Zgodnie z danymi z piśmiennictwa, nadwrażliwość zębiny dotyczy od 8 do 57% populacji osób dorosłych. Ocena stopnia nasilenia tego zjawiska jest trudna, gdyż wiąże się z dużą subiektywnością doznań zgłaszanych przez pacjentów. Istotne znaczenie ma więc stworzenie protokołu badania pozwalającego uzyskać bardziej obiektywne wyniki.

Celem pracy było opracowanie narzędzia diagnostycznego w postaci formularza badania pacjenta zgłaszającego się z powodu nadwrażliwości zębiny oraz ewaluacja jego przydatności klinicznej.
Opierając się na danych z piśmiennictwa, określono najczęściej stosowane metody badawcze w ocenie nadwrażliwości zębiny. Opracowano formularz składający się z części ankietowej oraz klinicznej, kwalifikujący pacjentów do dalszego badania. W celu weryfikacji kwestionariusza przeprowadzono badanie 90 osób zgłaszających się z powodu dolegliwości indukowanych działaniem bodźców zewnętrznych (zimno, dotyk, szczotkowanie). Badanie podmiotowe dotyczyło m.in.: nawyków dietetycznych, higienicznych, rodzaju bodźców wyzwalających ból oraz jego nasilenia. Badanie przedmiotowe polegało na wykluczeniu innych niż nadwrażliwość zębiny przyczyn dyskomfortu odczuwanego przez pacjentów (próchnica, choroby miazgi). Następnie klinicznie oceniano nasilenie dolegliwości indukowanych działaniem bodźców (strumień powietrza, dotyk). Badanie reakcji na bodziec elektryczny miało pozwolić na ocenę ewentualnych zmian zachodzących w tkance w przebiegu nadwrażliwości zębiny.

Na podstawie badania stwierdzono przydatność kliniczną formularza oceny nadwrażliwości zębiny, składającego się z kwestionariusza popartego oceną 3 bodźców stymulujących według dwóch skal (słownej i liczbowej) w ewaluacji występowania i dynamiki dolegliwości.

Zastosowanie zunifikowanej oceny nadwrażliwości zębiny pozwala zarówno wykluczyć inne przyczyny odczuwanych przez pacjenta dolegliwości, jak i określić stopień ich nasilenia podczas badania wstępnego oraz w trakcie prowadzonej terapii.
 

In accordance with the data in the literature, dentine hypersensitivity affects from 8 to 57% of the adult population. Evaluation of the level of severity of this phenomenon is difficult because it is associated with very subjective experiences that are reported by patients. It is of significance therefore, to form a protocol for examination that allows for the attainment of more objective results. The aim of the study was to work out a diagnostic tool in the form of a questionnaire for examining the patient presenting because of dentine hypersensitivity and its clinical evaluation. On the basis of the literature, the most commonly used methods for obtaining evaluation of dental hypersensitivity were described. A questionnaire was designed that was made up of a question part and a clinical part, that would qualify patients for further study. In order to verify the questionnaire, examination of 90 individuals with symptoms elicited by external stimuli (cold, touch, toothbrushing) was carried out. Patient history was taken regarding (inter alia) dietary habits, hygiene, the type of stimuli eliciting pain and its increase. Clinical examination consisted of the exclusion of other (apart from dentine hypersensitivity) causes of discomfort felt by patients (caries, pulp disease). Next, the increase in symptoms to stimuli caused by air stream or touch, was clinically evaluated. Reaction to electrical stimulation was to allow for evaluation of possible changes coming about in tissue during the course of dentine hypersensitivity. The study confirmed the usefulness of the clinical questionnaire for determining dentine hypersensitivity that was supported by the evaluation of 3 stimuli according to two scales (verbal and numerical) in the evaluation and dynamics of symptoms. The use of unified evaluation of dentine hypersensitivity allows for the exclusion of other causes by the patient of symptoms as well as the description of their increase during the initial examination and during the course of therapy.