The most common changes in the oral cavity in pregnant women. Hygiene and dietary recommendations - review of the literature

Karolina Węsierska, Żaneta Jania, Rafał Rudziński, Aleksandra Pakuła, Anna Jarząbek, Magdalena Gońda‑Domin

Streszczenie
Kobiety w ciąży potrzebują szczególnej opieki stomatologicznej. W tym okresie mogą wystąpić różne zmiany na błonie śluzowej jamy ustnej, m.in. zapalenia dziąseł czy perimolysis. Z tego powodu Alliance for a Cavity-Free Future (ACFF) opracowało zalecenia dotyczące profilaktyki, higieny oraz nawyków dietetycznych.
 
Abstract
Pregnant women require special dental care. During pregnancy women are more susceptible to different condition such as changes on the mucous membrane, gingivitis or perimolysis. For this reason Alliance for a Cavity-Free Future (ACFF) elaborated detailed recommendations considering prevention, hygiene and dietary habits.
 
Hasła indeksowe: ciąża, choroby błony śluzowej jamy ustnej, zmiany związane z ciążą, profilaktyka
 
Key words: pregnancy, oral mucosa diseases (OMD), pregnancy-related lesion, prophylaxis

PIŚMIENNICTWO
1. Yalcin F. i wsp.: The effect of sociocultural status on periodontal conditions in pregnancy. J. Periodontol., 2002, 73, 2, 178-182.
2. McDowell A., Obersztyn I.: Czy twoja pacjentka jest w ciąży? Postępowanie diagnostyczno‐terapeutyczne u przyszłych matek, Mag. Stomatol., 2010, 20, 3, 44-48.
3. Bugaj J., Matyjasek A., Borakowska-Siennicka M.: Ocena świadomości wśród lekarzy ginekologów i kobiet w ciąży dotycząca wpływu chorób przyzębia na przebieg ciąży. Nowa Stomatol., 2014, 19, 3, 119-123.
4. Dominiak M., Zapała J., Gedrange T.: Podstawy chirurgii stomatologicznej, Specyfika postępowania z pacjentką w ciąży. Specyfika postępowania z pacjentem z chorobami gruczołów wydzielania wewnętrznego. Fizjologiczne zmiany czynności gonad u kobiety. Wyd. Elsevier Urban & Partner Wrocław 2013, 80-85, 113-114.
5. Wal-Adamczak A., Orzechowska A.: Opieka stomatologiczna w okresie ciąży. Polska Stomatologia Dziecięca, 2016, 1, 1, 30-36.
6. Klepacz-Szewczyk J., Pawlicka H.: Ocena stanu uzębienia i stomatologicznych potrzeb leczniczych pacjentek w okresie okołoporodowym oraz zachowań prozdrowotnych kobiet ciężarnych. Mag. Stomatol., 2013, 23, 11, 86-91.
7. Sienicka M., Turska-Szybka A.: Świadomość kobiet ciężarnych na temat zapobiegania próchnicy wczesnego dzieciństwa. Dent. Med. Probl., 2015, 52, 1, 93-100.
8. Klepacz-Szewczyk J., Pawlicka H.: Ocena stanu uzębienia i stomatologicznych potrzeb leczniczych pacjentek w okresie okołoporodowym oraz zachowań prozdrowotnych kobiet ciężarnych. Mag. Stomatol., 2013, 23, 11, 86-91.
9. Olczak-Kowalczyk D., Wagner L.: Zapobieganie i leczenie choroby próchnicowej u dzieci. Pierwotnie pierwotne zapobieganie chorobie próchnicowej. Wyd. Borgis, Warszawa 2013, 27-28.
10. Banaszek D., Rulkowska H.: Ocena zachowań zdrowotnych, stanu uzębienia i higieny jamy ustnej u kobiet ciężarnych uczęszczających do szkoły rodzenia. Przegl. Stomatol. Wieku. Rozw., 2000, 3, 4, 62-65.
11. Katarzyńska-Konwa M., Obersztyn I.: Zmiany w obrębie jamy ustnej u ciężarnych kobiet. Med. Trib. Stomatol., 2016, 26, 3, 17-21.
12. Pawlik A.: O jamie ustnej kobiety w ciąży, http://stomatologia news.pl
13. Giglio J.A. i wsp.: Oral health care for the pregnant patient. JCDA, 2009, 75, 1, 43-48.
14. Kuchta A., Kochańska B.: Analiza zachowań prozdrowotnych kobiet ciężarnych w aspekcie utrzymania zdrowia jamy ustnej – badanie ankietowe.,Med. Rodz., 2017, 20, 2, 98-104.
15. Rezazadeh F. i wsp.: Oral mucosal disorders in pregnant versus non-pregnant women. Dent. J., 2014, 2, 4, 134-141.
16. Spiechowicz E.: Protetyka Stomatologiczna. Stomatopatie protetyczne; wpływ ogólnego stanu zdrowia. Wyd. Lekarskie PZWL, Warszawa 2015, 631-632.
17. Betleja-Gromada K. i wsp.: Flora beztlenowa kieszonek przyzębnych w zapaleniu przyzębia a poród przedwczesny. Med. Dośw. Mikrobiol., 2008, 60, 71-78.
18. Ciężka E., Wender-Ożegowska E., Surdacka A.: Kliniczna ocena stanu jamy ustnej kobiet w ciąży powikłanej cukrzycą Czas. Stomatol., 2008, 61, 8, 554-563.
19. Suresh L., Radfar L.: Pregnancy and lactation. Oral Surg. Oral Med. Oral Pathol. Oral Radiol. Endod., 2004, 97, 672-682.
20. Pels E. i wsp.: Wpływ przebiegu ciąży i rodzaju porodu na intensywność próchnicy zębów u dzieci z terenu miasta Lublina. Nowa Stomatol., 2017, 22, 4, 181-191.
21. Grzesiak I., Kaczmarek U.: Pierwsza wizyta dziecka w gabinecie stomatologicznym. Dent. Med. Probl. 2006, 43, 3, 433-437.
22. ACFF http://acff.pl/wp-content/uploads/2015/11/Profilaktyka-pr%C3%B3cznicy-u-kobiet-ciezarnych-zalecania-dla-lekarzy-stomatologow.pdf;
http://acff.pl/wp-content/uploads/2015/11/Zalecenia-w-zakresie-higieny-jamy-ustnej-dla-kobiet-w-ciazy.pdf
23. Stelmach M.: Opieka stomatologiczna w czasie ciąży. Med. Trib. Stomatol., 2016, 1, 37-38.
24. Sińska B. i wsp.: Zasady zdrowego żywienia w okresie rozwojowym – zalecenia żywieniowe dla kobiet w ciąży. (w:) Olczak-Kowalczyk M.D., Szczepańska J., Kaczmarek U. (red.): Współczesna stomatologia wieku rozwojowego. Med. Tour Press International, Wyd. I, Otwock 2017, 466.
25. Borakowska-Siennicka M.: Stan przyzębia i higieny jamy ustnej u kobiet ciężarnych. Nowa Stomatol., 2002, 4, 199-203.
26. Gajdzik-Plutecka D., Wacińska-Drabińska M., Olczak-Kowalczyk D.: Grzybica jamy ustnej – patogeneza, obraz kliniczny. Nowa Stomatol., 2009, 1-2, 17-20.
27. Górska R., Konopka T.: Periodontologia współczesna. Związek zapalenia przyzębia z chorobami ogólnymi., Med. Tour Press International, Otwock 2013, 528-531.
28. Offenbacher S. i wsp.: Maternal periodontitis and prematurity. Part I: Obstetric outcome of prematurity and growth restriction. Ann. Periodontol., 2001, 6, 164-174.
29. Annan B., Nuamah K.: Oral pathologies seen in pregnant and non-pregnant women. Ghana. Med. J., 2005, 39, 24-27.
30. Sarifakioglu E., Gunduz C., Gorpeloglu C.: Oral mucosa manifestation in 100 pregnant versus non-pregnant patients: an epidemiological observational study. Eur. J. Dermatol., 2006, 16, 674-676.
31. Lipczyńska M. i wsp.: Ocena wiedzy matek na temat zasad profilaktyki i higieny jamy ustnej w okresie ciąży oraz u ich dzieci w wieku niemowlęcym. Nowa Stomatol., 2016, 21, 4, 225-232.