Monika Litko, Jacek Szkutnik, Marcin Berger, Ingrid Różyło‑Kalinowska

Condylar position in the cone beam computed tomography images in patients with temporomandibular joints clicks

Streszczenie
Wstęp. W piśmiennictwie istnieją kontrowersje na temat klinicznego znaczenia położenia głowy żuchwy w stawie skroniowo‑żuchwowym (ssż) w etiologii dysfunkcji układu ruchowego narządu żucia.
Cel. Ocena zależności między występowaniem objawów klinicznych przemieszczenia krążka ssż a położeniem głowy żuchwy u pacjentów przed planowanym leczeniem protetycznym lub ortodontycznym.
Materiał i metodyka. U 25 osób w wieku od 15 do 60 lat z jedno‑ lub obustronnymi trzaskami odwrotnymi w czasie ruchów odwodzenia i przywodzenia żuchwy przeprowadzono retrospektywną analizę badań wolumetrycznych (CBCT) części twarzowej czaszki. W 50 badanych ssż oceniano położenie głowy żuchwy w płaszczyźnie strzałkowej w położeniu maksymalnego zaguzkowania zębów.
Wyniki. Analiza uzyskanych wyników wykazała istnienie istotnej statystycznie zależności między położeniem głowy żuchwy a występowaniem trzasków odwrotnych w ssż (χ2  = 30,76; p < 0,001). Siła tej zależności była wysoka (Ckor = 0,78).
Wnioski. Istnieje zależność między objawami przemieszczenia krążka stawowego a położeniem głowy żuchwy w obrazie CBCT ssż. Badanie wolumetryczne zapewnia możliwość precyzyjnego obrazowania stawów skroniowo‑żuchwowych, co pozwala na dokładniejsze rozpoznanie,
a co za tym idzie prawidłowe zaplanowanie leczenia protetycznego lub ortodontycznego.

Abstract
Introduction. Many controversies exist in the literature regarding the clinical significance of the condylar position in temporomandibular disorders etiology.
Aim. The aim of the study was to assess the association between clinical symptoms of temporomandibular joint (TMJ) disc displacement and condylar position in patients before prosthodontic and orthodontic treatment.
Material and methods. The retrospective analysis of volumetric tomography (CBCT) of the facial part of the skull was conducted in 25 patients (aged 14‑60 years) with TMJ clicks during mouth opening and closing. The condylar position was assessed in 50 TMJs in the intercuspal position in the sagittal plane.
Results. There was a statistically significant correlation between condylar position and TMJ clicks (χ 2  = 30,76; p < 0,001). The strength of this dependency was high (Ccor = 0,78).
Conclusions. Symptoms of TMJ disc displacement correlate with the condylar position, assessed using CBCT. CBCT provides the ability of precise TMJ imaging, which allows for more accurate diagnosis, and thus proper planning of prosthodontic and orthodontic treatment.

Hasła  indeksowe:  tomografia  wolumetryczna,  staw skroniowo ‑żuchwowy, dysfunkcje narządu żucia
Key words: cone beam computed tomography, temporomandibular joint, temporomandibular dysfunctions


PIŚMIENNICTWO

1. Kleinrok M.: Zaburzenia czynnościowe układu ruchowego narządu żucia. Wyd. Czelej, Lublin 2012.
2. Kleinrok M.: Przemieszczenie krążków stawowych stawów skroniowo-żuchwowych – rozpoznawanie i leczenie. Wyd. Czelej, Lublin 2013.
3. Bonilla-Aragon H. i wsp.: Condyle position as a predictor of temporomandibular joint internal derangement. J. Prosthet. Dent., 1999, 82, 2, 205-208.
4. Menezes A.V. i wsp.: Comparison of transcranial radiograph and magnetic resonance imaging in the evaluation of mandibular condyle position. Dento maxillofac. Radiol.,  2008, 37, 5, 293-299.
5. Okur A. i wsp.: Characteristics of articular fossa and condyle in patients with temporomandibular joint complaint. Eur. Rev. Med. Pharmacol. Sci., 2012, 16, 15, 2131-2135.
6. Rammelsberg P. i wsp.: Variability of disk position in asymptomatic volunteers and patients with internal derangements of the TMJ. Oral Surg. Oral Med. Oral Pathol. Oral Radiol. Endod., 1997, 83, 3, 393-399.
7. Kleinrok M. i wsp.: Badania nad zależnością pomiędzy przemieszczeniem krążka stawowego a ułożeniem głowy żuchwy w stawie skroniowo-żuchwowym. Protet.  Stomatol., 2000, 50, 2, 71-78.
8. Kurita H. i wsp.: A study of the relationship between the position of the condylar head and displacement of the temporomandibular joint disk. Dento maxillofac. Radiol., 2001, 30, 3, 162-165.
9. Incesu L. i wsp.: Relationship of condylar position to disc position and morphology. Eur. J. Radiol., 2004, 51, 3, 269-273.
10. Gateno J. i wsp.: A comparative assessment of mandibular condylar position in patients with anterior disc displacement of the temporomandibular joint. J. Oral Maxillofac. Surg., 2004, 62, 1, 39-43.
11. Paknahad M. i wsp.: Cone-beam computed tomographic assessment of mandibular condylar position in patients with temporomandibular joint dysfunction and in healthy subjects. Int. J. Dent., 2015, 23,e301796.
12. Osiewicz M. i wsp.: Research Diagnostic Criteria for Temporomandibular Disorders (RDC/TMD) – the Polish version of a dual-axis system for the diagnosis of TMD. RDC/TMD Form. J Stoma., 2013, 66, 5, 576-649.
13. Różyło-Kalinowska I., Różyło T.K. Współczesna radiologia stomatologiczna. Wyd. Czelej, Lublin 2015.
14. Różyło-Kalinowska I., Różyło T. K.: Tomografia wolumetryczna w praktyce stomatologicznej, Wyd. Czelej, Lublin 2011.
15. Kleinrok M.: Własna metoda analizy położenia głów żuchwy w maksymalnym zaguzkowaniu zębów na tomogramach stawów skroniowo- żuchwowych z równoczesnym uwzględnieniem obydwu stawów i trzech płaszczyzn. Protet. Stomatol., 2006, 56, 2, 89-95.
16. Türp J.C. i wsp.: Disk displacement, eccentric condylar position, osteoarthrosis – misnomers for variations of normality? Results and interpretations from an MRI study in two age cohorts. BMC Oral Health, 2016,16, 1,124-133.
17. Barghan S., Tetradis S., Mallya S.: Application of cone beam computed tomography for assessment of the temporomandibular joints. Aust. Dent. J., 2012, 1, 57, 109-118.
18. Honey O.B. i wsp.: Accuracy of cone-beam computed tomography imaging of the temporomandibular joint: comparisons with panoramic radiology and linear tomography. Am. J. Orthod. Dentofacial Orthop., 2007, 132, 4, 429-438.