Celem pracy była analiza potrzeb leczniczych dzieci 12-letnich w dawnym województwie szczecińskim i ocena skuteczności opieki stomatologicznej nad nimi w ciągu 16 lat. Wyniki uzyskano na podstawie badań epidemiologicznych przeprowadzonych w tych latach w całej Polsce. Wśród dzieci 12-letnich z Łobza i okolic w 2003 roku leczenia wymagało 2/3 badanych. Istotnie częściej dzieci mieszkające na wsi, w porównaniu z tymi z małego miasta. W latach 1995-2003 odsetek dzieci wymagających leczenia miazgi wzrósł ponad 3-krotnie, a wymagających usunięcia zęba stałego w ostatnim badaniu był identyczny z tym w 1987 roku. W 2003 r. wskaźnik leczenia próchnicy był niski i wyniósł 0,4. Skuteczność opieki stomatologicznej była dwukrotnie wyższa wśród dzieci mieszkających w mieście niż na wsi.

The aim of the study was to analyse the treatment needs of 12-year olds from the former Szczecin Voivodeship and to determine the effectiveness of dental care over a period of 16 years. The results were obtained based on epidemiological studies that were carried out in the whole of Poland during these years. Among the 12-year olds from Lobez and environs, in 2003 treatment was required by 2/3 of those examined. This was significantly more frequent in children living in villages than in those from small towns. During the years 1995-2003 the percentage of children needing treatment of the pulp increased by more than three times and those needing extraction of a permanent tooth in the last study were identical to that in 1987. In 2003 the dental caries treatment index was lower, being 0.4. The effectiveness of dental care was twice as high in children living in towns than those from villages.

W pracy omówiono wyniki regeneracji ubytków kości po zastosowaniu materiału kościozastępczego HaBiocer w czasie dwóch lat obserwacji. Stopień odtworzenia tkanki kostnej oceniano na cyfrowych zdjęciach rentgenowskich, wykorzystując obiektywną miarę matematyczną – macierz długości serii. Stwierdzono długo utrzymujące się różnice teksturalne ubytków kości zaopatrzonych syntetycznym hydroksyapatytem wynikające z ograniczonej biodegradowalności materiału HaBiocer. Zaobserwowano różnice radiostrukturalne dla tego osteosubstytutu w stosunku do obrazu kości prawidłowej związane z obecnością w ubytku kostnym niezresorbowanych ziaren syntetycznego hydroksyapatytu.

The study describes the results of bony defect regeneration after use of HaBiocer bone substitute over a two-year observation period. The degree of bone regeneration was evaluated on digital radiographs using objective mathematical run length matrix measurement. There were found to be long sustained textural differences in bony defects dressed with synthetic hydroxyapatite due to limited biodegradability of the material HaBiocer. There were found to be radiographic structural differences for this bone substitute in relation to the picture for normal bone found in relation to the presence of particles of unresorbed synthetic hydroxyapatite.

W pracy opisano, na podstawie piśmiennictwa i doświadczeń własnych, obustronne zwichnięcie stawów skroniowo-żuchwowych. Omówiono kryteria diagnostyczne, badanie i postępowanie lecznicze. Przedstawiono przypadek 22-letniego mężczyzny, u którego wystąpiło zwichnięcie żuchwy w trakcie wykonywania trudnego technicznie zabiegu z zakresu stomatologii zachowawczej.

The study describes bilateral dislocation of temporomandibular joints. It is based on a review of the literature and on personal experience. There is a discussion about diagnostic criteria, examination and treatment procedure. A case is given of a 22-year-old male who had dislocation of the mandible during a technically difficult procedure of conservative dentistry.

W pracy poddano ocenie klinicznej preparat Dentosept A, który zstosowano u 28 kobiet w ciąży leczonych z powodu utrudnionego wyrzynania się dolnego zęba mądrości w Przyszpitalnej Poradni Chirurgii Szczękowo-Twarzowej Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego w Rzeszowie. Z obserwacji klinicznych wynika, że Dentosept A może być wykorzystany jako lek o działaniu miejscowym w leczeniu i łagodzeniu objawów bólowych i zapalnych związanych z utrudnionym wyrzynaniem się dolnego zęba mądrości, u których ze względu na wczesny okres ciąży (pierwszy trymestr) i jej przebieg istnieją przeciwwskazania do antybiotykoterapii i leczenia przeciwbólowego.

The study was a clinical evaluation of the preparation Dentosept A, which was used in 28 pregnant women treated for difficult eruption of lower wisdom tooth at the Maxillofacial Clinic of the Voivode Specialist Hospital, Rzeszów. From the clinical observations it appears that Dentosept A may be used as a medication with local action in the treatment and amelioration of pain and inflammation associated with eruption of lower wisdom tooth in which, due to the early stage of pregnancy (first trimester) there exist contraindications to antibiotics and analgesics.

Nadwrażliwość zębiny jest powszechnie występującą dolegliwością dotyczącą zębów pojedynczych lub wielu zębów, głównie u pacjentów dorosłych. Celem pracy była ocena skuteczności klinicznej pasty do polerowania zawierającej argininę i węglan wapnia w redukcji nadwrażliwości zębiny po zabiegach profesjonalnego oczyszczania zębów. Zbadano 1254 zęby u 814 pacjentów. Pastę aplikowano na nadwrażliwe powierzchnie zębów po wykonaniu zabiegu skalingu. Poprawę stwierdzono w przypadku 89% badanych zębów, a całkowite ustąpienie dolegliwości odnotowano u 43% badanych zębów. Pasta do polerowania zawierająca argininę i węglan wapnia jest skuteczna w zwalczaniu nadwrażliwości zębiny po zabiegu skalingu.

Dentine hypersensitivity is a common ailment regarding single or multiple teeth, chiefly in adult patients. The aim of the study was to evaluate the clinical effectiveness of polishing paste containing arginine and calcium carbonate, in the reduction of dentine hypersensitivity after professional cleaning of teeth. Examination was carried out of 1254 teeth in 814 patients. The paste was applied to sensitive tooth surfaces after scaling. Improvement was found in 89% of teeth and complete eradication of sensitivity in 43%. Polishing paste containing arginine and calcium carbonate is effective in combating dentine sensitivity after scaling.

W celu szczelnego wypełnienia systemu kanałów korzeniowych oprócz gutaperki wymagane jest zastosowanie niewielkiej ilości uszczelniacza. Obecnie coraz bardziej popularne i doceniane są uszczelniacze na bazie żywicy epoksydowej. Celem pracy jest przedstawienie, na podstawie przeglądu piśmiennictwa, właściwości biologicznych i fizyczno-chemicznych tej grupy uszczelniaczy.

In order to seal the system of root canals, it is necessary to use a small amount of sealer apart from guttapercha. At present sealers based on epoxy resin are more and more popular and appreciated. The aim of the study is to present, on the basis of the literature, the biological and physiochemical properties of this group of sealers.

W pracy przedstawiono opis przypadku leczenia pacjentki z rozległymi brakami zębowymi z wykorzystaniem protezy jednostronnej w połączeniu z automatyczną zasuwą ryglującą RoboLock. Zastosowanie takiego rozwiązania pozwoliło uzyskać dobry rezultat estetyczny oraz szybką adaptację pacjentki do uzupełnienia protetycznego i bardzo duży komfort jego użytkowania.

The study describes a case of treatment of a female patient with widespread tooth loss. A unilateral prosthesis was used in conjunction with an automatic lock attachment RoboLock. Such a solution allowed for a good aesthetic result and quick patient adaptation of the prosthesis and great comfort in its use.

Celem pracy była analiza ilości flory bakteryjnej powstałej na powierzchni płytek akrylanowych, umieszczonych w fizjologicznym roztworze NaCl wraz ze szczepami bakterii, w zależności od wzbogacenia ich drobinami złota lub srebra, a także od klasy obróbki płytek.
Badaniom poddano 5 wybranych gatunków mikroorganizmów testowych: Staphylococcus aureus ATCC 6538, Enterococcus hirae ATCC 10541, Eschierichia coli ATCC 10536, Pseudomonas aeruginosa ATCC 15442 oraz Candida albicans ATCC 10231.
Przeprowadzone badania mikrobiologiczne szczepów bakteryjnych wykazały zwiększoną liczebność bakterii na niewzbogaconej powierzchni płytek akrylowych w porównaniu z powierzchnią płytek wzbogaconych drobinami złota lub srebra. Najmniejszą ilość bakterii zaobserwowano na wypolerowanej powierzchni płytek akrylanowych wzbogaconych drobinami srebra.
 

The aim of the study was to analyse the amount of bacterial flora arising on the surfaces of acrylic plates, placed in physiological saline together with strains of bacteria. These were dependent on whether they were enriched with particles of gold or silver and on the type of finish on the plates. The studies involved 5 selected strains of test micro-organisms: Staphylococcus aureus ATCC 6538, Enterococcus hirae ATCC 10541, Eschierichia coli ATCC 10536, Pseudomonas aeruginosa ATCC 15442 oraz Candida albicans ATCC 10231. The microbiological studies on bacterial strains showed a larger count for bacteria on unenriched acrylic plates in comparison with plate surfaces that were enriched with gold or silver. The smallest amount of bacteria was observed on polished acrylic plates that were enriched with particles of silver.

Wykonanie koron i mostów tymczasowych stanowi bardzo ważny etap rehabilitacji uzupełnieniami protetycznymi stałymi. Zaopatrzenie zębów na czas między ich szlifowaniem a założeniem uzupełnień ostatecznych powinno być zasadą. Obecnie istnieje wiele metod i materiałów, dzięki którym lekarz może szybko wykonać uzupełnienie tymczasowe, zapewniając pacjentowi komfort psychiczny, utrzymanie estetyki i funkcji oszlifowanych zębów. Dobór materiału i sposób wykonania uzupełnień tymczasowych powinien zależeć od sytuacji klinicznej w jamie ustnej i planu leczenia.

The construction of temporary crowns and bridges is a very important stage in treatment with fixed restorations. The coverage of teeth during the period between their preparation and final cementation of restoration should be a basic procedure. Currently there exist many methods and materials with which the dentist can quickly make temporary coverage, ensure psychological comfort and restore aesthetics and function to the prepared teeth. The choice of material and method of making temporary restorations should depend on the clinical situation in the oral cavity and on the treatment plan.

W pracy przedstawiono przypadek 36-letniego pacjenta, który zgłosił się do Zakładu Implantoprotetyki i Zaburzeń Czynnościowych Układu Stomatognatycznego Akademii Medycznej we Wrocławiu w celu wykonania uzupełnień protetycznych obustronnych braków zębów trzonowych pierwszych w szczęce. Choremu zaproponowano różne możliwości leczenia: korony protetyczne oparte na wszczepach, tradycyjne mosty protetyczne oraz mosty kompozytowe wzmocnione włóknem szklanym. Ze względu na wysoki koszt leczenia implantologicznego i dużą utratę tkanek w przypadku preparacji pod tradycyjne mosty protetyczne, pacjent zdecydował się na uzupełnienia wykonane z materiałów złożonych.

The study describes the case of a 36-year-old male who presented at the Department of Implant Prosthetics and Functional Disturbances of the Stomatognathic System, Wroclaw Medical Academy, with the aim of prosthetic replacement of bilateral maxillary first molars. Various possibilities of treatment were proposed to the patient: laboratory crowns on implants, traditional bridges and composite glass fibre reinforced bridges. Due to the high cost of implant treatment and the large loss of tissue in the case of preparations for traditional bridges, the patient decided to have restorations made of composite material.

Organizując pracę w gabinecie periodontologicznym pod względem technicznym, powinno się mieć na uwadze zadania, jakie ma do spełnienia dany gabinet.

Analizując profil praktyki periodontologicznej oraz zakres wykonywanych w niej zabiegów profilaktyczno-leczniczych, można określić rodzaj pomieszczeń, urządzeń, a także instrumentarium koniecznego do udzielenia tego rodzaju świadczeń medycznych.

Wartościowym elementem gabinetu periodontologii jest stanowisko profilaktyczne lub odrębny gabinet do prowadzenia tego rodzaju zabiegów świadczonych przez wykwalifikowaną higienistkę stomatologiczną.

Staranne zaplanowanie techniczne gabinetu znacznie podwyższa efektywność pracy całego zespołu, a także poprawia bezpieczeństwo wykonywanych w nim zabiegów.
 

In the organization of work in the periodontal office, from the technical point of view, the tasks to be fulfilled by a particular office should be taken into account. In analysing the profile of the periodontal practice and the range of prophylactic-treatment procedures carried out there, it is possible to determine the kind of area, equipment and instrumentarium that are needed for this type of medical service. A valuable element of the periodontal practice is the prevention area or separate office for this type of procedure carried out by a qualified dental hygienist. Careful technical planning of the office significantly increases the efficacy of work by the whole team and improves the safety of the procedures that are carried out there.

Celem pracy było porównanie jakości opracowania nieregularnych kanałów korzeniowych za pomocą systemów rotacyjnych Mtwo, EndoWave oraz nowego systemu SAF (self adjusting file). Po opracowaniu kanałów korzeniowych badanymi systemami korzenie pocięto na trzy równe odcinki, a następnie poddano analizie pod mikroskopem zabiegowym. Kanały o okrągłym przekroju poprzecznym zostały opracowane w równie dobrym stopniu przez wszystkie badane systemy narzędzi. Najlepsze rezultaty osiągnięto, posługując się systemem rotacyjnym Mtwo, a najgorsze systemem EndoWave. W części koronowej badanych kanałów optymalne wyniki uzyskano dzięki użyciu systemów Mtwo oraz SAF. W części środkowej najlepszy był system SAF, a najgorszy EndoWave. W części wierzchołkowej najskuteczniejszy był system Mtwo, a najgorszy system SAF. Nieregularny kształt przekroju poprzecznego kanałów korzeniowych miał negatywny wpływ na jakość opracowania systemami EndoWave i SAF.

The aim of the study was to compare the quality of instrumentation of irregular root canals using the Mtwo, EndoWave and the new self adjusting file – SAF rotary systems. After root canal instrumentation with the systems under examination, the roots were sectioned into three even parts and were then examined using the operating microscope. The canals with round cross-section were instrumented to an equally acceptable level by all of the instrument systems examined. The best results were obtained using the Mtwo rotary system and the worst with the EndoWave system. In the coronal part of the canals examined, the optimal results were obtained using the Mtwo and SAF systems. In the middle part, the best was the SAF system and the worst, the EndoWave. In the apical part, the most effective was the Mtwo system and the least was the SAF system. Irregular shape of the cross-section of root canals had a negative influence on the quality of instrumentation using the EndoWave and SAF systems.

Cel pracy. Celem pracy była ocena częstości występowania zakażeń grzybiczych oraz zmian patologicznych błony śluzowej jamy ustnej u chorych z chorobą przeszczep przeciw gospodarzowi.

Materiał i metoda. Badaniami objęto grupę 78 chorych w wieku 18-61 lat, których poddano allotransplantacji komórek hematopoetycznych (allo-HSCT) w Katedrze i Klinice Hematologii, Onkologii i Chorób Wewnętrznych Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego w Warszawie.

Wyniki. Zakażenie grzybicze wystąpiło u 58% badanych. W aGVHD (acute graft versus host disease) zapalenie błony śluzowej jamy ustnej 0-I stopnia (wg skali WHO) stwierdzono u 25% chorych, II stopnia – u 12,5% oraz III-IV stopnia – u 46,9% badanych; u chorych z cGVHD (chronic graft versus host disease) uszkodzenie błony śluzowej jamy ustnej 0-I stopnia odnotowano u 47,8% badanych, II stopnia – u 17,4% oraz III stopnia u 34,8% badanych. Zapalenie błony śluzowej jamy ustnej w stopniu IV wg scali WHO występowało jedynie w ostrej postaci GVHD.
 

Aim of study. The aim of the study was to evaluate the incidence of fungal infections and pathological changes in the oral mucosa of patients with graft versus host disease. Materials & methods. The study involved 78 patients aged between 18-61 years, who underwent allotransplants using haematopoietic cells (allo-HSCT) at the Chair and Clinic of Haematology, Oncology and Internal Medicine, Warsaw Medical University. Results. Fungal infection occurred in 58% of those examined. In aGVHD (acute graft versus host disease) 0-I degree (WHO scale) inflammation of oral mucosa was found in 25% of patients, II degree in 12.5% and III-IV degree in 46.9% of those examined; in patients with cGVHD (chronic graft versus host disease) damage to the oral mucosa of 0-I degree was found in 47.8% of those examined, II degree in 17.4% and III degree in 34.8% of those examined. Inflammation of oral mucosa of IV degree according to WHO scale was found only in the acute form of GVHD.

W pracy przedstawiono opis przypadku wybielania wewnątrzkomorowego i odbudowy siekaczy przyśrodkowych z zastosowaniem różnych typów materiałów złożonych.

The study describes a case of tooth bleaching from inside the pulp chamber and reconstruction of central incisors using various types of composite material.

Celem pracy jest przegląd piśmiennictwa dotyczącego stosowania środków i metod dezynfekcji protez akrylanowych oraz porównanie skuteczności najpopularniejszych preparatów. Przedstawiono również możliwość dezynfekcji za pomocą ozonu i mikrofal.

The aim of the study was to review the literature about agents and methods of disinfection of acrylic dentures and to compare the effectiveness of the most popular agents. The possibility of disinfection using ozone and microwaves is also described.

Nowoczesne generacje materiałów złożonych pozwalają na uzyskanie doskonałych, trwałych efektów leczenia przy zachowawczym traktowaniu tkanek twardych zębów. W artykule przedstawiono przypadki kliniczne, w których postępowanie nieinwazyjne umożliwiło dokonanie korekty kształtu zębów z zastosowaniem technik stomatologii adhezyjnej.

The modern generation of composite materials makes it possible to obtain excellent, lasting effects with conservative treatment of hard dental tissue. The article describes clinical cases in which a non-invasive technique made it possible to obtain corrections in the shape of teeth using dental adhesive techniques.

W pracy przedstawiono przypadki własne zapaleń przyzębia okołowierzchołkowego, leczonego różnymi metodami postępowania endodontycznego. Zdaniem autorów to przede wszystkim leczenie jednoseansowe prowadzi do uzyskania lepszych efektów terapeutycznych.

The study describes the authors’ cases of periapical inflammation, treated by various endodontic methods. According to the authors, one-visit treatment produces better therapeutic effects.

Obniżony poziom estrogenów u kobiet w okresie okołomenopauzalnym powoduje zaburzenia metabolizmu kości szkieletu i tkanek twardych narządu żucia. Istnieje potrzeba prowadzenia badań w celu wyjaśnienia związku między osteoporozą w organizmie a zmianami zachodzącymi w narządzie żucia. Do najczęściej stosowanych metod badania kości żuchwy należą badanie densytometryczne, radiograficzne oraz tomografia komputerowa. Na podstawie cytowanego piśmiennictwa można stwierdzić, że radiografia cyfrowa odgrywa istotną rolę w badaniu kości żuchwy u kobiet, ale nie może być jedynym narzędziem diagnostycznym. Połączenie metod radiograficznych i densytometrycznych umożliwia wcześniejszą identyfikację zmian osteoporotycznych w żuchwie.

The lowering of oestrogen levels in women of menopausal age leads to metabolic disturbances in the bony skeleton and in the hard tissues of the chewing apparatus. There exists the need to carry out studies with the aim of clarifing the relationship between osteoporosis in the organism and the changes that take place in the chewing apparatus. Among the most commonly used methods to examine the bone of the mandible are densitometry, radiographs and computer tomography. On the basis of the cited literature it can be said that digital radiography plays a significant role in the examination of mandibular bone in women, but it cannot be the only diagnostic tool. The linking of radiographic and densitometric methods allows for earlier identification of osteoporotic canges in the mandible.

W pracy opisano przypadek hemisekcji drugiego zęba trzonowego żuchwy z wszczepieniem hydroksyapatytu HA Biocer oraz jego odbudowy protetycznej stałej w postaci mostu dwubrzeżnego, w której wykorzystano ząb po hemisekcji jako filar mostu. Piętnastoletnie obserwacje kliniczne i radiologiczne wykazały, że ząb trzonowy żuchwy poddany zabiegowi hemisekcji spełnia z powodzeniem funkcję fizjologiczną w układzie stomatognatycznym.

The study describes a case of hemisection of second mandibular molar by implanting HA Biocer hydroxyapatite and permanent prosthetic reconstruction in the form of a two-edged bridge in which the hemisected tooth was used as an abutment. Fifteen year clinical and radiological observation showed that the hemisected mandibular molar fulfils the physiological function in the stomatognathic system.

W pracy przedstawiono przypadek 52-letniego mężczyzny, którego przyjęto na Oddział Chirurgii Szczękowo-Twarzowej Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego z powodu powiększenia węzłów chłonnych szyjnych z występującymi objawami ogólnymi, tj. podwyższoną temperaturą, osłabieniem, potliwością nocną i utratą masy ciała. Badanie histopatologiczne zmienionego węzła chłonnego dało obraz charakterystyczny dla gruźlicy węzłów chłonnych. Po 8-miesięcznym leczeniu przeciwgruźliczym pacjent był ponownie hospitalizowany na Oddziale Chirurgii Szczękowo-Twarzowej z powodu powiększenia węzłów chłonnych karkowych i podbródkowych. Na podstawie kolejnego badania histopatologicznego oraz badań laboratoryjnych i konsultacji lekarza onkologa postawiono rozpoznanie chłoniaka Hogdkina (HL), typ MC, stan kliniczny IIB. Dzięki zastosowanemu leczeniu tuberkulostatycznemu, a następnie chemioterapii wysokodawkowanej w schemacie COPP uzyskano wyleczenie gruźlicy i remisję procesu nowotworowego.

The study describes the case of a 52-year-old man who was admitted to the Department of Maxillofacial Surgery at the Regional Specialist Hospital because of enlarged cervical lymph nodes with generalised symptoms i.e. raised temperature, weakness, nocturnal sweating and loss in body weight. Histopathological examination of the adenopathic lymph node gave a picture that is characteristic for tuberculosis (TB) of the lymph nodes. After 8-month treatment for tuberculosis, the patient was again hospitalized at the Department of Maxillofacial Surgery for nuchal and submental adenopathy. On the basis of further histopathological examination, laboratory tests and consultation with the oncologist a diagnosis of Hodgkin’s lymphoma (HL), type MC, with clinical state IIB was made. Thanks to treatment with tuberculostatic agent followed by high dose chemotherapy according to COPP, treatment of the TB was successful together with a remission of the neoplastic process.