Zatrzymane dolne zęby trzonowe drugie są stosunkowo rzadkim zjawiskiem klinicznym, dlatego związane z nimi piśmiennictwo jest skąpe. Mogą one powodować problemy estetyczne, zaburzenia żucia oraz utratę stabilności łuku zębowego. Zatrzymanie drugich zębów trzonowych dolnych jest dużym wyzwaniem zarówno dla lekarza ortodonty, jak i chirurga stomatologicznego.

Cel pracy. Ocena częstości występowania zjawiska zatrzymania drugich zębów trzonowych dolnych.
Materiał i metody. Dokonano oceny 1400 pantomogramów cyfrowych wykonanych ze wskazań ortodontycznych w NZOZ Ortomix w Lublinie.

Wyniki. W badanym materiale stwierdzono 6 przypadków zatrzymania drugich zębów trzonowych dolnych u 3 kobiet i 3 mężczyzn. Częstość występowania wyniosła 0,43%, co stanowi potwierdzenie danych piśmiennictwa.

Wnioski. Zjawisko zatrzymania drugich zębów trzonowych dolnych stanowi istotny problem kliniczny. Stosuje się różne opcje leczenia, wymagające opracowania indywidualnego planu oraz współpracy interdyscyplinarnej, jednak niepowodzenia terapeutyczne wciąż są opisywane. Ze względu na niekorzystne następstwa i trudności lecznicze zatrzymanych drugich zębów trzonowych dolnych jest konieczna wczesna diagnostyka radiologiczna oraz prognozowanie ich utrudnionego wyrzynania się. 
 

Impacted second mandibular molars are relatively rare in clinical practice and therefore the literature about them is infrequent. They may cause aesthetic problems, disturbances in chewing and loss of stability in the dental arch. Impacted second mandibular molars are a big challenge both for the orthodontist as well for the oral surgeon. Aim of study. Assessment of the incidence of the phenomenon of retained second mandibular molars. Materials and methods. Evaluation was made of 1400 digital pantomograms carried out for orthodontic reasons at the NZOZ Ortomix in Lublin. Results. In the material studied, 6 cases of impacted second mandibular molars were found in 3 females and 3 males. The frequency was 0.43%, which confirms the data in the literature. Conclusions. The phenomenon of impacted second molars presents a significant clinical problem. Various treatment options are used that require the preparation of an individual plan and interdisciplinary co-operation. Therapeutic failures are, however, still described. Due to the unfavourable consequences and the treatment difficulties associated with second mandibular molars, early radiological diagnosis and prognosis of eruption difficulties are essential.