Dostęp do tego artykułu jest płatny.
Zapraszamy do zakupu!
Cena: 12.50 PLN (z VAT)
Kup artykuł
Po dokonaniu zakupu artykuł w postaci pliku PDF prześlemy bezpośrednio pod twój adres e-mail.
Streszczenie
W pracy opisano różne postaci grzybicy jamy ustnej – od najbardziej powszechnych do występujących bardzo rzadko. Szeroko przedstawiona została etiologia kandydozy. Dodatkowo opisano zmiany występujące u pacjentów zakażonych wirusem HIV, u których grzybica jamy ustnej jest bardzo częsta.
Abstract
Article describes the various forms of candidiasis. From the most common to very rare. The aetiology of candidiasis has been widely presented. In addition, the changes in HIV‑infected patients in whom oral mycosis is very common are described.
Hasła indeksowe: kandydoza jamy ustnej, etiologia, klasyfikacja, obraz kliniczny
Key words: oral candidiasis, aetiology, classification, clinical picture
Piśmiennictwo
1. Kurnatowska A.: Grzybice jamy ustnej. W: Kurnatowska A., Kurnatowski P. (red.): Myko‑ logia medyczna. Edra Urban & Partner, Wrocław 2018, 175‑178.
2. Wacińska ‑Drabińska M., Gajdzik ‑Plutecka D., Olczak ‑Kowalczyk D.: Grzybica jamy ustnej, diagnostyka i leczenie. Nowa Stomatol., 2009, 3, 74‑81.
3. Gajdzik ‑Plutecka D., Wacińska ‑Drabińska M., Olczak ‑Kowalczyk D.: Grzybica jamy ustnej – patogeneza, obraz kliniczny. Nowa Stomatol., 2009, 1‑2, 17‑20.
4. Staniszewska M. i wsp.: Patogeneza i leczenie zakażeń Candida spp. Post. Mikrobiol., 2014, 53, 3, 229‑240.
5. Sikora M. i wsp.: Czynniki wirulencji grzybów z rodzaju Candida istotne w patogenezie zaka‑ żeń występujących u pacjentów żywionych pozajelitowo. Post. Mikrobiol., 2015, 54, 3, 224‑234.
6. Nowakowska M.A., Kowalski J.: Wady rozwojowe i choroby w obrębie warg i języka. W: Górska R. (red.): Diagnostyka i leczenie chorób błony śluzowej jamy ustnej. MTP, War‑ szawa 2011, 66‑68, 80‑83.
7. Górska R., Androsz ‑Kowalska O.: Choroby infekcyjne. W: Górska R. (red.): Diagnostyka i leczenie chorób błony śluzowej jamy ustnej. MTP, Warszawa 2011, 106‑115.
8. Patil S. i wsp.: Clinical appearance of oral Candida infection and therapeutic strategies. Front. Microbiol., 2015, 6, 1391.
9. Rotaru D.I. i wsp.: Morphological aspects and treatment of Candida infections. HVM Bio‑ flux, 2015, 7, 3, 202‑205.
10. Axell T. i wsp.: A proposal for reclassification of oral candidosis. Oral Surg. Oral Med. Oral Pathol. Oral Radiol. Endod., 1997, 84, 2, 111‑112.
11. Aniko ‑Włodarczyk M. i wsp.: Zdrowie jamy ustnej u pacjentów z uzależnieniem od tyto‑ niu. Med. Trib. Stomatol., 2018, 5, 32‑35.
12. Surtel A., Klepacz R., Wysokińska ‑Miszczuk J.: Następstwa uzależnienia od alkoholu ob‑ serwowane w jamie ustnej. Post. Hig. Med. Dosw. (online), 2014, 68, 828‑833.
13. Fajriani F.: Management of angular cheilitis in children. J. Dentomaxillofac. Sci., 2017, 2, 1, 1‑3.
14. Gandara B.K., Morton T.H. Jr.: Non ‑periodontal oral manifestations of diabetes: a framework for medical care providers. Diabetes Spectr., 2011, 24, 199‑205.
15. Androsz ‑Kowalska O., Zaremba M.: Zakażenie wirusem HIV i zespół nabytego upośledzenia odporności. W: Górska R. (red.): Diagnostyka i leczenie chorób błony śluzowej jamy ustnej. MTP, Warszawa 122‑131.
16. Kościej A., Skotnicka ‑Graca U., Ozga I.: Rola wybranych czynników żywieniowych w kształtowaniu odporności dzieci. Probl. Hig. Epidemiol., 2017, 98, 2, 110‑117.
17. Gryglewska B.: Konsekwencje procesu starzenia dla stanu zdrowia. W: Gryglewska B., Gry‑ glewski T.: Vademecum geriatrii dla lekarza praktyka. Tom 1. Via Media, Gdańsk 2016, 9‑16.
18. Bett J.V.S. i wsp.: Prevalence of oral mucosal disorders during pregnancy: A systema‑ tic review and meta ‑analysis. J. Oral Pathol. Med., 2019, 48, 270‑277.
19. Floriański J., Zimmer M., Czyrski P.: Przygotowanie pacjenta ze schorzeniami ogólnoustro‑ jowymi do ambulatoryjnego zabiegu stomatologicznego. Specyfika postępowania z pacjent‑ ką w ciąży. W: Dominiak M., Zapała J., Gedrange T. (red.): Podstawy chirurgii stomatologicz‑ nej. Edra Urban & Partner, Wrocław 2013, 80‑85.
20. Dekhuijzen P.N.R. i wsp.: Incidence of oral thrush in patients with COPD prescribed in‑ haled corticosteroids: Effect of drug, dose, and device. Respir. Med., 2016, 120, 54‑63.
21. Gerber H., Nowak R.: Zasady usuwania zębów. Zabiegi stomatologiczne u pacjentów po radioterapii i chemioterapii. W: Dominiak M., Zapała J., Gedrange T. (red.): Podstawy chi‑ rurgii stomatologicznej. Edra Urban & Partner, Wrocław 2013, 241‑245.
22. Majewski S.: Stomatopatie protetyczne – diagnostyka i leczenie. W: [tegoż]: Współcze‑ sna protetyka stomatologiczna. Podstawy teoretyczne i praktyka kliniczna. Edra Urban & Part‑ ner, Wrocław 2014, 293‑302.
23. Guzik Ł., Kamysz E.: Kserostomia – więcej niż suchość w jamie ustnej. Farm. Pol., 2009, 65, 6, 411‑414.
24. Mielnik ‑Błaszczak M.: Kserostomia – problem dotykający coraz większą część popula‑ cji. Med. Ogólna, 2009, 15, 3, 443‑449.
25. Langalis R.P., Miller C.S., Nield ‑Gehrig J.S.: Zmiany w jamie ustnej według różnic w za‑ barwieniu. W: Langalis R.P., Miller C.S., Nield ‑Gehrig J.S.: Choroby błony śluzowej jamy ust‑ nej. Kolorowy atlas i podręcznik. Szponar E. (red. wyd. pol.). Edra Urban & Partner, Wro‑ cław 2013, 146.
26. Pérez ‑Gracia M.T. i wsp.: Chronic hyperplastic candidiasis of the oral mucosa: case re‑ port. J. Clin. Stud. Med. Case. Rep., 2014, 1, 001.
27. Alnuaimi A.D. i wsp.: Oral Candida colonization in oral cancer patients and its relation‑ ship with traditional risk factors of oral cancer: A matched case ‑control study. Oral Oncol., 2015, 51, 2, 139‑145.
28. Oza N., Doshi J.J.: Angular cheilitis: A clinical and microbial study. Indian J. Dent. Res., 2017, 28, 6, 661‑665.
29. Ohman S.C. i wsp.: Angular cheilitis: A clinical and microbial study. J. Oral Pathol., 1986, 15, 213‑217.
30. Goregen M. i wsp.: Median rhomboid glossitis: a clinical and microbiological study. Eur. J. Dent., 2011, 5, 367‑372.
31. Miśkiewicz A. i wsp.: Chlorheksydyna – leczenie stomatopatii protetycznej w dobie le‑ kooporności Candida albicans. Mag. Stomatol., 2014, XXIV, 4, 84‑88.
32. Grąbczewska E., Olczak A.: Zakażenia grzybicze. W.: Horban A i wsp. (red.): Zasady opie‑ ki nad osobami zakażonymi HIV. Zalecenia PTN AIDS 2018. Polskie Towarzystwo Naukowe AIDS, Warszawa ‑Szczecin 2018, 177‑179.
33. Walter A., Starzyńska A.: Diagnostyka stanów przedrakowych błony śluzowej jamy ust‑ nej. Forum Med. Rodz., 2016, 10, 1, 19‑24.
34. Osiewicz M.: Choroby autoimmunologiczne. Med. Trib. Stomatol., 2015, 10, 2‑4.
35. Jainkittivong A. i wsp.: Candida in oral lichen planus patients undergoing topical ste‑ roid therapy. Oral Surg. Oral Med. Oral Pathol. Oral Radiol. Endod., 2007, 104, 1, 61‑66.
36. Trąbska ‑Świstelnicka M.: Liszaj płaski i zmiany lichenoidalne jamy ustnej. Med. Trib. Stomatol., 2015, 5, 10‑15.
37. Burgdorf W.H.C. i wsp.: Braun ‑Falco dermatologia. Tom 1. Grzybice. Czarnecka ‑Operacz M. i wsp. (red. wyd. pol.). Wyd. 2. Wydawnictwo Czelej, Lublin 2010, 233.
Piśmiennictwo
1. Kurnatowska A.: Grzybice jamy ustnej. W: Kurnatowska A., Kurnatowski P. (red.): Myko‑ logia medyczna. Edra Urban & Partner, Wrocław 2018, 175‑178.
2. Wacińska ‑Drabińska M., Gajdzik ‑Plutecka D., Olczak ‑Kowalczyk D.: Grzybica jamy ustnej, diagnostyka i leczenie. Nowa Stomatol., 2009, 3, 74‑81.
3. Gajdzik ‑Plutecka D., Wacińska ‑Drabińska M., Olczak ‑Kowalczyk D.: Grzybica jamy ustnej – patogeneza, obraz kliniczny. Nowa Stomatol., 2009, 1‑2, 17‑20.
4. Staniszewska M. i wsp.: Patogeneza i leczenie zakażeń Candida spp. Post. Mikrobiol., 2014, 53, 3, 229‑240.
5. Sikora M. i wsp.: Czynniki wirulencji grzybów z rodzaju Candida istotne w patogenezie zaka‑ żeń występujących u pacjentów żywionych pozajelitowo. Post. Mikrobiol., 2015, 54, 3, 224‑234.
6. Nowakowska M.A., Kowalski J.: Wady rozwojowe i choroby w obrębie warg i języka. W: Górska R. (red.): Diagnostyka i leczenie chorób błony śluzowej jamy ustnej. MTP, War‑ szawa 2011, 66‑68, 80‑83.
7. Górska R., Androsz ‑Kowalska O.: Choroby infekcyjne. W: Górska R. (red.): Diagnostyka i leczenie chorób błony śluzowej jamy ustnej. MTP, Warszawa 2011, 106‑115.
8. Patil S. i wsp.: Clinical appearance of oral Candida infection and therapeutic strategies. Front. Microbiol., 2015, 6, 1391.
9. Rotaru D.I. i wsp.: Morphological aspects and treatment of Candida infections. HVM Bio‑ flux, 2015, 7, 3, 202‑205.
10. Axell T. i wsp.: A proposal for reclassification of oral candidosis. Oral Surg. Oral Med. Oral Pathol. Oral Radiol. Endod., 1997, 84, 2, 111‑112.
11. Aniko ‑Włodarczyk M. i wsp.: Zdrowie jamy ustnej u pacjentów z uzależnieniem od tyto‑ niu. Med. Trib. Stomatol., 2018, 5, 32‑35.
12. Surtel A., Klepacz R., Wysokińska ‑Miszczuk J.: Następstwa uzależnienia od alkoholu ob‑ serwowane w jamie ustnej. Post. Hig. Med. Dosw. (online), 2014, 68, 828‑833.
13. Fajriani F.: Management of angular cheilitis in children. J. Dentomaxillofac. Sci., 2017, 2, 1, 1‑3.
14. Gandara B.K., Morton T.H. Jr.: Non ‑periodontal oral manifestations of diabetes: a framework for medical care providers. Diabetes Spectr., 2011, 24, 199‑205.
15. Androsz ‑Kowalska O., Zaremba M.: Zakażenie wirusem HIV i zespół nabytego upośledzenia odporności. W: Górska R. (red.): Diagnostyka i leczenie chorób błony śluzowej jamy ustnej. MTP, Warszawa 122‑131.
16. Kościej A., Skotnicka ‑Graca U., Ozga I.: Rola wybranych czynników żywieniowych w kształtowaniu odporności dzieci. Probl. Hig. Epidemiol., 2017, 98, 2, 110‑117.
17. Gryglewska B.: Konsekwencje procesu starzenia dla stanu zdrowia. W: Gryglewska B., Gry‑ glewski T.: Vademecum geriatrii dla lekarza praktyka. Tom 1. Via Media, Gdańsk 2016, 9‑16.
18. Bett J.V.S. i wsp.: Prevalence of oral mucosal disorders during pregnancy: A systema‑ tic review and meta ‑analysis. J. Oral Pathol. Med., 2019, 48, 270‑277.
19. Floriański J., Zimmer M., Czyrski P.: Przygotowanie pacjenta ze schorzeniami ogólnoustro‑ jowymi do ambulatoryjnego zabiegu stomatologicznego. Specyfika postępowania z pacjent‑ ką w ciąży. W: Dominiak M., Zapała J., Gedrange T. (red.): Podstawy chirurgii stomatologicz‑ nej. Edra Urban & Partner, Wrocław 2013, 80‑85.
20. Dekhuijzen P.N.R. i wsp.: Incidence of oral thrush in patients with COPD prescribed in‑ haled corticosteroids: Effect of drug, dose, and device. Respir. Med., 2016, 120, 54‑63.
21. Gerber H., Nowak R.: Zasady usuwania zębów. Zabiegi stomatologiczne u pacjentów po radioterapii i chemioterapii. W: Dominiak M., Zapała J., Gedrange T. (red.): Podstawy chi‑ rurgii stomatologicznej. Edra Urban & Partner, Wrocław 2013, 241‑245.
22. Majewski S.: Stomatopatie protetyczne – diagnostyka i leczenie. W: [tegoż]: Współcze‑ sna protetyka stomatologiczna. Podstawy teoretyczne i praktyka kliniczna. Edra Urban & Part‑ ner, Wrocław 2014, 293‑302.
23. Guzik Ł., Kamysz E.: Kserostomia – więcej niż suchość w jamie ustnej. Farm. Pol., 2009, 65, 6, 411‑414.
24. Mielnik ‑Błaszczak M.: Kserostomia – problem dotykający coraz większą część popula‑ cji. Med. Ogólna, 2009, 15, 3, 443‑449.
25. Langalis R.P., Miller C.S., Nield ‑Gehrig J.S.: Zmiany w jamie ustnej według różnic w za‑ barwieniu. W: Langalis R.P., Miller C.S., Nield ‑Gehrig J.S.: Choroby błony śluzowej jamy ust‑ nej. Kolorowy atlas i podręcznik. Szponar E. (red. wyd. pol.). Edra Urban & Partner, Wro‑ cław 2013, 146.
26. Pérez ‑Gracia M.T. i wsp.: Chronic hyperplastic candidiasis of the oral mucosa: case re‑ port. J. Clin. Stud. Med. Case. Rep., 2014, 1, 001.
27. Alnuaimi A.D. i wsp.: Oral Candida colonization in oral cancer patients and its relation‑ ship with traditional risk factors of oral cancer: A matched case ‑control study. Oral Oncol., 2015, 51, 2, 139‑145.
28. Oza N., Doshi J.J.: Angular cheilitis: A clinical and microbial study. Indian J. Dent. Res., 2017, 28, 6, 661‑665.
29. Ohman S.C. i wsp.: Angular cheilitis: A clinical and microbial study. J. Oral Pathol., 1986, 15, 213‑217.
30. Goregen M. i wsp.: Median rhomboid glossitis: a clinical and microbiological study. Eur. J. Dent., 2011, 5, 367‑372.
31. Miśkiewicz A. i wsp.: Chlorheksydyna – leczenie stomatopatii protetycznej w dobie le‑ kooporności Candida albicans. Mag. Stomatol., 2014, XXIV, 4, 84‑88.
32. Grąbczewska E., Olczak A.: Zakażenia grzybicze. W.: Horban A i wsp. (red.): Zasady opie‑ ki nad osobami zakażonymi HIV. Zalecenia PTN AIDS 2018. Polskie Towarzystwo Naukowe AIDS, Warszawa ‑Szczecin 2018, 177‑179.
33. Walter A., Starzyńska A.: Diagnostyka stanów przedrakowych błony śluzowej jamy ust‑ nej. Forum Med. Rodz., 2016, 10, 1, 19‑24.
34. Osiewicz M.: Choroby autoimmunologiczne. Med. Trib. Stomatol., 2015, 10, 2‑4.
35. Jainkittivong A. i wsp.: Candida in oral lichen planus patients undergoing topical ste‑ roid therapy. Oral Surg. Oral Med. Oral Pathol. Oral Radiol. Endod., 2007, 104, 1, 61‑66.
36. Trąbska ‑Świstelnicka M.: Liszaj płaski i zmiany lichenoidalne jamy ustnej. Med. Trib. Stomatol., 2015, 5, 10‑15.
37. Burgdorf W.H.C. i wsp.: Braun ‑Falco dermatologia. Tom 1. Grzybice. Czarnecka ‑Operacz M. i wsp. (red. wyd. pol.). Wyd. 2. Wydawnictwo Czelej, Lublin 2010, 233.
