Toksyna botulinowa. Część 1. Budowa, właściwości, zastosowanie w medycynie i stomatologii

Toksyna botulinowa. Część 1. Budowa, właściwości, zastosowanie w medycynie i stomatologii

Dostęp do tego artykułu jest płatny.
Zapraszamy do zakupu!

Cena: 24.00 PLN (z VAT)

Po dokonaniu zakupu artykuł w postaci pliku PDF prześlemy bezpośrednio pod twój adres e-mail.

Kup artykuł
ARTYKUŁ PRZEGLĄDOWY

Toksyna botulinowa. Część 1: Budowa, właściwości, zastosowanie w medycynie i stomatologii
Botulinum toxin. Part 1 – structure, properties, treatment in medicine and dentistry

Magdalena Sroczyk-Jaszczyńska, Paulina Rotter


Praca recenzowana

Streszczenie

Toksyna botulinowa to polipeptyd. Powoduje długotrwałe rozluźnienie mięśni oraz wykazuje działanie przeciwbólowe. Celem pracy był przegląd piśmiennictwa pod kątem zastosowania toksyny botulinowej typu A oraz typu B. Dokonano analizy opublikowanego piśmiennictwa dotyczącego omawianego tematu. Właściwości toksyny botulinowej znalazły szerokie zastosowanie w wielu dziedzinach medycyny i stomatologii.
Abstract
Botulinum toxin is a polypeptide. causes long-lasting muscle relaxation and has an analgesic effect. The aim of the study was to review the literature and legal acts regarding the use of botulinum toxin type A and type B. An analysis of published literature on the discussed topic was carried out, as well as a review of legal acts in the form of decisions or announcements regarding botulinum toxin as a medicine. The properties of botulinum toxin have been widely used in many fields of medicine and dentistry.


Hasła indeksowe: toksyna botulinowa
Key words: botulinum toxin

Piśmiennictwo
  1. Domżał TM. Neurotoksyna botulinowa w praktyce lekarskiej (dystonie, spastyczność, ból i inne wskazania do leczenia). Lublin: Czelej; 2009: 5-6, 13-14.
  2. Drożdżyńska M, Sobieraj-Garbiak I, Chlasta A i wsp. Toksyna botulinowa i jej zastosowanie w medycynie, Diagn Lab. 2015, 51(2): 139-146.
  3. Mazurkiewicz-Pisarek A, Płucienniczak A. Toksyna botulinowa – cudowna trucizna, Biotechnologia. 2009; 2(85): 123-133.
  4. Serwik-Trandasir A, Kania A, Gonet M i wsp. Wide range applications of botulinum toxin in medicine - literature review. J Educ Health Sport. 2023; 45(1): 203-214.
  5. Yoon SH, Merrill RL, Choi JH i wsp. Use of botulinum toxin type A injection for neuropathic pain after trigeminal nerve injury. Pain Med. 2010; 11(4): 630-632.
  6. Kulik-Rechberger B, Miotła P, Rechberger T. Leczenie zaburzeń funkcjonowania dolnych dróg moczowych w przebiegu wybranych schorzeń neurologicznych u dzieci i dorosłych. Toksyna botulinowa jako nowa obiecująca opcja lecznicza dysfunkcji pęcherza moczowego w schorzeniach neurologicznych. Forum Medycyny Rodzinnej. 2013; 7(4), 215-224.
  7. Opoka K, Filip M, Mirek E i wsp. Zastosowanie terapii skojarzonej w leczeniu spastyczności kończyny dolnej u pacjentów po przebytym udarze mózgu – przegląd literatury. Med. Rehabil. 2019: 23(2), 36-41.
  8. Piętka A, Stochel J, Galicka M i wsp. Ocena skuteczności terapii wymuszonej aktywności ruchowej połączonej z iniekcją toksyny botulinowej u pacjentów z mózgowym porażeniem dziecięcym – przegląd zakresu literatury. Aktualn Neurol. 2021: 21(3), 155-162.
  9. Sakzewski L, Ziviani J, Boyd RN. Efficacy of upper limb therapies for unilateral cerebral palsy. A meta-analysis. Pediatrics. 2014; 133(1): e175-e204.
  10. Sławek J, Bogucki A, Budrewicz S i wsp. Leczenie toksyną botulinową spastyczności kończyny dolnej po udarze mózgu – rekomendacje Sekcji Schorzeń Pozapiramidowych Polskiego Towarzystwa Neurologicznego, Polskiego Towarzystwa Choroby Parkinsona i Innych Zaburzeń Ruchowych oraz Interdyscyplinarnej Grupy Ekspertów, Pol Prz Neurol. 2016; 12(2): 65-79.
  11. Sławek J, Koziorowski D, Dec-Ćwiek M i wsp. Rekomendacje interdyscyplinarnej grupy ekspertów w zakresie kompleksowego i długofalowego leczenia spastyczności toksyną botulinową typu A. Pol Prz Neurol. 2018; 14(2): 47-59.
  12. Krzystanek M, Wojnar R, Skowronek R i wsp. Przeciwdepresyjne działanie iniekcji toksyny botulinowej. Farmakoter Psychiatr Neurol. 2016; 32(3): 171-180.
  13. Zwierzyńska E, Zawistowska A, Pietrzak B. Pozadermatologiczne możliwości zastosowania toksyny botulinowej. Farmacja Polska. 2018; 74(10): 594-598.
  14. Loba P, Gotz-Więckowska A, Hautz W i wsp. Wytyczne dotyczące postępowania w przypadku zeza u dzieci. Klin Oczna. 2022; 124(3): 127-130.
  15. Sarnat-Kucharczyk M, Mrukwa-Kominek E. Możliwości leczenia niedomykalności szpary powiekowej spowodowanej utrwalonym porażeniem nerwu twarzowego. Okul Dypl. 2020; 10(1): 12-15.
  16. Ważniewicz S, Anioła A, Jałowska M. Dermatological procedures in the treatment of hyperhidrosis. Dermatol Rev. 2022; 109(5): 352-360.
  17. Szczepanik-Kułak P. Nadpotliwość – wstydliwy problem dermatologiczny. Dermatol Prakt. 2019; 11(5): 52-61.
  18. Jabłonowska O, Woźniacka A, Dziankowska-Bartkowiak B. Hyperhidrosis. Causes and treatment options. Dermatol Rev. 2020; 107(3): 246-256.
  19. Jałowska M, Żaba R. Blizny – wybrane metody profilaktyki i leczenia (cz. 2). Dermatol Dypl. 2020; 11(1): 20-26.
  20. Jałowska M, Żaba R. Blizny – wybrane metody profilaktyki i leczenia (cz. 1). Dermatol Dypl. 2019; 10(6): 41-46.
  21. Reguła R, Kempa J, Piątek J i wsp. Miejsce toksyny botulinowej w terapii blizn. Chir Plast Oparzenia. 2018; 6(4): 115-120.
  22. Zbrojkiewicz M, Lebiedowska A, Błońska-Fajfrowska B. Toksyna botulinowa w medycynie i kosmetologii – dwustuletnia historia i nowe perspektywy. Postepy Hig Med Dosw. 2018; 72: 278-289.
  23. Krüger-Politowska B. Możliwości medycyny estetycznej w leczeniu powikłań cukrzycy. Acad Aesthet Anti-Aging Med. 2016; 2: 24-37.
  24. Świątkiewicz J, Krysiak K. Przypadek wulwodynii prowokowanej, leczony iniekcjami toksyny botulinowej typu A. Ból. 2015; 16(1): 50-53.
  25. Grzybowska ME, Rechberger T, Wróbel A i wsp. Rekomendacje Sekcji Uroginekologii Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników dotyczące leczenia nieneurogennnego pęcherza nadreaktywnego u kobiet. Ginekologia i Perinatologia Praktyczna. 2021; 6(1): 42-60.
  26. Szczypior M, Połom W, Wąż P i wsp. Application of methylene blue as an improvement of the injection technique of botulinum toxin A in the treatment of refractory idiopathic overactive bladder. Prospective, single-blind (patient-blind), randomized trial. Wideochir Inne Tech Maloinwazyjne. 2019; 14(3): 420-426.
  27. Siemaszko E, Jakubów P, Kobylec M i wsp. Przewlekły zespół bólowy miednicy mniejszej u kobiet – co wiemy o skuteczności leczenia? Ból. 2022; 23(1): 26-36.
  28. Licow A, Ciećwież S, Ptak M i wsp. The use of botulinum toxin for the treatment of patients with overactive bladder. Pom J Life Sci. 2019; 65(4): 9-13.
  29. Garzon S, Laganà AS, Casarin J i wsp. An update on treatment options for interstitial cystitis. Prz Menopauzalny. 2020; 19(1): 35-43.
  30. Ząbkowski T, Bortnowski L, Zieliński H. Zespół bolesnego pęcherza – problem urologiczno-ginekologiczny. Ginekol Pol. 2011; 82(3): 210-213.
  31. Dołomisiewicz D, Lipiec M, Mielniczek K i wsp. Toksyna botulinowa – przegląd zastosowań w otorynolaryngologii. Pol Otorhino Rev. 2022; 11(3): 30-38.
  32. Jadczak M, Rot P, Jurkiewicz D. Przypadek 41-letniej kobiety z objawami zespołu Łucji Frey, rozwiniętego jako powikłanie parotidektomii częściowej, leczonego z powodzeniem jednorazową aplikacją toksyny botulinowej. Lek Wojsk. 2016; 94(3): 262-266.
  33. Helmstaedter V, Wittekindt C, Huttenbrink KB i wsp. Safety and efficacy of botulinum toxin therapy in otorhinolaryngology. Experience from 1,000 treatments. Laryngoscope. 2008; 118(5): 790-796.
  34. Piech P, Sudzińska H, Pietrak J i wsp. Botulinum toxin in bruxism treatment. J Educ Health Sport. 2017; 7(7): 398-411.
  35. Milanowska M, Dudzińska P, Grudzińska A i wsp. Application of botulinum toxin in the treatment of bruxism. J Educ Health Sport. 2022; 12(12): 291-295.
  36. Pihut M, Wiśniewska G, Majewski S. Domięśniowe iniekcje toksyny botulinowej typu A w leczeniu bólowej postaci dysfunkcji narządu żucia – wyniki badań pilotażowych. Protet Stomatol. 2009; 59(5): 312-320.
  37. Tan EK, Jankovic J. Treating severe bruxism with botulinum toxine. J Am Dent Assoc. 2000; 131(2): 211-216.
  38. Ginszt M, Michalczewski G, Berger M i wsp. Effects of botulinum toxin type A on masticatory muscle activity in patient with sleep bruxism - a case study. Eur J Med Technol. 2018; 2(19): 22-27.
  39. Freund B, Schwartz M, Symington JM. Botulinum toxin. New treatment for temporomandibular disorders. Br J Oral Maxillofac Surg. 2000; 38(5): 466-471.
  40. Freund B, Schwartz M, Symington JM. The use of botulinum toxin for the treatment of temporomandibular disorders. Preliminary findings. J Oral Maxillofac Surg. 1999; 57(8): 916-920.
  41. Kurtoglu C, Gur OH, Kurkcu M i wsp. Effect of botulinum toxin-A in myofascial pain patients with or without functional disc displacement. J Oral Maxillofac Surg. 2008; 66(8): 1644-1651.
  42. Pihut M, Ferendiuk E, Szewczyk M i wsp. The efficiency of botulinum toxin type A for the treatment of masseter muscle pain in patients with temporomandibular joint dysfunction and tension-type headache. J Headache Pain. 2016; 17: 29.
  43. Karacalar A, Yilmaz N, Bilgici A i wsp.Botulinum toxin for the treatment of temporomandibular joint disk disfigurement. Clinical experience. J Craniofac Surg. 2005; 16(3): 476-481.
  44. Aquilina P, Vickers R, McKellar G. Reduction of a chronic bilateral temporomandibular joint dislocation with intermaxillary fixation and botulinum toxin A. Br J Oral Maxillofac Surg. 2004; 42(3): 272-273.
  45. Bakke M, Møller E, Werdelin LM i wsp. Treatment of severe temporomandibular joint clicking with botulinum toxin in the lateral pterygoid muscle in two cases of anterior disc displacement. Oral Surg Oral Med Oral Pathol Oral Radiol Endod. 2005; 100(6): 693-700.
  46. Naidoo LC. Lateral pterygoid muscle and its relationship to the meniscus of the temporomandibular joint. Oral Surg Oral Med Oral Pathol Oral Radiol Endod. 1996; 82(1): 4-9.
  47. Ostrowski H, Roszak J, Komisarek O. Botulinum toxin type A as an alternative way to treat trigeminal neuralgia. A systematic review. Neurol Neurochir Pol. 2019; 53(5): 327-334.
  48. Tereshko Y, Valente M, Belgrado E i wsp. The therapeutic effect of botulinum toxin type A on trigeminal neuralgia. Are there any differences between type 1 versus type 2 trigeminal neuralgia? Toxins (Basel). 2023; 15(11): 654.
  49. Bohluli B, Mohammad H. K. M. i wsp. Use of botulinum toxin A for drug-refractory trigeminal neuralgia. Preliminary report. Oral Surg Oral Med Oral Pathol Oral Radiol Endod. 2011; 111(1): 47-50.
  50. Wu C, Xie N, Liu H i wsp. A new target for the treatment of trigeminal neuralgia with botulinum toxin type A. Neurol Sci. 2018; 39(3): 599-602.
  51. Zhang H, Lian Y, Ma Y i wsp. Two doses of botulinum toxin type A for the treatment of trigeminal neuralgia. Observation of therapeutic effect from a randomized, double-blind, placebo-controlled trial. J Headache Pain. 2014; 15(1): 65.
  52. Grinberg N, Whitefield S, Kleinman S i wsp. Botulinum toxin-induced parotitis. A postoperative complication following masseter muscle injection. J Oral Maxillofac Surg. 2024; 82(5): 525-530.
  53. Jankowic J, Vuong KD, Ahsan J. Comparison of efficacy and immunogenicity of orginal versus current botulinum toxin in cervical dystonia. Neurology. 2003; 60(7): 1186-1188.
  54. Jankovic J, Schwartz K. Response and immunoresistance to botulinum toxin injections. Neurology. 1995; 45(9): 1743-1746.
  55. Brin MF. Botulinum toxin. Chemistry, pharmacology, toxicity, and immunology. Muscle Nerve Suppl. 1997; 6: S146-S151.

 

poprzedni artykuł
następny artykuł
Toksyna botulinowa. Część 2. Aspekty prawne

Numery czasopisma

11/2024

11/2024

TEMAT NUMERU: Modeling twarzy w gabinecie stomatologicznym

cena: 48.00PLN

10/2024

10/2024

TEMAT NUMERU: Zagrożenia w stomatologii

cena: 48.00PLN

9/2024

9/2024

TEMAT NUMERU: Rozwiązania estetyczne w leczeniu stomatologicznym

cena: 48.00PLN