematyce psychologii zdrowia. Prowadzi autorskie szkolenia z obszaru komunikacji lekarza z pacjentem oraz praktycznego wykorzystania psychologii w diagnozie różnicowej oraz terapii pacjenta. Prowadzi stronę internetową oraz media społecznościowe. www.psychologwmedycynie.pl
Ile zapachów potrafisz rozpoznać? Zamknij oczy i weź głęboki wdech. Co czujesz? Może swoje perfumy? Pachną słodko? A może ciężko i intensywnie? Może właśnie gotujesz obiad i czujesz smakowite zapachy zbliżającego się posiłku? A może czytasz ten tekst i pijesz kawę w szybkiej przerwie w pracy?  Prawda jest taka, że na co dzień nie zwracasz uwagi na otaczające Cię zapachy. Zwykle rozpoznajesz je dopiero wtedy, kiedy coś pachnie mocno i intensywnie. Z pewnością będziesz w szoku, jeśli powiem Ci, że ludzki nos potrafi wyczuć… BILION zapachów! Niesamowiteprawda? Bilion to tysiąc miliardów.

Zapach najsilniej działa na emocje
Kiedy już liczba zapachów, jakie możesz wyczuć Cię przygniotła, musisz wiedzieć, że ze wszystkich bodźców, jakie docierają do naszego mózgu, to właśnie zapach ma najmocniejszy wpływ na przeżywane emocje! Co to znaczy? Dzięki zapachowi możemy MANIPULOWAĆ swoim samopoczuciem – wprowadzić się w wesoły i dobry nastrój, albo stworzyć atmosferę poważnej i podniosłej chwili. A co równie ważne – jeśli zapachem możemy wpłynąć na swoje emocje i samopoczucie, to równie dobrze możemy sterować w ten sposób emocjami i samopoczuciem innych ludzi.

O tych możliwościach od lat wie na przykład przemysł perfumeryjny. We flakonie perfum sprzedawany jest zapach tajemniczej kobiety czy silnego mężczyzny. Spójrzmy jeszcze na bardziej przyziemny przemysł środków czystości. Jaki zapach kojarzy Ci się ze środkami do czyszczenia toalet? Cytrynowy? Morskiej bryzy? A więc są to zapachy kojarzące się ze świeżością – a jak coś jest odświeżone, to zapewne czyste. Rozumiesz już o co tutaj chodzi prawda?

Zapach gabinetu – zapach strachu
Każdy pacjent doskonale wie, jak pachnie gabinet – „specyficznie”. Pacjent nie wie dokładnie, jakie zapachy w nim wyczuwa, a są to zwykle materiały stosowane do zabiegów oraz środki do sterylizacji. To jest dla niego zapach gabinetu – zapach, który kojarzy z czymś nieprzyjemnym – stresem, strachem, bólem – bo niestety, ale zdecydowana większość pacjentów odwiedza dentystę wtedy, kiedy jest już źle i odczuwa ból. Na podstawie tych doświadczeń mózg pacjenta zapamiętał, że ten zapach oznacza strach. Co ciekawe, gdy pacjent poczuje te aromaty w zupełnie innym miejscu (np. w sklepie), natychmiast odczuje stres, ale dopiero po kilku sekundach przypomni sobie, skąd kojarzy ten zapach. Widzimy tutaj, jak zapach działa na mózg – automatycznie i bez naszej kontroli wywołuje reakcje – te nieprzyjemne, ale pamiętajmy też, że może wprowadzić nas w dobry nastrój.

Jak dobrać zapach do gabinetu?
Przed wybraniem najlepszego zapachu warto zastanowić się nad zakupem neutralizatora zapachu lub odświeżacza powietrza. Może być on w formie buteleczki ze sprejem, którego używamy między pacjentami. Może być to urządzenie, które automatycznie analizuje ilość cząsteczek zapachowych z powietrza – nie wymaga więc Twojej uwagi i czasu. Urządzenie dba o czystość powietrza w gabinecie, a Ty możesz skupić się na pacjencie. Natomiast, gdy chcemy wprowadzić w gabinecie pozytywną atmosferę oraz zmniejszyć stres pacjenta, warto rozpylać zapachy, które pozytywnie działają na mózg – niektóre aromaty uspokajają układ nerwowy, a inne pobudzają pozytywnie.

Aromaty polecane do gabinetu:
  • jaśmin,
  • cytrusy (cytryna, pomarańcza, bergamotka),
  • lawenda,
  • drzewo sandałowe,
  • eukaliptus,
  • geranium.
Jak rozpylać zapach w gabinecie?
Zastanów się czy zależy Ci na tym, aby zapach był wyczuwalny w całym pomieszczeniu, czy jedynie w momencie, kiedy pacjent jest bardzo zestresowany i chcesz obniżyć jego niepokój. Aromat unoszący się w całym pomieszczeniu będzie wytwarzany przez dyfuzor zapachowy. Może być to urządzenie podpięte do gniazdka elektrycznego lub wolno stojący dyfuzor, który poprzez parę wodną rozpyla zapach po pomieszczeniu.

Jeśli zależy Ci na miejscowym rozpylaniu zapachu, możesz to zrobić, nanosząc olejek zapachowy na śliniak dentystyczny. Wtedy pacjent będzie miał go cały czas przy twarzy. Jednak pamiętaj, że zmysł węchu szybko się męczy i ekspozycja na ten sam aromat nie wywoła tak dobrego efektu. Dlatego proponuję nanieść kilka kropli olejku na wacik kosmetyczny. Wtedy asystentka kilka razy w trakcie zabiegu podsuwa pacjentowi wacik w okolice nosa – dzięki temu lepiej wyczuje on zapach i zrelaksuje się.

Aromaterapia pacjenta onkologicznego
Dzięki zastosowaniu aromaterapii możemy złagodzić niektóre objawy, występujące u pacjenta onkologicznego. Wśród tych, które mogą pojawić się w trakcie leczenia stomatologicznego wymienia się zwłaszcza: ból, nudności, stres, lęk, nadmierne zmęczenie, senność. Dlatego, aby zwiększyć komfort psychofizyczny pacjenta onkologicznego proponuje się stosowanie aromaterapii. Plusem jest tutaj nieinwazyjność oraz możliwość szybkiego pozbycia się zapachu z powietrza, jeśli pacjent niekorzystnie na niego zareaguje.

Wśród aromatów zalecanych dla pacjenta onkologicznego znajdują się:
  • lawenda,
  • pomarańcza,
  • imbir,
  • jojoba.
Zapach świąt w gabinecie
Wraz ze zbliżającymi się świętami, warto wprowadzić do gabinetu świąteczny akcent w formie zapachu – mandarynka, pomarańcza, cynamon, goździki i inne korzenne zapachy idealnie wkomponowują się w zimowy, świąteczny nastrój. Pamiętajmy tylko, aby nie przesadzić z intensywnością korzennych aromatów i rozpylać je w okolicy rejestracji, a nie gabinetu. Natomiast, jeśli nie chcemy używać korzennych zapachów, a zależy nam na świątecznej atmosferze, możemy ją zaakcentować dekoracjami – kolorowe stroiki z bombek, jasne światełka czy małe drzewko świąteczne będą miłymi akcentami tego okresu.
poprzedni artykuł