STUDIA PRZYPADKÓW
Leczenie objawowych postaci liszaja płaskiego jamy ustnej – opisy przypadków

Treatment of symptomatic forms of oral lichen planus – case reports

Anna Kruczek-Kazibudzka, Rafał Wiench, Natalia Stefanik, Katarzyna Latusek, Aleksandra Warakomska, Dariusz Skaba

Streszczenie
Liszaj płaski jest przewlekłym schorzeniem śluzówkowo-skórnym o podłożu autoimmunologicznym, przebiegającym z okresami zaostrzeń i remisji. Może ono przybierać różne postaci kliniczne – od łagodnych, zwykle bezobjawowych form (postacie białe), aż po ciężkie atroficzne, nadżerkowe i pęcherzowe zmiany (postacie czerwone). Etiologia choroby nie została do końca poznana, jednak wpływ na jej ujawnienie się mogą mieć czynniki genetyczne, psychogenne (stres), infekcyjne, stosowanie niektórych leków (np. przeciwcukrzycowych, przeciwnadciśnieniowych), a także materiały stomatologiczne. Konwencjonalne leczenie objawowych postaci liszaja płaskiego jamy ustnej preparatami steroidowymi oraz lekami immunosupresyjnymi jest zazwyczaj skuteczne, jednak obarczone pewnym ryzykiem działań niepożądanych. Celem niniejszej pracy była prezentacja przypadków leczenia objawowych postaci liszaja płaskiego jamy ustnej u dwóch pacjentów: 52-letniego mężczyzny (pacjent 1) oraz 77-letniej kobiety (pacjent 2). U obydwu osób zastosowano klasyczną miejscową terapię steroidową za pomocą żelu z 0,025% fluocynolonem w schemacie: 2 tygodnie steroidu – 2 tygodnie przerwy – 2 tygodnie steroidu. Na wizycie kontrolnej po tygodniu od zakończenia leczenia stwierdzono całkowite wygojenie zmian na błonie śluzowej i ustąpienie dolegliwości bólowych u obydwu pacjentów. Z kolei po miesiącu tylko u pacjenta 2 utrzymywała się remisja, podczas gdy u pacjenta 1 zaobserwowano wznowę, przy czym objawy kliniczne i subiektywne były łagodniejsze niż przed leczeniem.

Abstract
Lichen planus is a chronic mucocutaneous autoimmune disease which progresses with periods of exacerbations and remissions. It can range in clinical form from mild, usually asymptomatic forms (white forms) to severe erosive, atrophic and bullous lesions (red forms). The etiology of the disease is not fully understood, but genetic, psychogenic (stress) and infectious factors, as well as certain medications (e.g., those used to treat hypertension, diabetes) or dental materials may have an impact on its manifestation. Conventional treatment of symptomatic types of oral lichen planus based on corticosteroids and immunosuppres sant drugs is usually effective, however, it carries the risk of side effects. The aim of this report was to present the treatment of symptomatic forms of oral lichen planus in two patients: a 52-year-old man and a 77-year old woman. Both patients were treated with topical steroid therapy with 0.025% fluocynolone gel in the scheme: 2 weeks of steroid – 2 weeks off – 2 weeks of steroid. At the follow-up visit one week after the end of treatment, complete healing of the mucosal lesions and total relief of pain were observed in both patients. In contrast, after a period of one month, only patient 2 remained in remission, while patient 1 showed recurrence, with clinical and subjective symptoms milder than before treatment.

Hasła indeksowe: liszaj płaski jamy ustnej, zmiany nadżerkowe, leczenie, miejscowa steroidoterapia

Key words: oral lichen planus, erosive lesions, treatment, topical steroid therapy

Piśmiennictwo
1. Elenbaas A, Enciso R, Al-Eryani K. Oral Lichen Planus: A review of clinical features, etiologies, and treatments. Dentistry Reviev; 2022, 2(1): 100007.
2. Alrashdan MS, Cirillo N, McCullough M. Oral lichen planus: a lite rature review and update. Arch Dermatol Res. 2016; 308(8): 539‐551.
3. Cheng YSL, Gould A, Kurago Z i wsp. Diagnosis of oral lichen planus: a position paper of the American Academy of Oral and Maxillofacial Pathology. Oral Surg Oral Med Oral Pathol Oral Radiol. 2016; 122(3): 332-354.
4. He Y, Deng J, Zhao Y i wsp. Efficacy evaluation of photodynamic therapy for oral lichen planus: a systematic review and meta-analysis. BMC Oral Health. 2020; 20(1): 302.
5. Gorouhi F, Davari P, Fazel N. Cutaneous and mucosal lichen planus: a comprehensive review of clinical subtypes, risk factors, diagnosis, and prognosis. Scientific World Journal. 2014; 2014: 742826.
6. Roopashree MR, Gondhalekar RV, Shashikanth MC i wsp. Pathogenesis of oral lichen planus – a review. J Oral Pathol Med. 2010; 39(10): 729-734.
7. Olson MA, Rogers III RS, Bruce AJ. Oral lichen planus. Clin Dermatol. 2016; 34(4): 495-504.
8. Munde AD, Karle RR, Wankhede PK i wsp. Demographic and clinical profile of oral lichen planus: A retrospective study. Contemp Clin Dent. 2013; 4(2): 181-185.
9. Chiang CP, Chang JYF, Wang YP iwsp. Oral lichen planus – differential diagnoses, serum autoantibodies, hematinic defi ciencies, and manage ment. J Formos Med Assoc. 2018; 117(9): 756-765.
10. Le Cleach L, Chosidow O. Clinical practice Lichen planus. N Engl J Med. 2012; 366(8): 723-732.
11. Do Canto AM, Müller H, de Freitas RR iwsp. Oral lichen planus (OLP): clinical and complementary diagnosis. An Bras Dermatol. 2010; 85(5): 669-675.
12. González-Serrano J, Serrano J, Sanz M iwsp. Effi cacy and safety of abioadhesive gel containing propolis extract, nanovitamin C and na novitamin E on desquamative gingivitis: adouble-blind, randomized, clinical trial. Clin Oral Investig. 2023; 27(2): 879-888.
13. Hesse J, Schmalfuss A, Kvaal SI. Photodynamic therapy of oral lichen planus. Photochem Photobiol Sci. 2020; 19(10): 1271-1279.
14. Gonzalez-Moles MA, Bravo M, Gonzalez-Ruiz L iwsp. Outcomes of oral lichen planus and oral lichenoid lesions treated with topical corticoste roid. Oral Dis. 2018; 24(4): 573-579.
15. Didona D, Caposiena Caro RD, Sequeira Santos AM iwsp. Therapeutic strategies for oral lichen planus: State of the art and new insights. Front Med (Lausanne). 2022; 9: 997190.
16. Zborowski J, Kida D, Szarwaryn Aiwsp. Acomparison of clinical effi ciency of photodynamic therapy and topical corticosteroid in treatment of oral lichen planus: asplit-mouth randomised controlled study. J Clin Med. 2021; 10(16): 3673.