Zastosowanie środków płuczących jest niezbędne do dokładnego oczyszczenia kanałów korzeniowych podczas leczenia endodontycznego. Mimo obecności wielu preparatów wspomagających chemiczne opracowanie kanału korzeniowego nadal najczęściej stosowanym środkiem jest podchloryn sodu (NaOCl). W endodoncji stosuje się go w postaci roztworu od 0,5% do 6%. Głównymi jego cechami są silne działanie przeciwbakteryjne oraz zdolność do rozpuszczania substancji organicznych, tj. żywej lub martwej miazgi zęba. Chociaż preparat ten posiada wiele korzystnych właściwości, należy zachować ostrożność podczas pracy. Podchloryn sodu ze względu na alkaliczne pH nie jest jednak roztworem obojętnym dla żywych tkanek. Należy pamiętać, iż z jednej strony wraz ze wzrostem stężenia NaOCl wzrasta działanie lityczne (właściwość pożądana), z drugiej zaś cytotoksyczne (właściwość niepożądana). Niektóre badania in vitro i na zwierzętach wykazały toksyczne działanie NaOCl na żywe tkanki. Należą do nich hemoliza, owrzodzenie skóry, wyraźne uszkodzenie komórek śródbłonka i fibroblastów oraz hamowanie migracji neutrofili.

Piśmiennictwo

1. Bither R, Bither S. Accidental extrusion of sodium hypochlorite during endodontic treatment. A case report. J Dent Oral Hyg. 2013; 5(3): 21-24.
2. Bosh-Aranda ML, Canalda-Sahli C, Figueiredo R i wsp. Complications following an accidental sodium hypochlorite extrusion. A report of two cases. J Clin Exp Dent. 2012; 4(3): e194-e198.
3. Ehrich DG, Brian Jr JD, Walker WA. Sodium hypochlorite accident. Inadvertent injection into maxillary sinus. J Endod. 1993; 19(4): 180-182.
4. Farook SA, Shah V, Lenouvel D i wsp. Guidelines for management of sodium hypochlorite extrusion injures. Br Dent J. 2014; 217(12): 679-684.
5. Gatot A, Arbelle J, Leiberman A, Yanai-Inbar I. Effects of sodium hypochlorite on soft tissues after its inadvertent injection beyond the root apex. J Endod. 1991; 17(11): 573-574.
6. Gursoy UK, Bostanci V, Kosger HH. Palatal mucosa necrosis because of accidental sodium hypochlorite injection instead of anaesthetic solution. Int Endod J. 2006; 39(2): 157-161.
7. Hryniewiecka L, Wesołowski P, Tuderek-Sobocińska G, , Wojtowicz A. Complications arising from the incorrect use of sodium hypochlorite. Description of clinical cases. Czas Stomatol. 2013; 66(2): 270-280.
8. Hülsmann M, Hahn W. Complications during root canal irrigation. Literature review and case reports. Int Endod J. 2000; 33(3): 186- -193.
9. Ingram 3rd TA. Response of the human eye to accidental exposure to sodium hypochlorite. J Endod. 1990; 16(5): 235-238.
10. Kleier DJ, Averbach RE, Mehdipour O. The sodium hypochlorite accident. Experience of diplomates of the American Board of Endodontics. J Endod. 2008; 34(11): 1346-1350.
11. Kotulski S, Zaleska M, Sadecki D. Nieprawidłowa technika płukania kanałów korzeniowych zęba podchlorynem sodu jako przyczyna groźnych powikłań podczas leczenia endodontycznego. Porad Stomatol. 2008; 8(2): 43-47.
12. Lipski M, Lichota D, Woźniak K, Sporniak-Tutak K, Tyszler Ł. Przepchnięcie podchlorynu sodu do tkanek przyzębia. Opis przypadku. Mag Stomatol. 2009; 4: 36-39.
13. Mehdipour O, Kleier DJ, Averbach RE. Anatomy of sodium hypochlorite accidents. Compend Contin Educ Dent. 2007; 28(10): 544- -546, 548, 550.
14. Mohammadi Z. Sodium hypochlorite in endodontics. An update review. Int Dent J. 2008; 58(6): 329-341.
15. Ptak P. Problemy diagnostyczne związane z powikłaniem podczas płukania kanałów korzeniowych podchlorynem sodu. Opis przypadku. Endodoncja.pl, 2008; 4: 204-210.
16. Serper A, Özbek M, Çalt S. Accidental sodium hypochlorite-induced skin injury during endodontic treatment. J Endod. 2004; 30(3): 180-181.
17. Waknis PP, Deshpande AS, Sabhlok S. Accidental injection of sodium hypochlorite instead of local anesthetic in a patient scheduled for endodontic procedure. J Oral Biol Craniofac Res. 2011; 1(1): 50-52.
18. Zhu W-c, Gyamfi J, Niu L-n, Schoeff el GJ, Liu SY, Santarcangelo F. Anatomy of sodium hypochlorite accidents involving facial ecchymosis. A review. J Dent. 2013; 41(11): 935-948.