Wykonywanie badania CBCT zamiast klasycznego pantomogramu i zdjęcia cefalometrycznego

Obecnie nie ma w Polsce żadnych przepisów, które skutkowałyby konsekwencjami prawnymi w razie wykonania badania CBCT zamiast klasycznego pantomogramu i zdjęcia cefalometrycznego. Zlecając badania radiologiczne, należy się kierować podstawową zasadą ochrony radiologicznej, czyli ALARA (ang. akronim As Low As Reasonably Achieavable), tzn. dążyć do uzyskania maksymalnych ilości informacji diagnostycznych przy tak dużej redukcji dawki promieniowania rentgenowskiego, jak to jest rozsądne i osiągalne. Jeśli obliczamy dawkę efektywną dla badań radiologicznych części twarzowej czaszki wg zaleceń International Commission for Radiation Protection z 2007 r., okazuje się, że wykonanie tomografii wolumetrycznej CBCT naraża pacjenta na dawkę porównywalną z wykonaniem tradycyjnych badań rentgenowskich (zdjęcie teleboczne czaszki, pantomograficzne, status zębowy) albo na dawkę niewiele większą niż łączna dla zdjęć tradycyjnych.

Jeśli chodzi o analizę cefalometryczną, to można ją przeprowadzać używając wyników badań CBCT, jeżeli badanie było wykonane z użyciem kraniostatu, a więc będzie powtarzalne. Może być to analiza dwuwymiarowa, dokonana na podstawie rekonstrukcji płaszczyznowej w projekcji bocznej lub AP/PA, bądź też trójwymiarowa analiza cefalometryczna wykorzystująca rekonstrukcje o charakterze wolumetrycznym (Volume Rendering) lub powierzchniowym (Shaded Surface Display). Wykazano, że błąd pomiarów liniowych i kątowych jest niższy w tomografii wolumetrycznej niż w analizie przeprowadzanej na konwencjonalnych zdjęciach cefalometrycznych dla rekonstrukcji płaszczyznowych, ale wynosi 2,3% dla modeli pseudotrójwymiarowych.

Prof. dr hab. n. med. Ingrid Różyło-Kalinowska
Zakład Rentgenodiagnostyki Stomatologicznej i Szczękowo-Twarzowej Uniwersytetu Medycznego w Lublinie