MS 2022; 5: 78-81.

W pracy gabinetu stomatologicznego można wyróżnić dwie główne grupy, z którymi lekarz musi się komunikować. Pierwszą z nich są oczywiście pacjenci, a drugą – nie mniej ważną – technicy dentystyczni. Każda z tych grup ma zupełnie inne potrzeby i oczekiwania wobec lekarza, dlatego należy zastanowić się, w jaki sposób narzędzia cyfrowe pozwalają usprawnić procesy komunikacyjne z każdą z nich osobno.

Pacjent-lekarz
Obraz wart tysiąca słów
W przeszłości pacjent był niejako skazany na to, aby zaufać swojemu lekarzowi. Ten przekazywał mu na przykład, że ze względu na dobro całego zgryzu konieczne jest dokonanie ekstrakcji ósemek. Pacjent nie posiadał żadnej możliwości weryfikacji otrzymanych informacji – a nierzadko także narzędzi do ich zrozumienia.

Dzisiejsze rozwiązania cyfrowe wychodzą naprzeciw potrzebom lekarzy i pacjentów, przywracając dialog w ich relacji. Fundamentem tej współpracy są zaawansowane techniki wizualizacji i obrazowania, w których kluczowymi narzędziami są skanery wewnątrzustne. Dzięki skanerowi specjalista może w ciągu kilku sekund uzyskać dokładny, trójwymiarowy model uzębienia pacjenta.

Źródło: 3Shape/RS-Team

Skan może zostać zaprezentowany na monitorze bezpośrednio przed pacjentem, który na własne oczy ma możliwość zobaczyć na przykład:

• miejsca, w których nagromadziła się płytka nazębna,
• przebarwienia wskazujące na rozwój próchnicy,
• obecność ubytków wymagających leczenia,
• wady zgryzu,
• wizualizację zmian uzębienia na osi czasu.

Wizualizacje umożliwiają łatwiejsze dotarcie do pacjenta i przekonanie go do rozpoczęcia procesu leczenia. Dodatkowo sama procedura skanowania jest błyskawiczna, gdyż od momentu pobrania cyfrowego wycisku do momentu wyświetlenia go przed pacjentem potrzeba zaledwie kilku sekund.

Sztuczna inteligencja symuluje tok leczenia
Cennym narzędziem w relacjach pacjent-lekarz jest możliwość łatwego przygotowania symulacji efektów leczenia bezpośrednio przy fotelu. Skanery z oferty niektórych firm posiadają wbudowaną funkcjonalność projektowania uśmiechu, dzięki której w kilka chwil można pokazać pacjentowi, jakie skutki terapii są możliwe do uzyskania. Skąd maszyna to wie? Ponieważ została wyposażona w software oparty na sztucznej inteligencji, która symuluje końcowy efekt estetyczny. Takie symulacje można przygotować także na komputerze, z użyciem specjalistycznego oprogramowania.

Możliwe zastosowanie sztucznej inteligencji jest przy tym o wiele szersze niż tylko do symulacji uśmiechu. Najbardziej zaawansowane technologicznie systemy oferują wsparcie AI przy projektowaniu rozwiązań leczniczych, co znacznie przyspiesza prace.

Tomografia
Ważnym elementem diagnostyki, świetnie uzupełniającym się ze skanerami wewnątrzustnymi, jest badanie tomograficzne. Dzięki niemu możliwe jest uzyskanie trójwymiarowego obrazu wszystkich struktur twardych i miękkich twarzoczaszki, które nie są widoczne na skanie.

Dane uzyskane przy pomocy skanera wewnątrzustnego, które można – a w niektórych wypadkach trzeba – połączyć z wynikami tomografii pozwalają na cyfrowe zaplanowanie zabiegów implantoprotetycznych i chirurgicznych w najmniejszych szczegółach. Przekłada się to na zdolność do przygotowania w pełni zindywidualizowanych prac ortodontycznych i protetycznych.

Dzięki wgraniu skanów i wyników badania tomograficznego do dedykowanych programów symulacji leczenia można zademonstrować pacjentowi, jak krok po kroku będzie wyglądał jego zabieg chirurgiczny czy implantoprotetyczny. Pozwala to w prosty sposób wytłumaczyć, z czego wynikają poszczególne decyzje, dzięki czemu lekarz może w zrozumiały sposób przekazać swoją ekspercką wiedzę.

Ortodoncja
Zmiany w komunikacji nie ominęły także ortodoncji. Współczesne systemy dla ortodoncji pozwalają na wykorzystanie rozszerzonej rzeczywistości. W czasie rzeczywistym, na zdjęciu jamy ustnej pacjenta, mogą zostać zwizualizowane zmiany, które dokonają się w czasie leczenia, na wszystkich jego etapach. Dodatkowo technologie cyfrowe znacznie redukują czas od wykonania skanu do przekazania pacjentowi planu leczenia. Przykładowo w leczeniu nakładkami ortodontycznymi okres oczekiwania może zostać skrócony do jedynie 72 h. Dla pacjenta jest to wyższe poczucie komfortu, a dla lekarza większa szansa na akceptację zaplanowanej przez niego terapii.

Źródło: 3Shape/RS-Team

Lekarz-technik
Bez ograniczeń
W przypadku komunikacji pomiędzy lekarzami i technikami, laboratorium i gabinetem, podstawową zmianą, którą wprowadzają technologie cyfrowe, jest zniesienie ograniczeń stawianych przez odległość i czas. Cyfrowe wyciski, uzyskiwane przy pomocy skanerów wewnątrzustnych, które również w wypadku tego typu komunikacji pełnią kluczową rolę, można przesłać w łatwy sposób do dowolnego laboratorium w Polsce, Europie, na całym świecie, w ciągu sekund. Nowoczesne technologie oznaczają pełną swobodę w zakresie doboru odpowiedniego partnera dla potrzeb konkretnego gabinetu oraz przyspieszenie komunikacji z nim. Dzieje się tak dzięki usunięciu elementu logistyki związanej z przewozem fizycznych wycisków. Całość procesu jest również bardziej ekologiczna w związku z brakiem zanieczyszczeń związanych z transportem, a także brakiem odpadów generowanych w przypadku tradycyjnych metod pobierania wycisków.

Źródło: 3Shape/RS-Team

Skaner na straży dokumentacji
Jedną z zalet skanerów wewnątrzustnych, która uwidacznia się w komunikacji jest to, że w większości przypominają one lekarzowi o konieczności wypełnienia karty pacjenta. W przypadku produktów części firm opisanie danego przypadku jest wręcz obowiązkowym krokiem. Choć na początku może wydać się to uciążliwe, ostatecznie jest to oszczędność jego czasu. Znika bowiem konieczność uzupełniania danych, odbywania długich dyskusji z technikiem, ponieważ za każdym razem otrzymuje on z gabinetu komplet najpotrzebniejszych danych do bezzwłocznego rozpoczęcia prac. To znaczne ułatwienie pracy i dla kliniki, i dla laboratorium. Kontrola poprawności przygotowywanej dokumentacji jest także przydatną funkcją w procesie wdrażania regulacji EDM.

Łatwy transfer danych dzięki platformom sieciowym
Funkcjonalność szybkiego transferu danych działa najlepiej, gdy technik i lekarz korzystają z kompatybilnego oprogramowania. W takim wypadku karta pacjenta oraz skany mogą zostać przekazane prosto ze skanera przy pomocy jednego kliknięcia. Laboratorium otrzymuje wtedy komplet informacji wprost do swojego systemu do projektowania. Niektórzy producenci, poza skanem i kartą pacjenta, umożliwiają dodanie również zdjęć klinicznych z poziomu skanera, które trafiają następnie do technika w ramach jednej paczki danych.

Warto zaznaczyć, że o ile tego typu integracja na linii gabinet-laboratorium jest znacznym ułatwieniem, nie oznacza to, że owocna współpraca możliwa jest tylko wtedy, gdy lekarz i technik korzystają z oprogramowania tego samego producenta. Istnieje bowiem możliwość wyeksportowania skanów do bardziej uniwersalnych plików. STL i przesłanie ich wraz z pozostałymi materiałami drogą mailową. Jest to rozwiązanie mniej intuicyjne i wymaga większego zaangażowania po obu stronach, choć i tak jest szybsze i wygodniejsze niż przesyłanie fizycznych wycisków kurierem.

Korzystanie z tradycyjnych wycisków wiąże się z:

• kosztami logistyki,
• większym ryzykiem konieczności zaplanowania rewizyt pacjenta,
• otrzymaniem mniej precyzyjnej pracy protetycznej.

Źródło: 3Shape/RS-Team

Wstępna diagnostyka w skanerze
Bardzo ważnym elementem usprawniającym komunikację pomiędzy lekarzami a technikami jest możliwość wykonania przy pomocy skanera istotnych pomiarów z punktu widzenia laboratorium, jak na przykład:

• stopień równoległości filarów,
• tor wprowadzenia pracy protetycznej,
• ilość miejsca w zgryzie,
• wsparcie w wyborze koloru.

Te pomiary, wykonywane samodzielnie przez skaner, umożliwiają technikowi szybsze, dokładniejsze i precyzyjniejsze wykonanie pracy protetycznej, która w 100% zawsze będzie odpowiadała potrzebom pacjenta. Co ciekawe, najnowsze modele skanerów posiadają możliwość rozpoznawania, a także sprawdzenia poprawności wykonanego w gabinecie skanu. Dzięki temu lekarz ma pewność, że przesłane materiały są w pełni poprawne.

Producenci widzą, jak ważna jest integracja rozwiązań i wsparcie dla laboratoriów i lekarzy w zakresie komunikacji. Dlatego cały czas powstają nowe technologie, które obu stronom pozwalają jeszcze bardziej usprawnić proces współpracy. Obecnie najbardziej zaawansowanym projektem tego typu jest platforma Unite firmy 3Shape, która łączy ze sobą cechy ekskluzywnej, profesjonalnej sieci społecznościowej dla stomatologów i techników z całego świata. Równocześnie system oferuje nie tyle samą możliwość przesłania plików i zlecenia wykonania pracy protetycznej, co pełną kontrolę nad przebiegiem tego procesu przez obydwie strony. Dzięki dedykowanym funkcjonalnościom technik może w czasie rzeczywistym zadać lekarzowi pytania uzupełniające, a ten na nie odpowiedzieć – bezpośrednio ze swojego smartfona, komputera domowego czy urządzenia w klinice.

Podsumowanie
Technologie cyfrowe wspierają procesy komunikacyjne tak na linii pacjent-lekarz, jak i lekarz-technik. Sprawiają one, że komunikacja przebiega błyskawicznie. Do minimum zostało sprowadzone ryzyko czasochłonnego uzupełniania danych, powtórnego pobierania wycisków i innych tego rodzaju sytuacji. „Odzyskano” czas wszystkich stron: lekarza, pacjenta i technika. Warto wspomnieć również o tym, że komunikacja cyfrowa dotyczy także komunikacji wewnątrz kliniki stomatologicznej. Dzięki systemom do zarządzania gabinetem istnieje możliwość elektronicznego planowania grafiku pracy zespołu, rejestracji pacjentów czy zarządzania dokumentacją medyczną. Tego typu oprogramowanie może też wysyłać pacjentom przypomnienia o wizycie. To pokazuje, że cyfryzacja komunikacji, a do pewnego stopnia i automatyzacja, jest możliwa w każdym wymiarze działania placówki.

Źródło: 3Shape/RS-Team