Dostęp do tego artykułu jest płatny.
Zapraszamy do zakupu!
Cena: 12.50 PLN (z VAT)
Kup artykuł
Po dokonaniu zakupu artykuł w postaci pliku PDF prześlemy bezpośrednio pod twój adres e-mail.
Dental care for pregnant women – a review of the literature
Żaneta Jania, Karolina Węsierska, Aleksandra Pakuła, Anna Jarząbek, Magdalena Gońda‑Domin
Streszczenie
Kobieta w ciąży podczas wizyty u stomatologa jest szczególną pacjentką. Zły stan jamy ustnej kobiet ciężarnych stanowi realne zagrożenie dla zdrowia i życia ich dzieci, dlatego konieczne jest przeprowadzenie niezbędnych działań leczniczych. Należy przy tym pamiętać, że niektóre zabiegi i leki nie są wskazane w tym okresie ze względu na bezpieczeństwo rozwijającego się płodu w łonie matki.
Abstract
Pregnant woman visiting dental practice should be considered as a special patient. Bad oral condition of pregnant women is a real danger for health and life of their future children, therefore it is necessary to carry out therapeutic actions. It should be taken into account that some treatments and medications are not recommended during this period due to the safety of the developing fetus in the womb.
Hasła indeksowe: kobieta ciężarna, leki w stomatologii, jama ustna, ciąża
Key words: pregnant woman, drugs in dentistry, oral cavity, pregnancy
PIŚMIENNICTWO
1. McDowell A., Obersztyn I.: Czy twoja pacjentka jest w ciąży? Postępowanie diagnostyczno-erapeutyczne u przyszłych matek. Mag. Stomatol., 2010, 20, 3, 44-48.
2. Bugaj J., Matyjasek A., Borakowska-Siennicka M.: Ocena świadomości wśród lekarzy ginekologów i kobiet w ciąży dotycząca wpływu chorób przyzębia na przebieg ciąży. Nowa Stomatol., 2014, 19, 3, 119-123.
3. Lipczyńska M. i wsp.: Ocena wiedzy matek na temat zasad profilaktyki i higieny jamy ustnej w okresie ciąży oraz u ich dzieci w wieku niemowlęcym. Nowa Stomatol., 2016, 21, 4, 225-232.
4. Kuchta A., Kochańska B.: Analiza zachowań prozdrowotnych kobiet ciężarnych w aspekcie utrzymania zdrowia jamy ustnej – badanie ankietowe. Med. Rodz., 2017, 20, 2, 98-104.
5. Sienicka M., Turska-Szybka A.: Świadomość kobiet ciężarnych na temat zapobiegania próchnicy wczesnego dzieciństwa. Dent. Med. Probl., 2015, 52, 1, 93-100.
6. Słotwińska S., Dubielecka-Kittel M.: Profilaktyka stomatologiczna u kobiet w ciąży. Nowa Stomatol., 2004, 29, 3, 125-127.
7. ACFF http://acff.pl/wp-content/uploads/2015/11/Profilaktyka-pr%C3%B3cznicy-u-kobiet-ciezarnych-zalecania-dla-lekarzy-stomatologow.pdf; http://acff.pl/wp-content/uploads/2015/11/Zalecenia-w-zakresie-higieny-jamy-ustnej-dla-kobiet-w-ciazy.pdf
8. Olczak-Kowalczyk D., Wagner L.: Zapobieganie i leczenie choroby próchnicowej u dzieci. Pierwotne zapobieganie chorobie próchnicowej. Wyd. Borgis, Warszawa 2013, 27-28.
9. Stelmach M.: Opieka stomatologiczna w czasie ciąży. Med. Trib. Stomatol., 2016, 1, 37-38.
10. Wal-Adamczak A., Orzechowska A.: Opieka stomatologiczna w okresie ciąży. Polska Stomatologia Dziecięca, 2016, 1, 1, 30-36.
11. Peterson L.J. i wsp.: Chirurgia stomatologiczna i szczękowo-twarzowa. Postępowanie z kobietą w ciąży oraz w okresie poporodowym. Wyd. Czelej, Lublin 2001, 23-25.
12. Dominiak M., Zapała J., Gedrange T.: Podstawy chirurgii stomatologicznej. Specyfika postępowania z pacjentką w ciąży. Specyfika postępowania z pacjentem z chorobami gruczołów wydzielania wewnętrznego. Fizjologiczne zmiany czynności gonad u kobiety. Sytuacje specyficzne (wskazówki kliniczne). Wyd. Elsevier Urban & Partner, Wrocław 2013, 80-85, 113-114, 133.
13. Pawlik A.: O jamie ustnej kobiety w ciąży. http://stomatologianews.pl
14. Kaczmarzyk T. i wsp.: Bezpieczeństwo stosowania wybranych grup leków w okresie ciąży i laktacji (w:) Współczesna farmakoterapia w schorzeniach chirurgii jamy ustnej i tkanek okolicznych. Podręcznik dla studentów i lekarzy. Wyd. UJ, Kraków 2006, 270-289.
15. Suresh L., Radfar L.: Pregnancy and lactation. Oral Surg. Oral Med. Oral Pathol. Oral Radiol. Endod., 2004, 97, 6, 672-682.
16. Patcas R. i wsp.: Die zahnärztliche Betreuung von Schwangeren − Zehn Fragen und Antworten, Schweiz. Monatsschr. Zahnmed., 2012, 122, 9, 729-739.
17. Katarzyńska-Konwa M., Obersztyn I.: Zmiany w obrębie jamy ustnej u ciężarnych kobiet. Med. Trib. Stomatol., 2016, 3, 17-21.
18. Barańska-Gachowska M.: Endodoncja wieku rozwojowego i dojrzałego. Postek-Stefańska L., red. Wyd. Czelej, Lublin 2011, 219, 273, 366.
19. Daniels J.L. i wsp.: Maternal dental history and child’s birth outcome and early cognitive development. Paediatr. Perinat. Epidemiol., 2007, 21, 5, 448-457.
20. Hujoel P.P. i wsp.: Antepartum dental radiography and infant low birth weight. JAMA, 2004, 291, 16, 1987-1993.
21. Kloetzel M.K., Huebner C.E., Milgrom P.: Referrals for dental care during pregnancy. J. Midwifery Womens’ Health, 2011, 56, 2, 110-117.
22. Tamimi D.: Radiographic exam for the pregnant dental patient from the spring 2008. AADMRT Newsletter.
23. Jańczuk Z. i wsp.: Materiały stosowane w leczeniu zachowawczym zębów (w:) Stomatologia zachowawcza z endodoncją. Zarys kliniczny. Wyd. PZWL, Warszawa 2015, 53.
24. Hodur D. i wsp.: Amalgamat srebra – wpływ rtęci na płód. Med. Trib. Stomatol., 2016, 12, 41-44.
25. Lygre G.B. i wsp.: Prenatal exposure to dental amalgam and pregnancy outcome. Community Dent. Oral Epidemiol., 2016, 44, 5, 442-449.
26. Mortazavi S.M., Mortazavi G, Paknahad M.: Comments on ‘Prenatal exposure to dental amalgam and pregnancy outcome’ by Lygre and colleagues (2016). Community Dent. Oral Epidemiol., 2016, 44, 512-513.
27. https://www.nil.org.pl/struktura-nil/komisje-naczelnej-rady-lekarskiej/komisja-stomatologiczna/sprawy-biezace/amalgamat-informacja-przewodniczacego-komisji-stomatologicznej-nrl
28. Ibhawoh L., Enabulele J.: Endodontic treatment of the pregnant patient: knowledge, attitude and practices of dental residents. Niger Med. J., 2015, 56, 5, 311-316.
29. Fatori Popovic S., Lübbers H.T., von Mandach U.: Pregnancy and breast feeding: antibiotics, irrigation and pastes. Swiss Dent. J., 2016, 126, 5, 490-491.
30. Piątowska D.: Techniki wybielania (w:) Kariologia współczesna. Postępowanie kliniczne. Wyd. Med Tour Press, Warszawa 2009, 376.
31. Hildebrandt T., Obersztyn I.: Metody usuwania kamienia nazębnego. Med. Trib. Stomatol., 2014, 8, 6-12.
32. Stankiewicz-Szałapska A., Kurnatowska A.J.: Periodontologiczne potrzeby lecznicze kobiet ciężarnych. Mag. Stomatol., 2014, 24, 4, 139-144.
33. Krzeszowski W. i wsp.: Prenatal sonographic diagnosis of premature constriction of the fetal ductus arteriosus after maternal self-medication with benzydamine hydrochloride: report of 3 cases and review of the literature. J. Ultrasound. Med., 2015, 34, 3, 531-535.
34. Ghajar K. i wsp.: The effect of pregnancy on orthodontic tooth movement in rats. Med. Oral Patol. Oral Cir. Bucal., 2013, 18, 2, e351-e355.
35. Mukherjee P.M., Almas K.: Orthodontic considerations for gingival health during pregnancy: a review. Int. J. Dent. Hyg., 2010, 8, 1, 3-9.
36. Rajtar-Cynke G.: Wpływ leków na płód. Leki a karmienie piersią (w:) Farmakologia. Wyd. Czelej, Lublin 2007, 418-431.
37. Baza leków − Medycyna Praktyczna, https://bazalekow.mp.pl/
38. Szałek E., Grześkowiak E.: Bezpieczeństwo farmakoterapii w okresie ciąży. Farm. Wsp., 2008, 1, 109-115.
39. Kos J. i wsp.: Dziecko, kobieta ciężarna i chory z grupy ryzyka podczas wizyty w gabinecie dentystycznym. Mag. Stomatol., 2011, 21, 3, 44-46.
40. Kaczmarek U., Grzesiak I., Kowalczyk-Zając M.: Próchnica wczesna – analiza wybranych czynników biologicznych. Dent. Med. Probl., 2008, 45, 3, 260-270.
41. Pasternak B., Hviid A.: Use of acyclovir, valacyclovir, and famciclovir in the first trimester of pregnancy and the risk of birth defects. JAMA, 2010, 304, 8, 859-866.
Żaneta Jania, Karolina Węsierska, Aleksandra Pakuła, Anna Jarząbek, Magdalena Gońda‑Domin
Streszczenie
Kobieta w ciąży podczas wizyty u stomatologa jest szczególną pacjentką. Zły stan jamy ustnej kobiet ciężarnych stanowi realne zagrożenie dla zdrowia i życia ich dzieci, dlatego konieczne jest przeprowadzenie niezbędnych działań leczniczych. Należy przy tym pamiętać, że niektóre zabiegi i leki nie są wskazane w tym okresie ze względu na bezpieczeństwo rozwijającego się płodu w łonie matki.
Abstract
Pregnant woman visiting dental practice should be considered as a special patient. Bad oral condition of pregnant women is a real danger for health and life of their future children, therefore it is necessary to carry out therapeutic actions. It should be taken into account that some treatments and medications are not recommended during this period due to the safety of the developing fetus in the womb.
Hasła indeksowe: kobieta ciężarna, leki w stomatologii, jama ustna, ciąża
Key words: pregnant woman, drugs in dentistry, oral cavity, pregnancy
PIŚMIENNICTWO
1. McDowell A., Obersztyn I.: Czy twoja pacjentka jest w ciąży? Postępowanie diagnostyczno-erapeutyczne u przyszłych matek. Mag. Stomatol., 2010, 20, 3, 44-48.
2. Bugaj J., Matyjasek A., Borakowska-Siennicka M.: Ocena świadomości wśród lekarzy ginekologów i kobiet w ciąży dotycząca wpływu chorób przyzębia na przebieg ciąży. Nowa Stomatol., 2014, 19, 3, 119-123.
3. Lipczyńska M. i wsp.: Ocena wiedzy matek na temat zasad profilaktyki i higieny jamy ustnej w okresie ciąży oraz u ich dzieci w wieku niemowlęcym. Nowa Stomatol., 2016, 21, 4, 225-232.
4. Kuchta A., Kochańska B.: Analiza zachowań prozdrowotnych kobiet ciężarnych w aspekcie utrzymania zdrowia jamy ustnej – badanie ankietowe. Med. Rodz., 2017, 20, 2, 98-104.
5. Sienicka M., Turska-Szybka A.: Świadomość kobiet ciężarnych na temat zapobiegania próchnicy wczesnego dzieciństwa. Dent. Med. Probl., 2015, 52, 1, 93-100.
6. Słotwińska S., Dubielecka-Kittel M.: Profilaktyka stomatologiczna u kobiet w ciąży. Nowa Stomatol., 2004, 29, 3, 125-127.
7. ACFF http://acff.pl/wp-content/uploads/2015/11/Profilaktyka-pr%C3%B3cznicy-u-kobiet-ciezarnych-zalecania-dla-lekarzy-stomatologow.pdf; http://acff.pl/wp-content/uploads/2015/11/Zalecenia-w-zakresie-higieny-jamy-ustnej-dla-kobiet-w-ciazy.pdf
8. Olczak-Kowalczyk D., Wagner L.: Zapobieganie i leczenie choroby próchnicowej u dzieci. Pierwotne zapobieganie chorobie próchnicowej. Wyd. Borgis, Warszawa 2013, 27-28.
9. Stelmach M.: Opieka stomatologiczna w czasie ciąży. Med. Trib. Stomatol., 2016, 1, 37-38.
10. Wal-Adamczak A., Orzechowska A.: Opieka stomatologiczna w okresie ciąży. Polska Stomatologia Dziecięca, 2016, 1, 1, 30-36.
11. Peterson L.J. i wsp.: Chirurgia stomatologiczna i szczękowo-twarzowa. Postępowanie z kobietą w ciąży oraz w okresie poporodowym. Wyd. Czelej, Lublin 2001, 23-25.
12. Dominiak M., Zapała J., Gedrange T.: Podstawy chirurgii stomatologicznej. Specyfika postępowania z pacjentką w ciąży. Specyfika postępowania z pacjentem z chorobami gruczołów wydzielania wewnętrznego. Fizjologiczne zmiany czynności gonad u kobiety. Sytuacje specyficzne (wskazówki kliniczne). Wyd. Elsevier Urban & Partner, Wrocław 2013, 80-85, 113-114, 133.
13. Pawlik A.: O jamie ustnej kobiety w ciąży. http://stomatologianews.pl
14. Kaczmarzyk T. i wsp.: Bezpieczeństwo stosowania wybranych grup leków w okresie ciąży i laktacji (w:) Współczesna farmakoterapia w schorzeniach chirurgii jamy ustnej i tkanek okolicznych. Podręcznik dla studentów i lekarzy. Wyd. UJ, Kraków 2006, 270-289.
15. Suresh L., Radfar L.: Pregnancy and lactation. Oral Surg. Oral Med. Oral Pathol. Oral Radiol. Endod., 2004, 97, 6, 672-682.
16. Patcas R. i wsp.: Die zahnärztliche Betreuung von Schwangeren − Zehn Fragen und Antworten, Schweiz. Monatsschr. Zahnmed., 2012, 122, 9, 729-739.
17. Katarzyńska-Konwa M., Obersztyn I.: Zmiany w obrębie jamy ustnej u ciężarnych kobiet. Med. Trib. Stomatol., 2016, 3, 17-21.
18. Barańska-Gachowska M.: Endodoncja wieku rozwojowego i dojrzałego. Postek-Stefańska L., red. Wyd. Czelej, Lublin 2011, 219, 273, 366.
19. Daniels J.L. i wsp.: Maternal dental history and child’s birth outcome and early cognitive development. Paediatr. Perinat. Epidemiol., 2007, 21, 5, 448-457.
20. Hujoel P.P. i wsp.: Antepartum dental radiography and infant low birth weight. JAMA, 2004, 291, 16, 1987-1993.
21. Kloetzel M.K., Huebner C.E., Milgrom P.: Referrals for dental care during pregnancy. J. Midwifery Womens’ Health, 2011, 56, 2, 110-117.
22. Tamimi D.: Radiographic exam for the pregnant dental patient from the spring 2008. AADMRT Newsletter.
23. Jańczuk Z. i wsp.: Materiały stosowane w leczeniu zachowawczym zębów (w:) Stomatologia zachowawcza z endodoncją. Zarys kliniczny. Wyd. PZWL, Warszawa 2015, 53.
24. Hodur D. i wsp.: Amalgamat srebra – wpływ rtęci na płód. Med. Trib. Stomatol., 2016, 12, 41-44.
25. Lygre G.B. i wsp.: Prenatal exposure to dental amalgam and pregnancy outcome. Community Dent. Oral Epidemiol., 2016, 44, 5, 442-449.
26. Mortazavi S.M., Mortazavi G, Paknahad M.: Comments on ‘Prenatal exposure to dental amalgam and pregnancy outcome’ by Lygre and colleagues (2016). Community Dent. Oral Epidemiol., 2016, 44, 512-513.
27. https://www.nil.org.pl/struktura-nil/komisje-naczelnej-rady-lekarskiej/komisja-stomatologiczna/sprawy-biezace/amalgamat-informacja-przewodniczacego-komisji-stomatologicznej-nrl
28. Ibhawoh L., Enabulele J.: Endodontic treatment of the pregnant patient: knowledge, attitude and practices of dental residents. Niger Med. J., 2015, 56, 5, 311-316.
29. Fatori Popovic S., Lübbers H.T., von Mandach U.: Pregnancy and breast feeding: antibiotics, irrigation and pastes. Swiss Dent. J., 2016, 126, 5, 490-491.
30. Piątowska D.: Techniki wybielania (w:) Kariologia współczesna. Postępowanie kliniczne. Wyd. Med Tour Press, Warszawa 2009, 376.
31. Hildebrandt T., Obersztyn I.: Metody usuwania kamienia nazębnego. Med. Trib. Stomatol., 2014, 8, 6-12.
32. Stankiewicz-Szałapska A., Kurnatowska A.J.: Periodontologiczne potrzeby lecznicze kobiet ciężarnych. Mag. Stomatol., 2014, 24, 4, 139-144.
33. Krzeszowski W. i wsp.: Prenatal sonographic diagnosis of premature constriction of the fetal ductus arteriosus after maternal self-medication with benzydamine hydrochloride: report of 3 cases and review of the literature. J. Ultrasound. Med., 2015, 34, 3, 531-535.
34. Ghajar K. i wsp.: The effect of pregnancy on orthodontic tooth movement in rats. Med. Oral Patol. Oral Cir. Bucal., 2013, 18, 2, e351-e355.
35. Mukherjee P.M., Almas K.: Orthodontic considerations for gingival health during pregnancy: a review. Int. J. Dent. Hyg., 2010, 8, 1, 3-9.
36. Rajtar-Cynke G.: Wpływ leków na płód. Leki a karmienie piersią (w:) Farmakologia. Wyd. Czelej, Lublin 2007, 418-431.
37. Baza leków − Medycyna Praktyczna, https://bazalekow.mp.pl/
38. Szałek E., Grześkowiak E.: Bezpieczeństwo farmakoterapii w okresie ciąży. Farm. Wsp., 2008, 1, 109-115.
39. Kos J. i wsp.: Dziecko, kobieta ciężarna i chory z grupy ryzyka podczas wizyty w gabinecie dentystycznym. Mag. Stomatol., 2011, 21, 3, 44-46.
40. Kaczmarek U., Grzesiak I., Kowalczyk-Zając M.: Próchnica wczesna – analiza wybranych czynników biologicznych. Dent. Med. Probl., 2008, 45, 3, 260-270.
41. Pasternak B., Hviid A.: Use of acyclovir, valacyclovir, and famciclovir in the first trimester of pregnancy and the risk of birth defects. JAMA, 2010, 304, 8, 859-866.
