Powikłania znieczulenia ogólnego w gabinecie stomatologicznym

Katarzyna Wochna, Anna Smędra-Kaźmirska, Agnieszka P. Jurczyk, Maciej Barzdo, Wojciech Krajewski, Jarosław Berent


Praca stanowi próbę zaprezentowania obszernego tematu, jakim są powikłania znieczulenia ogólnego, do których może dojść podczas leczenia w gabinecie stomatologicznym. Autorzy przedstawili trzy przypadki kliniczne, opiniowane w Zakładzie Medycyny Sądowej Uniwersytetu Medycznego w Łodzi pod kątem prawidłowości postępowania medycznego, ilustrujące różnorodność potencjalnych komplikacji, z którymi może się zetknąć w swojej praktyce zarówno lekarz dentysta, jak i lekarz anestezjolog. W rozdziale „Omówienie i dyskusja” starano się przybliżyć obraz postępowania karnego w sytuacji podejrzenia popełnienia błędu medycznego przez lekarzy oraz tego, w jaki sposób wielospecjalistyczne zespoły biegłych konstruują opinie sądowo-lekarskie, natomiast w rozdziale „Wnioski” podjęto próbę wskazania, jak można się starać zmniejszyć częstość występowania powikłań po zabiegach stomatologicznych wykonywanych w znieczuleniu ogólnym.
leczenie stomatologiczne, znieczulenie ogólne, powikłania, opinia sądowo-lekarska
Complications of general anesthesia in the dental office
Katarzyna Wochna, Anna Smędra-Kaźmirska, Agnieszka P. Jurczyk, Maciej Barzdo, Wojciech Krajewski, Jarosław Berent


The study consists of an attempt to present a wide subject, as are the complications of general anaesthesia, that may occur during treatment in the dental office. The authors presented three clinical cases that were asked for a judgement from the Department of Forensic Medicine at the Medical University in Lodz from the point of view of the correctness of medical procedure. This illustrated the variety of potential complications that can be confronted in clinical practice both by the dentist as well as by the anaesthesiologist. In the chapter entitled “Overview and Discussion” an attempt was made to elucidate criminal proceedings in the situation where there is a suspicion that a medical mistake has been made by the doctor. There is also a discussion as to how multi-specialised teams construe medical legal opinions. In the chapter entitled “Conclusions” an attempt was made to indicate how there can be a reduction in the incidence of complications after dental procedures under general anaesthesia.
dental treatment, general anesthesia, complications, medico-legal opinion

5.40PLN

Porównanie dokładności obrazowania radiogramów 2D z obrazowaniem tomografii stożkowej 3D podczas diagnostyki i planowania leczenia stomatologicznego

Mariusz Kochanowski, Anna Maria Wierzowiecka, Cezary Langot, Beata Dejak


W pracy opisano zalety tomografii stożkowej. Przedstawiono przypadki, w których badanie w postaci obrazowania 2D okazało się niewystarczające do postawienia prawidłowej diagnozy i podjęcia właściwego leczenia. Przypadki te pokazują, że badanie trójwymiarowe tomografii stożkowej o zmiennym polu obrazowania może być w niektórych przypadkach koniecznym składnikiem procedury diagnostycznej i prawidłowego planowania leczenia.
stożkowa tomografia komputerowa (CBCT), tomografia spiralna, rekonstrukcja obrazów 3D, zdjęcie pantomograficzne

Accuracy of imaging in 2D radiograms as compared to 3D CBCT images during diagnosis and planning of dental treatment
Mariusz Kochanowski, Anna Maria Wierzowiecka, Cezary Langot, Beata Dejak


The study describes the advantages of cone beam computed tomography. Cases are presented in which examination in the form of 2D imaging turned out to be insufficient to make proper diagnosis and to undertake the proper treatment. These cases show that three dimensional cone beam computer tomography with a variable field of imaging may, in some cases, be a necessary constituent of diagnostic procedure and proper treatment planning.
cone beam computed tomography (CBCT), spiral tomography, 3D reconstruction, panoramic radiograph

5.40PLN

Kompleksowe leczenie stomatologiczne wraz z rehabilitacją protetyczną pacjenta w podeszłym wieku z uzębieniem resztkowym w szczęce i brakami skrzydłowymi w żuchwie z zastosowaniem dolnej protezy

Kompleksowe leczenie stomatologiczne wraz z rehabilitacją protetyczną pacjenta w podeszłym wieku z uzębieniem resztkowym w szczęce i brakami skrzydłowymi w żuchwie z zastosowaniem dolnej protezy szkieletowej klasycznej oraz górnej protezy teleskopowej.
Justyna Witalińska-Łabuzek i Wojciech Żydzik


W pracy przedstawiono leczenie pacjenta w podeszłym wieku, wymagającego kompleksowego leczenia stomatologicznego, poczynając od fazy higienizacyjnej, a na zaawansowanym leczeniu protetycznym kończąc. Podkreślono znaczenie higienizacji dla powodzenia leczenia stomatologicznego oraz zadowolenie pacjenta z rehabilitacji protetycznej z zastosowaniem protezy szkieletowej klasycznej oraz protezy teleskopowej.
kompleksowe leczenie stomatologiczne, proteza teleskopowa, proteza szkieletowa klasyczna, higienizacja

Complex dental treatment together with prosthetic rehabilitation of an elderly patient with residual dentition in the maxilla and absence of posterior teeth in the mandible, using a classical lower skeleton denture together with an upper telescopic denture. Case description
Justyna Witalińska-Łabuzek i Wojciech Żydzik


The study describes the treatment of an elderly patient, requiring complex dental treatment, starting with the hygiene stage and finishing with advanced prosthetics. Emphasis is made of the meaning of hygiene for successful dental treatment and for the satisfaction of the patient with prosthetic work using a classical skeleton denture and a telescopic denture.

5.40PLN

Chirurgiczne usuwanie zatrzymanych zębów trzonowych trzecich oraz analiza histopatologiczna okołozębowych zmian zapalnych

Chirurgiczne usuwanie zatrzymanych zębów trzonowych trzecich oraz analiza histopatologiczna okołozębowych zmian zapalnych – doświadczenia własne
Damian Dudek, Krzysztof Helewski, Małgorzata Żaba, Katarzyna Sołtykiewicz, Michał Matusek, Romuald Wojnicz


W pracy przedstawiono doświadczenia kliniczne autorów dotyczące chirurgicznego usuwania zatrzymanych zębów trzonowych trzecich i analizy histopatologicznej zapalnych zmian okołokoronowych. W latach 2008-2011 w badanej grupie 963 osób ogólnie zdrowych wykonano 2062 zabiegi chirurgicznego usunięcia zębów częściowo lub całkowicie zatrzymanych w warunkach ambulatoryjnych. Ponadto odnotowano klinicznie i radiologicznie 747 przypadków występowania zmian patologicznych, które poddano badaniu histopatologicznemu. Analiza wykazała występowanie zapaleń, torbieli oraz kilku przypadków początkowych stadiów szkliwiaka w zmianach o niewielkich wymiarach oraz typowym i mało niepokojącym obrazie radiologicznym.
zatrzymane zęby trzonowe trzecie, usuwanie chirurgiczne, analiza histopatologiczna, okołozębowe zmiany zapalne

Surgical removal of impacted mandibular third molars and histopathological examination of pericoronal inflammatory lesions – personal experience
Damian Dudek, Krzysztof Helewski, Małgorzata Żaba, Katarzyna Sołtykiewicz, Michał Matusek, Romuald Wojnicz


The study describes the clinical experience of the authors regarding surgical removal of third mandibular molars and histopathological analysis of inflammatory lesions surrounding the teeth. During the years 2008-2011 in the examined group of 963 generally healthy individuals, there were 2062 out-patient surgical procedures for removal of teeth that were partially or totally retained. In addition, there were noticed clinically and radiologically, 747 cases of pathological changes which were examined by histopathology. Analysis revealed incidences of inflammation, cysts and a few cases of initial stage ameloblastoma of small dimensions, typical and not causing concern in the radiological picture.
impacted third mandibular molars, surgical removal, histopathological analysis, pericoronal inflammatory lesions

5.40PLN

Szybkie rozszerzanie szczęki (RME) u dorosłej pacjentki – opis przypadku

Andrzej Świrski, Katarzyna Olszewska, Anna Sękowska, Małgorzata Partyka, Izabella Dunin-Wilczyńska


Leczenie zaburzeń wzrostu szczęki w wymiarze poprzecznym u pacjentów dorosłych utrudnia skostnienie szwu podniebiennego i szwu skrzydło¬wo-podniebiennego, które w miarę dojrzewania zwiększają swój opór na ekspansję. Współczesna ortodoncja nie określa jednoznacznie górnej granicy wieku, do której można jeszcze skutecznie rozsuwać szew podniebienny metodą ortodontyczną. Wśród ortodontów dość powszechny jest pogląd, iż rozsuwanie szwu podniebiennego po 16. roku życia bez zabiegu chirurgicznego może być nieskuteczne i obarczone ryzykiem powikłań, jednak w piśmiennictwie zdania są podzielone.
Autorzy przedstawili przypadek 30-letniej pacjentki z wadą klasy II z towarzyszącym zwężeniem szczęki i nasilonymi stłoczeniami w obu łukach zębowych, leczonej metodą szybkiego rozszerzania szczęki bez wspomagania chirurgicznego.
szew podniebienny, zwężenie szczęki, szybkie poszerzanie szczęki, dorośli

Rapid maxillary expansion in adult patient – case description
Andrzej Świrski, Katarzyna Olszewska, Anna Sękowska, Małgorzata Partyka, Izabella Dunin-Wilczyńska


Treatment of disturbances in lateral growth of the maxilla in adult patients makes ossification of the palatal and pterygoid-palatal sutures difficult. These sutures increase their resistance to expansion as maturity progresses. Modern orthodontics does not unequivocally determine the upper age limit to which it is still possible to effectively widen the palatal suture using orthodontics. Among orthodontists there is quite a widespread opinion that widening of the palatal suture after the sixteenth year of life without surgery may be ineffective and is burdened with the risk of complications. Opinions, however, are divided in the literature. The authors describe a case of a 30-year-old female patient with Class II malocclusion with associated narrowing of the maxilla and increased intensity of crowding in both dental arches. She was treated using the method of rapid maxillary expansion without additional surgery.
palatal suture, narrowing of maxilla, rapid maxillary expansion, adults

5.40PLN

Implantologia minimalnie inwazyjna – mit czy rzeczywista konieczność

Justyna Mędzin i Rafał Mędzin


Praca stanowi fotoreportaż kliniczny 2 przypadków odbudów zębów w odcinku bocznym, w tym opartych na wszczepach Naturactis® i Ankylos®, z wykorzystaniem zmodyfikowanej przez autorów techniki minimalnie inwazyjnej „one abutment – one time”.
odbudowa zębów, implantologia minimalnie inwazyjna, technika „one abutment – one time”

Minimally invasive implantology – myth or a real necessity
ustyna Mędzin i Rafał Mędzin


The study is a clinical photo report of two cases of restoration of posterior teeth, supported on Naturactis® and Ankylos® implants, using a technique, modified by the authors, that is minimally invasive “one abutment – one time”.
restoration of teeth, minimally invasive implantology “one abutment – one time”

5.40PLN

Przepchnięcie podchlorynu sodu do tkanek przyzębia na skutek nierozpoznanej perforacji korzenia – opis przypadku

Daniel Bieszczad i Jarosław Wichliński


Autorzy opisują diagnostykę i leczenie pacjenta po jatrogennym wprowadzeniu podchlorynu sodu do tkanek przyzębia na skutek nierozpoznanej perforacji korzenia.
podchloryn sodu, przypadkowe wtłoczenie podchlorynu sodu, nierozpoznana perforacja korzenia

Extrusion of sodium hypochlorite into periodontal tissues as a result of an undiagnosed root perforation – case description
Daniel Bieszczad i Jarosław Wichliński


The authors describe the diagnosis and treatment of a patient after iatrogenic introduction of sodium hypochlorite into the periodontal tissues as a result of undiagnosed root perforation.
sodium hypochlorite, accidental introduction of sodium hypochlorite, undiagnosed root perforation

5.40PLN

Radykalna zmiana koloru, kształtu i ustawienia zębów z zastosowaniem dostępnych technik nowoczesnej stomatologii z wykorzystaniem wkładów z włókna szklanego

Adam Romaniuk-Demonchaux


W pracy opisano kompleksowe leczenie estetyczne z zastosowaniem wybielania zębów, odbudowy filarów z wykorzystaniem włókna szklanego oraz uzupełnień protetycznych stałych – koron pełnoceramicznych.
wkłady z włókna szklanego, wybielanie, korony pełnoceramiczne, estetyka, ceramika skaleniowa

Radical change of colour, shape and positioning of teeth using available techniques of modern dentistry and glass fibre posts
Adam Romaniuk-Demonchaux


The study describes complex aesthetic treatment using tooth whitening, reconstruction of abutments using glass fibre and fixed prostheses – all ceramic crowns.
glass fibre posts, whitening, all ceramic crowns, aesthetics, feldspar ceramics

5.40PLN

Długoczasowe obserwacje stomatologiczne pacjenta z autoimmunologicznym zespołem wielogruczołowym typu 1

Dorota Olczak-Kowalczyk, Anna Matosek, Edyta Heropolitańska-Pliszka, Anna Malinowska


Autoimmunologiczny zespół wielogruczoło¬wy typu 1 (APS 1) jest rzadkim schorzeniem autosomalnie recesywnym, wywołanym mutacją genu AIRE. Rozpoznanie zespołu stawia się na podstawie obecności 2 z 3 głównych składowych: kandydozy śluzówkowo-skórnej, niedoczynności przytarczyc i niedoczynności kory nadnerczy. Celem pracy jest prezentacja wyników 5-letniej obserwacji klinicznej pacjenta z APS 1.
autoimmunologiczny zespół wielogruczołowy typu 1, kandydoza śluzówkowo-skórna, leukoplakia, hipoplazja szkliwa

Long term dental observation of patient with autoimmune polyendocrine syndrome type 1
Dorota Olczak-Kowalczyk, Anna Matosek, Edyta Heropolitańska-Pliszka, Anna Malinowska


Autoimmune polyendocrine syndrome type 1 (APS 1) is a rare, autosomal recessive disease elicited by mutation of the AIRE gene. Diagnosis of the syndrome is based on the presence of 2 out of the 3 main components: mucocutaneous candidiasis, hypoparathyroidism and adrenal insufficiency. The aim of the study is to present the results of 5-year clinical observation of a patient with APS 1.
autoimmune polyendocrine syndrome type I, mucocutaneous candidiasis, leukoplakia, enamel hypoplasia

5.40PLN

Grafen – rewolucja w stomatologii? Część II

Łukasz Lassmann


Odkrycie grafenu w 2004 roku przyniosło jego odkrywcom Nagrodę Nobla niespełna 6 lat później. Obecnie jest on uznawany za najbardziej wytrzymałą substancję na ziemi. Grafen jest przezroczysty, antybakteryjny, nieprzepuszczalny dla niczego prócz wody, antykorozyjny i samoregenerujący się. Ponadto wspomaga gojenie się ran, wykrywa bakterie, transportuje leki, a po drobnej modyfikacji jest również biozgodny. Ogromny potencjał kryjący się w tej substancji został już dostrzeżony przez branżę medyczną, choć jedna z jej gałęzi nadal pozostaje niewzruszona. Celem pracy, będącej wstępem do badań klinicznych, jest przegląd piśmiennictwa na temat właściwości grafenu, a także próba ukazania jego potencjalnych zastosowań w przemyśle stomatologicznym.
grafen, proteza, akryl, powłoka

Graphene – revolution in dentistry?
Łukasz Lassmann


The discovery of graphene in 2004 brought to its discoverers the Nobel Prize, not fully six years later. It is at present the most durable substance on the earth. Graphene is transparent, antibacterial, impermeable to everything except water, anticorrosive and regenerates itself. Furthermore it helps wound healing, detects bacteria, transports drugs, and, after a small modification, is biocompatible. The great potential that is hidden in this substance has already been observed in the medical field, although one of its branches still remains unaffected. The aim of the study, being an introduction to clinical studies, is a review of the literature regarding the properties of graphene and also an attempt to show its potential uses in the dental industry.
graphene, denture, acrylic, coating

5.40PLN

Ocena czynników ryzyka zapaleń przyzębia w wybranej grupie osób dorosłych

Łukasz Zawada, Dariusz Chrzęszczyk, Agata Matuszewska, Tomasz Konopka


Wstęp. Zapalenia przyzębia są chorobami wieloczynnikowymi, dlatego szacowanie kombinacji czynników składających się na dużą lub małą podatność na powstawanie choroby i odróżnianie czynników ryzyka od czynników prognostycznych jest ważne.
Cel pracy. Pokazanie na reprezentatywnej grupie osób dorosłych wpływu usankcjonowanych czynników ryzyka zapaleń przyzębia (wieku, płci, czynnika genetycznego, stanu higieny jamy ustnej, nikotynizmu i statusu socjalno-ekonomicznego) na występowanie zapalenia przyzębia.
Materiał i metody. Zbadano 303 wybrane losowo (losowanie dwuwarstwowe) osoby (160 kobiet i 143 mężczyzn) w wieku od 35 do 44 lat. Oceniano podstawowe parametry statusu periodontologicznego (stan higieny jamy ustnej, rozległość stanu zapalnego dziąseł, głębokość kieszonek i poziom położenia przyczepu łącznotkankowego), a także uzyskano informacje na temat nikotynizmu, występowania chorób ogólnych, obciążenia genetycznego zapaleniem przyzębia, wykształcenia, dochodu, występowania przewlekłego stresu oraz częstości wizyt w gabinecie stomatologicznym i częstości szczotkowania zębów. W definiowaniu zapalenia przyzębia przyjęto typowo epidemiologiczną definicję wg Page i Eke.
Wyniki i wnioski. Potwierdzono związek z obecnością zapalenia przyzębia takich czynników ryzyka, jak: wiek, płeć męska, występowanie płytki nazębnej, nikotynizm, niski poziom wykształcenia, niski dochódu oraz złe zachowania prozdrowotne dotyczące higieny jamy ustnej. W modelu regresji logistycznej wykazano, że największy wpływ na wystąpienie zapalenia przyzębia wg Page i Eke miała średnia wartość wskaźnika higieny jamy ustnej PI wg O’Leary oraz poziom wykształcenia.
epidemiologia, zapalenie przyzębia, czynniki ryzyka, analiza wieloczynnikowa

Evaluation of risk factors for periodontitis in a selected group of adults
Łukasz Zawada, Dariusz Chrzęszczyk, Agata Matuszewska, Tomasz Konopka


Introduction. Periodontitis are multifactorial diseases, therefore, to estimate the number of factors forming a high or low susceptibility for disease to arise and the differentiating of risk factors from prognostic factors are important. Objectives. To show in a representative group of adults, the influence of sanctioned risk factors for periodontitis (age, gender, genetic factors, condition of oral hygiene, smoking and socio-economic status). Materials and methods. Examination was carried out on 303 randomly chosen (two level sampling) individuals (160 females and 143 males) aged 35 do 44 years. Evaluation was made of the standard parameters of periodontal status (state of oral hygiene, extent of gingival inflammation, pocket depth and clinical attachment level). Information was also obtained regarding the subject of smoking, incidence of general disease, genetic burden for periodontitis, education, income, incidence of chronic stress and frequency of visits to the dental office and frequency of tooth brushing. For the definition of periodontitis, use was made of the typically epidemiological classification according Page and Eke. Results and conclusions. Confirmation was made of the relationship of the presence of periodontitis and the presence of risk factors such as: age, male gender, incidence of dental plaque, smoking, low level of education, low income and bad habits regarding oral hygiene. In the model of logistical regress it was shown that the greatest influence on the incidence of periodontitis according to Page and Eke was the average value of the PI index of oral hygiene according to O’Leary and the level of education.
epidemiology, periodontitis, risk factors, multivariate analysis

5.40PLN

Minimalnie inwazyjne techniki chirurgiczne – nowy kierunek w periodontologii regeneracyjnej. Opis przypadku

Elżbieta Dembowska, Janina Czuryszkiewicz-Cyrana, Joanna Rasławska-Socha


Rosnące wymagania estetyczne oraz maksymalna ochrona brodawki międzyzębowej przyczyniły się do radykalnej zmiany w chirurgicznym preparowaniu płata dostępu (access flap). Minimalnie inwazyjne techniki chirurgiczne mają na celu zredukować uszkodzenie tkanek podczas zabiegu, zwiększyć stabilność płata i skrzepu krwi, zapewnić stabilne pierwotne zamknięcie rany, zredukować czas trwania zabiegu oraz zminimalizować dyskomfort pozabiegowy pacjenta.
mikrochirurgia, mikrochirurgiczny płat dostępu, minimalnie inwazyjna technika chirurgiczna

Minimally invasive surgical techniques – new direction in periodontal regeneration – case description
Elżbieta Dembowska, Janina Czuryszkiewicz-Cyrana, Joanna Rasławska-Socha


Increasing aesthetic demands and maximum protection of the interdental papilla have contributed to radical change in surgical preparation of the access flap. Minimally invasive surgical techniques have as an aim the reduction of tissue damage during the procedure, the increase of flap stability and blood clotting, to ensure stable primary closure of wound, to reduce the length of the procedure and to minimise postoperative discomfort for the patient.
microsurgery, microsurgical access flap, minimally invasive surgery

5.40PLN

Włókniaki jamy ustnej

Anna Dudko, Marcin Adamiecki, Paweł Stawerski, Anna J. Kurnatowska, Sebastian Kłosek


Wstęp. Włókniak (łac. fibroma) jest łagodnym nowotworem jamy ustnej pochodzenia łącznotkankowego. Składa się z fibrocytów i fibroblastów, włókien kolagenowych oraz naczyń krwionośnych, a całość otacza torebka łącznotkankowa. Histologicznie wyróżnia się wiele postaci włókniaków, m.in.: włókniak miękki, twardy, histiocytarny, zębopochodny, kostniwiejący, naczyniakowłókniak, nerwiakowłókniak oraz włókniakotłuszczak. Włókniaki prawdziwe są rzadkością wśród zmian o charakterze włóknistym występujących w jamie ustnej. Najczęściej pojawiającą się zmianą jest włókniak pourazowy, powstający w wyniku miejscowego drażnienia lub urazu.
Materiał i metody. Badanie retrospektywne chorych leczonych w Zakładzie Periodontologii i Chorób Błony Śluzowej Uniwersytetu Medycznego w Łodzi w latach 2010-2012. Na podstawie kart pacjentów oraz wyników badań histopatologicznych wyselekcjonowano 102 osoby z rozpoznanym klinicznie lub histopatologicznie włókniakiem w jamie ustnej. W pracy odnotowano dane dotyczące lokalizacji zmian, wieku i płci chorych, średnicy guzów, średniego czasu zgłaszania się chorych do zakładu od chwili pojawienia się zmiany, a także poddano analizie wyniki badań histopatologicznych i rozpoznania kliniczne.
Wyniki. Wśród 102 zbadanych pacjentów włókniaki występowały u 67 kobiet (65,7%) i 35 mężczyzn (34,3%). U obu płci nowotwór najczęściej wykryto między 6. a 7. dekadą życia, a średnia wieku dla kobiet i mężczyzn wynosiła 51 lat. Zmiany były najczęściej zlokalizowane na błonie śluzowej policzków (38,2%), wardze dolnej (31,4%) i powierzchni grzbietowej języka (20,6%). Przeciętna średnica włókniaków u kobiet wynosiła 6,4 mm, natomiast u mężczyzn 9,5 mm. Czas zgłaszania się chorych do zakładu od chwili pojawienia się zmiany w przypadku kobiet wynosił średnio 37 miesięcy, natomiast w przypadku mężczyzn 30 miesięcy. Wśród zbadanych histopatologicznie fragmentów tkanek w 55% przypadków rozpoznano „klasyczną” postać włókniaka (łac. fibroma).
Podsumowanie. Wykrywane w jamie ustnej włókniaki w większości przypadków są zmianami pourazowymi, dlatego nie wymagają natychmiastowego i bezwzględnego usunięcia. Jednak zmiany znajdujące się w miejscu stale narażonym na drażnienie bądź guzy pokryte nadżerkami i otoczone zmienioną zapalnie błoną śluzową należy bezwzględnie usunąć. Trzeba pamiętać, by każdą usuniętą zmianę przekazać do badania histopatologicznego w celu weryfikacji rozpoznania klinicznego. Jest to uzasadnione możliwością nieodróżnienia włókniaka w warunkach klinicznych od innych guzów łagodnych lub złośliwych, które mogą w podobny sposób manifestować się w jamie ustnej.
włókniak, włókniak pourazowy, zmiany włókniste, nowotwór łagodny jamy ustnej

Fibromas of oral cavity
Anna Dudko, Marcin Adamiecki, Paweł Stawerski, Anna J. Kurnatowska, Sebastian Kłosek


Introduction. A fibroma (latin fibroma) is a benign neoplasm of the mouth that arises from connective tissue. It consists of fibrocytes and fibroblasts, collagen fibres and blood vessels, the whole being enclosed by a connective tissue capsule. Histologically there are many types of fibroma e.g.: fibroma molle, fibroma durum, dermatofibroma, fibroma odontogenes, fibroma ossificans, angiofibroma, neurofibroma, fibrolipoma. Real fibromas are a rarity among the changes of a fibrous character that appear in the oral cavity. The most commonly occurring change is a fibroma arising after local irritation or trauma. Materials and methods. Retrospective studies were carried out on patients treated at the Department of Periodontology and Oral Medicine, Lodz Medical University, during the years 2010-2012. On the basis of patient records and results of histopathology, 102 individuals with clinical or histopathological diagnosis of fibroma in the oral cavity were studied. The study noted data regarding localised changes, age and sex of patients, mean diameter of tumours, mean time of presentation by the patient at the department from the moment of appearance of the change. An analysis was also made of the results of the histopathological results and clinical diagnosis. Results. Amongst the 102 patients examined fibromas occured in 67 females (65.7%) and in 35 males (34.3%). In both sexes neoplasma were found between the 6 and 7 decade of life and the mean age for females and males was 51 years. Changes were most commonly localised to the buccal mucosa (38.2%), lower lip (31.4%) and dorsal surface of the tongue (20.6%). The mean diameter of fibromas in females was 6.4 mm and 9.5 mm in males. The time of presenting of patients to the department from the moment of appearance of changes was in females a period of 37 months and 30 months for men. Among the histopathological fragments of tissue examined, the “classical” form of fibroma was found in 55% of cases. Summary. Fibromas found in the oral cavity are, in the greatest number of cases, caused by trauma and therefore do not require immediate and radical removal. However, changes found in a place continuously exposed to irritation or tumours covered with lesions and surrounded by inflamed mucous membrane should be radically removed. It must be remembered to send for histopathological examination each and every changed fragment removed, with the aim of verifying the clinical diagnosis. This is justified because of the possibility of not differentiating fibroma in clinical conditions, from other benign or malignant tumours that may present in the oral cavity in a similar way.
fibroma, irritation fibroma, fibrous lesions, benign neoplasm of the oral cavity

PIŚMIENNICTWO
1. Laskaris G.: Pocket Atlas of Oral Diseases. Stuttgart, New York 2006, 254. 
2. Bartkowski B.: Chirurgia szczękowo-twarzowa. Oficyna Wydawnicza AGES, Kraków 1996, 296.
3. Jabłońska S., Majewski S.: Choroby skóry i choroby przenoszone drogą płciową. Wyd. Lek. PZWL, Warszawa 2010, 383.
4. Kryst L.: Chirurgia szczękowo-twarzowa. Wyd. Lek. PZWL, Warszawa 2011, 419-420.
5. Stachura J., Domagała W.: Patologia znaczy słowo o chorobie. PAU, Kraków 2009, 1227.
6. Kruś S., Skrzypek-Fakhoury E.: Patomorfologia kliniczna. PZWL, Warszawa 2007, 194-195. 
7. Edwards L., Lynch P.J.: Genital Dermatology Atlas. Lippincott Williams & Wilkins, Philadelphia 2010, 336.
8. Barnes L. i wsp.: World Health Ornaization Classification of Tumours. Pathology and Genetics of Head and Neck Tumours. IARC Press, Lyon 2005, 48, 102, 152, 315, 319. 
9. LeBoit P.E. i wsp.: World Health Ornaization Classification of Tumours. Pathology and Genetics of Skin Tumours. IARC Press, Lyon 2006, 261.
10. Miettinen M.: Modern Soft Tissue Pathology: Tumors and non-Neoplastic Conditions. Cambridge University Press, 2010, 59, 208-214, 219-220, 669-675. 
11. Pour M.A.H., Rad M., Mojtahedi A.: A survey of soft tissue tumor-like lesions of oral cavity: A clinicopathological study. Iran J Pathol., 2008, 3, 2, 81-87.
12. Miller C.S., Langlais R.P.: Choroby błony śluzowej jamy ustnej. Elsevier Urban&Partner, Wrocław 1997, 80.
13. Neville B.W. i wsp.: Oral and Maxillofacial Pathology. Saunders Elsevier, Philadelphia 2009, 438-439, 447-452.
14. Seyedmajidi M., HamzehpoorM., Bagherimoghaddam S.: Localized lesions of oral cavity: A clinicopathological study of 107 cases. J. Res. Med. Sci., 2011, 5, 2, 67-72.
15. Buchner A., Calderon S., Ramon Y.: Localized hyperplastic lesions of the gingiva: A clinicopathological study of 302 lesions. J. Periodontol., 1977, 48, 101-104. 
16. Budtz-Jorgensen E.: Oral musocal lesions associated with the wearing of removable dentures. J. Oral Pathol., 1981, 10, 65-80.
17. Daddy S.H., Abdullah P., Pang E.Y.: The prevelence of fibroma in oral mucosa among patient attending USM Dental Clinic Year 2006-2010. Indonesian J. Dent. Res., 2010, 1, 1, 61-66.
18. Christopoulos P., Sklavounou A., Patrikiou A.: True fibroma of the oral mucosa: a case report. In. J. Oral Maxillofac. Surg., 1994, 23, 2, 98-99. 
19. Yeatts D., Burns J.C.: Common oral mucosal lesions in adults. Am. Fam. Physician, 1991, 44, 6, 2043-2050.
20. Domingo S.T. i wsp.: Benign tumors of the oral mucosa: A study of 300 patients. Med. Oral Patol. Oral Cir. Bucal., 2008, 13, 3, 161-166. 
21. Toida M. i wsp.: Irritational fibroma of the oral mucosa: A clinicopathological study of 129 lesions in 124 cases. Oral Med. Pathol., 2008, 6, 91-94.
22. Bowne W.B. i wsp.: Dermatofibrosarcoma protuberans: a clinicopathological analysis of patients treated and followed at a single institution. Cancer. 2000, 88, 12, 2711-2720.
23. Kuźniar J. i wsp.: Haemangiopericytoma nosa jako przyczyna nawracających krwawień - opis przypadku. Pol. Merk. Lek., 2006, 11, 121, 65-68.
24. Węsierska K.: Objawy choroby von Recklinghausena w obrębie głowy, szyi i jamy ustnej. Dent. Med. Probl. 2012, 49, 2, 195-202. 

5.40PLN

Uwarunkowania morfologiczne w planowaniu leczenia chirurgicznego recesji dziąseł

Elżbieta Dembowska, Renata Samulak-Zielińska, Mariusz Suwała, Kamila Kozak, Katarzyna Sosińska


Recesje dziąsłowe to problem dotyczący coraz szerszej grupy pacjentów. Dowierzchołkowe przesunięcie brzegu dziąsła skutkuje nie tylko zaburzeniem estetyki, ale także nadwrażliwością oraz podwyższonym ryzykiem powstania próchnicy. Na powstanie recesji ma wpływ wiele czynników, które można podzielić na uwarunkowania morfologiczne oraz czynniki nabyte. W ostatnich latach ukazały się nowe klasyfikacje, które kładą nacisk na różne czynniki recesjogenne, pomagając w doborze odpowiedniej metody leczenia.
recesja dziąsła, klasyfikacje, etiologia

Morphological conditioning in the planning of surgical treatment of gingival recession
Elżbieta Dembowska, Renata Samulak-Zielińska, Mariusz Suwała, Kamila Kozak, Katarzyna Sosińska

 
Gingival recession is a problem that affects an ever wider group of patients. Apical migration of the gingival margin results not only in the disturbance of aesthetics but also hypersensitivity and increased risk of caries arising. There are many factors that have an influence on recession arising and these can be divided into morphology and acquired factors. During recent years there have appeared new classifications which emphasise various factors for recession, thus helping in the appropriate choice of treatment.
gingival recession, classifications, etiology

5.40PLN

Przerost dziąseł – wybrane zagadnienia terapeutyczne

Miczek i Maciej R. Czerniuk


Lekarz stomatolog jest często lekarzem pierwszego kontaktu dla pacjentów zgłaszających się do gabinetu dentystycznego z powodu rozrostu i powiększenia się objętości dziąseł. Przerost może być spowodowany przez różne czynniki – zarówno miejscowe, jak i ogólnoustrojowe. Dokładne mechanizmy tego procesu nie są do końca znane. Często jest to objaw spowodowany kilkoma czynnikami, które nakładają się na siebie w określonym przedziale czasu. Przyjmuje się że miejscowy stan zapalny dziąsła/ dziąseł jest czynnikiem inicjującym kaskadę reakcji przerostu.
W leczeniu jest konieczne dokładne różnicowanie mechanizmów doprowadzających do powstania tego objawu. W praktyce codziennej pacjenci powinni być uświadamiani i instruowani przez doświadczoną higienistkę o sposobie utrzymywania higieny jamy ustnej.
Konieczna jest także eliminacja czynników miejscowych z zakresu stomatologii zachowawczej, protetyki i (lub) ortodoncji, które mogą nasilać opisywane objawy. W leczeniu chirurgicznym stosuje się techniki resekcyjne, gingiwektomię i gingiwoplastykę.
przerost dziąseł, zapalenie, ciąża, choroba przyzębia

Gingival hyperplasia – selected therapeutic issues
Maciej Miczek i Maciej R. Czerniuk


The dental surgeon is often the doctor of first contact for patients presenting at the dental office with proliferation and enlargement of the gingivae. Gingival overgrowth may be triggered by various factors – both local and systemic. The exact mechanisms leading to gingival overgrowth are still not known. This is usually a symptom of various factors whose action is cumulative over a determined period. Frequently, one of them may be a localised gingival inflammatory condition that coexists with other factors. In treatment it is necessary to accurately differentiate the mechanisms that lead to gingival enlargement. Patients should be made aware and instructed by an experienced hygienist, as to the methods of maintaining oral hygiene and the techniques of hygienic measures. It is also necessary to eliminate those factors and inappropriate overgrowth filings, prosthetic restorations and/or orthodontics treatment may exacerbate symptoms. In surgical treatment techniques of resection, gingivectomy and gingivoplasty are performed.
gingival hyperplasia, inflammation, pregnancy, periodontal disease

5.40PLN

Ocena preparatu Biodentine w badaniach mikrospektralnych

Ewelina Mielko i Renata Chałas
Biodentine jest bioaktywnym materiałem stosowanym w stomatologii zachowawczej i endodoncji. Celem pracy było zbadanie składu chemicznego i struktury tego preparatu. W badaniu wykorzystano ludzkie zęby, w których opracowano ubytki klasy I wg Blacka i wypełniono je materiałem Biodentine, a następnie wykonano podłużne szlify o grubości 1 mm. Próbki zbadano w elektronowym mikroskopie skaningowym (SEM), a ich skład chemiczny określono za pomocą dyspersyjnej spektrometrii rentgenowskiej (EDS) z funkcją tworzenia obrazu. Na podstawie przeprowadzonych badań własnych stwierdzono, że materiał Biodentine ma strukturę krystaliczną  i jest zbudowany z jasnych i ciemnych kryształów z różną zawartością węgla, tlenu, krzemu, wapnia i cyrkonu.
Biodentine, badania mikrospektralne, skaningowy mikroskop elektronowy

Microspectral examination of Biodentine preparation
Ewelina Mielko i Renata Chałas
Biodentine is a bioactive material used in conservative dentistry and endodontics. The aim of the study was to examine the chemical composition and structure of this preparation. The study was carried out using human teeth in which class I Black cavities were prepared and then filled with Biodentine material. Next, longitudinal cuts with a thickness of 1 mm were made. Samples were examined in the scanning electron microscope (SEM), and their chemical composition was determined with the help of energy-dispersive X-ray spectroscopy (EDS) with image creating function. It was found, on the basis of the author’s own studies, that Biodentine has a crystalline structure and is made up of light and dark crystals with various quantities of carbon, oxygen, silicon, calcium and zirconium.
Biodentine, microspectral examination, scanning electron microscope

5.40PLN

Kontrolowana ekstruzja zęba

Liwia Minch, Michał Chrobak, Beata Kawala
Wprowadzenie. Kontrolowana ekstruzja zęba uszkodzonego poniżej brzegu wyrostka zębodołowego pozwala niejednokrotnie na uniknięcie ekstrakcji.
Cel pracy. Celem pracy jest przedstawienie zasad postępowania podczas kontrolowanej ekstruzji zęba na podstawie opisu przypadku klinicznego.
Opis przypadku. Plan leczenia uwzględniał ponowne leczenie endodotyczne zęba 23, a następnie przeprowadzenie jego kontrolowanej ekstruzji z zastosowaniem zakotwiczenia w postaci drutu stalowego oraz wyciągów elastycznych, które były aktywowane co trzy tygodnie. Całkowity czas ekstruzji wynosił 7 tygodni.
Wnioski. Zaprezentowany sposób postępowania daje szeroką możliwość wykorzystanie korzeni zębów jako filarów do odbudowy protetycznej przy zachowaniu spełniającej wymogi estetyczne linii dziąseł.
ekstruzja, leczenie interdyscyplinarne, urazy zębów

Controlled extrusion of tooth – case description
Liwia Minch, Michał Chrobak, Beata Kawala
Background. Controlled extrusion of tooth damaged below the edge of the dental alveolus not infrequently allows for the avoidance of extraction. Objectives. The aim of the study was to present the principles of procedure during controlled extrusion of a tooth as demonstrated by a clinical case. Case description. The treatment plan took into account endodontic re-treatment of tooth 23. Subsequently its controlled extrusion was carried out using anchorage in the form of a steel wire and elastic traction that was activated every three weeks. The total time for extrusion was 7 weeks. Conclusions. The procedures presented give wide possibilities for using tooth roots as buttresses for prostheses, at the same time fulfilling aesthetic requirements of the gum line.
extrusion, interdisciplinary treatment, teeth injures

5.40PLN

Samoadhezyjny materiał kompozytowy w codziennej praktyce stomatologicznej

Piotr Puchała


W pracy omówiono zastosowanie samoadhezyjnego materiału kompozytowego w wypełnianiu ubytków w zębach bocznych. Na podstawie dwóch przypadków klinicznych autor zaprezentował możliwości wykorzystania materiału jako podkładu typu total liner oraz do całkowitego wypełnienia ubytków klasy I w obszarach nienarażonych na duże obciążenia.
samoadhezyjny materiał kompozytowy, total liner, ubytki klasy I, niewielkie ubytki na powierzchni żującej, leczenie minimalnie inwazyjne

Self-adhesive composite material in everyday dental practice
Piotr Puchała


The study discusses the use of self-adhesive composite material in filling posterior teeth. On the basis of two clinical cases, the author presented the possibilities of using the material as a total liner type lining and for complete filling of class I cavities in areas not exposed to much loading.
self-adhesive composite material, total liner, class I cavities, small cavities on occlusal surface, minimally invasive treatment

5.40PLN

Leczenie endodontyczne pięciokanałowych zębów trzonowych dolnych – doświadczenia własne

Wojciech Wilkoński i Lidia Jamróz-Wilkońska


Celem pracy był opis leczenia endodontycznego pięciokanałowych zębów trzonowych żuchwy o różnych wariantach anatomicznych. Przedstawiono i omówiono postępowanie zgodne z najnowocześniejszymi standardami i wytycznymi, umożliwiające leczenie zębów o skomplikowanej budowie wewnętrznej podczas jednej wizyty.
narzędzia rotacyjne, technika crown-down, anatomia kanałów korzeniowych

Endodontic treatment of mandibular molars with five canals – personal experience
Wojciech Wilkoński i Lidia Jamróz-Wilkońska


The aim of the study was to describe endodontic treatment of mandibular molars with five canals with various anatomies. There is a presentation and discussion of procedures in accordance with the latest standards that enable one visit treatment of teeth with complicated internal anatomy.
rotary instruments, crown-down technique, root canal anatomy

5.40PLN

Kompleksowe leczenie protetyczne pacjenta z rozpoznanym starciem patologicznym zębów oraz objawami periodontopatii

Kompleksowe leczenie protetyczne pacjenta z rozpoznanym starciem patologicznym zębów oraz objawami periodontopatii i dysfunkcji stawów skroniowo-żuchwowych. Opis przypadku
Agata Grygorcewicz


W pracy przedstawiono opis przypadku pacjenta leczonego protetycznie z powodu starcia patologicznego zębów przednich szczęki i żuchwy oraz braków skrzydłowych w obu szczękach, z towarzyszącymi objawami periodontopatii i dysfunkcji stawów skroniowo-żuchwowych. Przeprowadzenie całkowitej rehabilitacji protetycznej pozwoliło uzyskać prawidłowe ułożenie żuchwy w stawach skroniowo-żuchwowych, odpowiednią wysokość zwarcia, korzystny efekt estetyczny i bardzo szybką adaptację pacjenta do nowych warunków okluzyjnych.
starcie patologiczne zębów, periodontopatia

Interdisciplinary prosthetic treatment of patient with diagnosed pathological wear of teeth and with symptoms of periodontopathy and temporomandibular joint dysfunction. Case description
Agata Grygorcewicz


The study describes a case report of a patient treated prosthetically for pathological wear of anterior maxillary and mandibular teeth and for absence of posterior teeth in both jaws, with associated symptoms of periodontopathy and temporomandibular joint dysfunction. Complete prosthetic restoration allowed for the achievement of correct mandibular positioning in the temporomandibular joints, appropriate vertical dimension, a good aesthetic effect and very quick adaptation by the patient to the new occlusal conditions.
pathological wear of teeth, periodontopathy

5.40PLN