W pracy przedstawiono poglądy dotyczące związku między obecnością pierwotnych ognisk zakażenia w jamie ustnej a rozwojem chorób narządowych i ogólnoustrojowych. Opisano potencjalne powikłania zębopochodnych ognisk zakażenia oraz metody ich wykrywania i leczenia.

Hasła indeksowe: choroba odogniskowa, zakażenie ogniskowe, infekcja zębopochodna, pierwotne ognisko zakażenia

The study describes opinions dealing with the connections between the existence of primary foci of infection in the oral cavity and the development of diseases of organs and systemic diseases. There is a description of potential complications of foci of infection coming from the teeth and of methods of discovering them and their treatment.

Key words: focal disease, focal infection, odontogenic infection, primary focus of infection

PIŚMIENNICTWO

1. Kumar P.S.: Oral microbiota and systemic disease. Anaerobe, 2013, 24, 90-93.

2. PallaschT.J., Wahl M.J.: Focal infection: new age or ancient history?  Endod. Topics, 2003, 4, 1, 32-45.

3. Somma F. i wsp.: Oral inflammatory process and general health. Part 1: The focal infection and the oral inflammatory lesion. Eur. Rev. Med. Pharmacol. Sci., 2010, 14, 12, 1085-1095.

4. FDI World Dental Federation: FDI policy statement on oral infection/inflammation as a risk factor for systemic diseases. Int. Dent. J., 2013, 63, 6, 289-290.

5. Kustra P., Zarzecka J.: Choroba odogniskowa. Por. Stomatol. 2009,  IX, 12, 453-456.

6. Narożna- Krajniak M., Torlińska-Walkowiak N., Torliński L.: Diagnostyka laboratoryjno- kliniczna choroby odogniskowej. Now Lek. 2003; 72(3): 245-53.

7. Nowak- Kwater B., Kwater A., Chomyszyn-Gajewska M.: Znaczenie kliniczne zębopochodnych ognisk zakażenia. Przew. Lek., 2003, 6, 7/8, 108-114.

8. Rautemaa R. i wsp.: Oral infections and systemic disease – an emerging problem in medicine. Clin. Microbiol. Infect., 2007, 13, 11, 1041-1047.

9. Vieira C.L.Z., Caramelli B.: The history of dentistry and medicine relationship: could the mouth finally return to the body? Oral Dis., 2009, 15, 8, 538-546.

10. Szymaniak E.: Zębopochodne zakażenie ogniskowe. PZWL, Warszawa 1983.

11. Murray C.A., Saunders W.P.: Root canal treatment and general health: a review of the literature. Int. Endod. J., 2000, 33, 1, 1-18.

12. O’Reilly P.G., Claffey N.M.: A history of oral sepsis as a cause of disease. Periodontol. 2000,  2000, 23, 1, 13-18.

13. Niedzielska I., Wziątek-Kuczmik D.: Wpływ zębopochodnych ognisk infekcji na choroby innych narządów – przegląd piśmiennictwa. Chir. Pol. 2007; 9(2): 92-6.

14. Piątowska D.: Przeszłość i przyszłość zakażenia ogniskowego. Stomatol. Współcz., 2003, 10, 25-29.

15. Skaug N., Bakken V.: Systemic complications of endodontic infections (w:) Bergenholtz G., Hørsted-Bindslev P., Reit C.: Textbook of Endodontology, 2nd ed., Wiley-Blackwell, West Sussex 2010: 135-136.

16. Beikler T., Flemming T.F.: Oral biofilm-associated diseases: trends and implications for quality of life, systemic health and expenditures. Periodontol 2000., 2011, 55, 1, 87-103.

17. Dębicka-Bidziński P.: Profilaktyczno-lecznicze potrzeby stomatologiczne u pacjentów przed zabiegami kardiochirurgicznymi (rozprawa doktorska). PUM, Szczecin 2011.

18. Bascones-Martinez A., Muñoz- Corcuera M., Meurman J.H.: Odontogenic infections in the etiology of infective endocarditis. Curr. Drug Targets Cardiovasc. Haematol. Disord., 2009, 9, 231-235.

19.  Krishnan V.: Systemic affliction of oral focal sepsis. J. Indian Acad. Oral Med. Radiol., 2012, 24, 2, 137-41.

20. Bansal M., Rastogi S., Vineeth N.S.: Influence of periodontal disease on systemic disease: inversion of a paradigm: a review.  J. Med. Life, 2013, 6, 2, 126-130.

21. Moutsopoulos N.M., Madianos  P.N.: Low-grade inflammation in chronic infectious diseases. Paradigm of periodontal infections. Ann. NY Acad. Sci., 2006, 1088,  251-264.

22. Seppänen L. i wsp.:Analysis of systemic and local odontogenic infection complications requiring hospital care. J. Infect., 2008, 57, 2, 116-122.

23. Mehra P., Jeong D.: Maxillary sinusitis of odontogenic origin. Curr. Allergy Asthma Rep., 2009, 9, 3,  238-243.

24. Gajewski P.: Choroby wewnętrzne na podstawie Interny Szczeklika  – kompendium. Medycyna Praktyczna, Kraków 2013.

25. Carmona I.T., Diz Dios P., Scully C.: Efficacy of antibiotic prophylactic regiments for the prevention of bacterial endocarditis of oral origin.  J. Dent. Res., 2007,  86, 12, 1142-1159.

26. Fernandes C.P. i wsp.: Molecular analysis of oral bacteria in dental biofilm and artherosclerotic plaques of patients with vascular disease. Int. J. Cardiol.,  2014, 174, 3, 710-712.

27. Kobierzycka A., Konopka T.: Badania interwencyjne w związkach zapaleń przyzębia z wybranymi chorobami układowymi. Dent. Med. Probl., 2012, 49, 1, 78-87.

28. Brook I.: Sinusitis of odontogenic origin. Otolaryngol. Head Neck Surg., 2006, 136, 349-55.

29. Longhini A.B., Branstetter B.F., Ferguson B.J.: Otolaryngologists’ perceptions of odontogenic maxillary sinusitis. Laryngoscope, 2012, 122, 9, 1910-1914.

30. Grygorczuk S. i wsp.: Próchnica zębów jako przyczyna zakażeń ropnych ośrodkowego układu nerwowego. Pol. Przegl. Neurol., 2006, 2, 1, 43-47.

31. Ozüm U. i wsp.:A case of brain abscess due to Entamoeba species, Eikenella corrodens and Prevotella species. Br. J. Neurosurg., 2008, 22, 4, 596-598.

32. Corson M.A., Postlethwaite K.P., Seymour R.A.: Are dental infections a cause of brain abscess? Case report and review of the literature. Oral Dis., 2001,  7, 61-65.

33. George A. i wsp.: Promoting oral health during pregnancy: current evidence and implications for Australian midwives. J. Clin. Nurs., 2010,  19, 23-24, 3324-3333.

34. Owecka M., Dyszkiewicz- Konwińska M., Kulczyk T.: Zastosowanie tomografii komputerowej z promieniem stożkowym (CBCT) w stomatologii i laryngologii. Now. Lek., 2012, 81, 6, 653-657.

35. Ashrafi S.S., Nakib N.: Need for antibiotic premedication for patients having periodontal dental procedure. Dis. Mon., 2011, 57, 4, 218-224.

36. Embil J.M., Chan K.L.: The American Heart Association 2007 endocarditis prophylaxis guidelines: a compromise between science and common sense. Can. J. Cardiol., 2008, 24, 9,  673-675.

37. Knaś M.: Antybiotykoterapia stosowana w stomatologii. Mag. Stomatol., 2008, XVIII,  7-8, 10-14.

38. Ramu C., Padmanabhan T.V.: Indications of antibiotic prophylaxis in dental practice – review. Asian Pac. J. Trop. Biomed.,  2012, 2, 9, 749-754.

39. Debelian G.J, Olsen I., Tronstad L.: Bacteriemia in conjunction with endodontic therapy. Endod. Dent. Traumatol., 1995,  11, 3, 142-149.