Sylwia Budnik, Natalia Potempa, Anna Surdacka

Streszczenie
Rozwój zapalenia przyzębia uzależniony jest od szeregu czynników modyfikowalnych i niemodyfikowalnych, które mają wpływ na proces. Wykazano związek między zapaleniem przyzębia a niektórymi chorobami ogólnoustrojowymi. Zależność jest dwukierunkowa, gdyż wybrane choroby ogólne zwiększają ryzyko wystąpienia zapalenia przyzębia, natomiast terapia periodontopatii może korzystnie oddziaływać na kontrolę chorób współistniejących. W celu postawienia prawidłowej diagnozy i ustalenia planu leczenia pacjenta z zapaleniem przyzębia niezbędna jest analiza wskaźników periodontologicznych oraz detekcja i eliminacja kamienia nazębnego. Pomiarów dokonuje się za pomocą sondy periodontologicznej – manualnej lub elektronicznej. Wykazano różnice w sposobie użytkowania obu rodzajów periodontometrów. Sonda elektroniczna posiada sygnalizację świetlną, dźwiękową oraz system umożliwiający automatyczne zapisywanie pomiarów a badania z użyciem tego urządzenia wskazują na większy obiektywizm i spójność wyników jak również łatwiejsze działania dla operatora w porównaniu z sondą manualną: dokonywanie niektórych pomiarów sondą elektroniczną jest szybsze, a samo badanie charakteryzuje mniejsze odczuwanie bólu przez pacjenta. Sonda elektroniczna wydaje się nieodpowiednia w przypadku występowania u pacjenta kieszonek powyżej 7 mm, a podczas detekcji kamienia poddziąsłowego może dawać wyniki fałszywie dodatnie.

Abstract
A number of modifiable and unmodifiable factors influence the development of periodontitis. The existence of link between periodontitis and some systemic diseases has been demonstrated. The relationship is bidirectional, as selected systemic diseases increase the risk of periodontitis, while periodontal disease therapy may have a beneficial effect on the control of concurrent diseases. In order to make a correct diagnosis and establish a treatment plan for a patient with periodontitis, it is necessary to analyse periodontal indicators and detect and eliminate dental calculus. Measurements are made with a periodontal probe – manual or electronic. There are differences in the use of periodontometers as well as in the results obtained. The electronic probe possesses light and sound signals and a system allowing for automatic recording of measurements. The examination carried out with this type of periodontometer is easier for the operator, is more objective and presents more consistent results. Making certain measurements with the electronic probe is quicker, with the examination itself characterized as less painful for the patient. The electronic probe seems to be unsuitable in the measurements taken in periodontal pockets over 7 mm, and may yield false positive results during subgingival calculus detection.

Hasła indeksowe: kieszonka dziąsłowa, kamień nazębny, zapalenie przyzębia, choroby przyzębia, ząb
Key words: periodontal pocket, dental calculus, periodontitis, periodontal diseases, tooth

Piśmiennictwo
1. Slots J. Periodontitis: facts, fallacies and the future. Periodontol 2000. 2017; 75(1): 7‑23.
2. Górska R, Konopka R (red.). Periodontologia współczesna. Wyd. I. Otwock: Med Tour Press International; 2013.
3. Nazir MA. Prevalence of periodontal disease, its association with systemic diseases and prevention. Int J Health Sci (Qassim). 2017; 11(2): 72‑80.
4. Cardoso EM, Reis C, Manzanares‑Céspedes MC. Chronic periodontitis, inflammatory cytokines, and interrelationship with other chronic diseases. Postgrad Med. 2018; 130(1): 98‑104.
5. Simpson TC, Weldon JC, Worthington HV i wsp. Treatment of periodontal disease for glycaemic control in people with diabetes mellitus. Cochrane Database Syst Rev.2015; 2015(11). Online: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6486035/[dostęp: 08.04.2020].
6. Preshaw PM, Taylor JJ, Jaedicke KM i wsp. Treatment of periodontitis reduces systemic inflammation in type 2 diabetes. J Clin Periodontol. 2020 [w druku].
7. Nguyen VB, Nguyen TT, Huynh NC‑N i wsp. Relationship between periodontitis and rheumatoid arthritis in Vietnamese patients. Acta Odontol Scand. 2020 [w druku].
8. Machado V, Botelho J, Lopes J i wsp. Periodontitis Impact in Interleukin‑6 Serum Levels in Solid Organ Transplanted Patients: A Systematic Review and Meta‑Analysis. Diagnostics (Basel). 2020; 10(4): pii: E184.
9. Martu A, Nitescu C, Nicolaiciuc O i wsp. Comparative study on the efficiency of periodontal probing with electronic periodontal probe versus conventional periodontal probe. Online: https://www.ijmd.ro/2014/vol‑18‑issue‑4/comparative‑study‑on‑the‑efficiency‑of‑periodontal‑probing‑with‑electronic‑periodontal‑probe‑versus‑conventional‑periodontal‑probe/ [dostęp: 02.04.2020].
10. Masud MH, Zahari HM, Sameon ASN i wsp. Manual and Electronic Detection of Subgingival Calculus: Reliability and Accuracy. JAMR. 2014; 1: 52‑56.
11. Renatus A, Trentzsch L, Schönfelder A i wsp. Evaluation of an Electronic Periodontal Probe Versus a Manual Probe. J Clin Diagn Res. 2016; 10(11): ZH03‑7.
12. Mariotti A, Hefti AF. Defining periodontal health. BMC Oral Health. 2015; 15(Suppl 1): S6.
13. Gupta N, Rath SK, Lohra P. Comparative evaluation of accuracy of periodontal probing depth and attachment levels using a Florida probe versus traditional probes. Med J Armed Forces India. 2015; 71(4): 352‑358.
14. Arweiler NB. Klinische Studie zum Vergleich einer elektronischen Parodontalsonde mit einer manuellen, druckkalibrierten Sonde. Poster 2014. Online: http://www.dtzt.de/2014/referenten2.php#jspau84 [dostęp: 03.09.2016].
15. Kour A, Kumar A, Puri K i wsp. Comparative evaluation of probing depth and clinical attachment level using a manual probe and Florida probe. J Indian Soc Periodontol. 2016; 20(3): 299‑306.
16. Kuszczak T. Ocena wybranych metod wykrywania kamienia poddziąsłowego, rozprawa doktorska Poznań; 2016: s 47-57.