MS 2020; 11: 76-78.

Ostatnio podczas wykładu dowiedziałam się, że oprócz typowych materiałów typu MTA czy innych bioaktywnych preparatów zawierających krzemian wapnia i wymagających mieszania są też dostępne na rynku materiały bioceramiczne niewymagające mieszania, czyli w postaci zmieszanej wstępnie jednej pasty. Czy mają one identyczne zastosowanie ze stosowanymi od dawna preparatami typu MTA?

Pierwszy materiał bioceramiczny w postaci wstępnie zmieszanej pasty, zawierający w swoim składzie krzemiany wapnia, czyli związek bioaktywny występujący w konwencjonalnym cemencie MTA, pojawił się na rynku w 2007 roku. Nie był to pojedynczy produkt, lecz seria preparatów pod nazwą iRoot o różnym przeznaczeniu, wyprodukowanych przez kanadyjską fimę Innovative BioCeramix. Preparaty w postaci jednej pasty nie wymagały mieszania i w odróżnieniu od naturalnego MTA były w pełni zsyntetyzowaną bioceremiką, pozbawioną jakichkolwiek zanieczyszczeń. Preparat w postaci bardzo płynnej pasty zalecano do wypełniania kanałów korzeniowych (iRoot Injectable Root Canal Sealer, Innovative Bio‑ Ceramix, Kanada), a w postaci nieco gęstszej pasty do przykrycia bezpośredniego miazgi, zamykania perforacji czy wypełniania jam resorpcyjnych (tab. I). Natomiast pastę o najbardziej zbitej konsystencji zbliżonej do konsystencji Cavitu (Putty) sugerowano używać do wypełniania części wierzchołkowej kanału w metodzie apeksyfikacji oraz do wstecznego zamykania kanału po zabiegu resekcji wierzchołka korzenia (tab. I).

TABELA I. Preparaty bioaktywne w postaci pasty, niewymagające mieszania, o zastosowaniu identycznym z preparatami typu MTA (w tabeli nie uwzględniano uszczelniaczy kanałowych)

Wydaje się, że wszystkie wyżej wymienione preparaty można też stosować do rewitalizacji miazgi.

Obecnie pasta o zbitej konsystencji (Putty) produkowana jest w postaci preparatu wiążącego w ciągu 2 godzin oraz pasty wiążącej do 20 minut. Po 3 latach materiał iRoot wprowadzono na rynku amerykańskim (seria produktów Endosequence, Brassler, USA), a po kolejnych kilku materiał pojawił się na rynku europejskim (seria produktów TotalFill, FKG, Szwajcaria) (tab. I). Jak już wspomniano, bioaktywnym składnikiem wyżej wymienionych preparatów MTA jest krzemian wapnia. Poza tym związkiem preparaty w postaci wstępnie zmieszanej pasty zawierają w swoim składnie również: tlenek cyrkonu (kontrast), tlenek tantalu, fosforan wapnia oraz wypełniacze. Pasty są gotowe do użycia, to jest nie wymagają mieszania; będąc hydrofofilne wiążą przy dostępie wilgoci (fizjologiczna wilgoć z kanalików zębinowych, w przypadku przykrycia bezpośredniego wilgoć z miazgi, w przypadku zamykania perforacji czy części wierzchołkowej kanału wilgoć z tkanek otaczających zęba). W odróżnieniu od materiałów typu MTA czy Biodentine (syntetyczna bioceramika wymagająca mieszania proszku z płynem) wstępnie zmieszane pasty są odporne na wypłukiwanie w fazie wiązania, co jest niezwykle pożądane, szczególnie w przypadku ich stosowania do wstecznego wypełnienia kanału korzeniowego po zabiegu resekcji wierzchołka korzenia (1-3).

Preparatami o podobnym zastosowaniu są: Well‑ -Root ST (Vericom, Korea) (pasta o półpłynnej konsystencji zalecana do wypełniania kanałów w połączeniu z pojedynczym ćwiekiem gutaperkowym lub jako uszczelniacz w metodzie kondensacji bocznej) oraz Well-Root PT (gęsta pasta zalecana między innymi do przykrycia bezpośredniego miazgi, zamknięcia perforacji, wstecznego wypełnienia kanału, resorpcji, rewitalizacji). Podobnie jak linia preparatów iRoot-Endosequence-TotalFill, materiały te są hydrofilne i wiążą w obecności wilgoci. Ich bioaktywnym składnikiem jest glinokrzemian wapnia i podobnie jak pozostałe gotowe pasty nie zawierają w swoim składzie tlenku bizmutu. Tym samym materiały te nie powinny przebarwiać tkanek, co jest istotną wadą cementów typu MTA, jak też charakteryzować się większą biozgodnością, gdyż tlenek bizmutu zawarty w MTA negatywnie wpływa na proliferację komórek (2, 3). Ogromną zaletą wstępnie zmieszanych past w porównaniu z materiałami wymagającymi mieszania jest również ich konsystencja (szczególnie pasty typu Putty), która zbliżona do konsystencji Cavitu znacznie ułatwia ich aplikację. Jest to szczególnie istotne w przypadku wypełniania części wierzchołkowej kanału, względnie wypełniania wstecznie opracowanego kanału korzeniowego.

Wprawdzie w piśmiennictwie pojawiają się badania kliniczne potwierdzające ich przydatność (tab. II, 4-10), to nadal w porównaniu z materiałami typu MTA (na przykład ProRootMTA) jest ich zbyt mało, aby można było zdecydowanie twierdzić, tak jak w przypadku MTA, iż są to materiały o wieloletniej potwierdzonej skuteczności klinicznej. 

TABELA II. Kliniczna ocena wyników leczenia z użyciem materiałów bioceramicznych w postaci jednej pasty

* Ocena na podstawie CBCT

Piśmiennictwo
1. Jafari F, Jafari S. Composition and physicochemical properties of calcium silicate based sealers: A review article. J Clin Exp Dent. 2017; 9(10): 1249-1255.
2. Mahgoub N, Alqadasi B, Aldhorae K i wsp. Comparison between iRoot BP Plus (EndoSequence Root Repair Material) and Mineral Trioxide Aggregate as Pulp-capping Agents: A Systematic Review. J Int Soc Prev Community Dent. 2019; 9(6): 542-552.
3. Jitaru S, Hodisan I, Timis L i wsp. The Use of Bioceramics in Endodontics - Literature Review. Clujul Med. 2016; 89(4): 470-473.
4. Chybowski EA, Glickman GN, Patel Y i wsp. Clinical Outcome of Non-Surgical Root Canal Treatment Using a Single-cone Technique with Endosequence Bioceramic Sealer: A Retrospective Analysis. J Endod. 2018; 44(6): 941-945.
5. Chan S, Glickman GN, Woodmansey KF i wsp. Retrospective Analysis of Root-end Microsurgery Outcomes in a Postgraduate Program in Endodontics Using Calcium Silicate-based Cements as Root-end Filling Materials. J. Endod., 2020, 46(3), 345-351.
6. Safi C, Kohli MR, Kratchman SI i wsp. Outcome of Endodontic Microsurgery Using Mineral Trioxide Aggregate or Root Repair Material as Root-end Filling Material: A Randomized Controlled Trial with Cone-beam Computed Tomographic Evaluation. J. Endod., 2019, 45(7), 831-839.
7. Shinbori N, Grama AM, Patel Yi wsp. Clinical Outcome of Endodontic Microsurgery that Uses EndoSequence BC Root Repair Material as the Root-end Filling Material. J Endod. 2015; 41(5): 607-612.
8. Qian R, Kuang J, Mao C i wsp. Comparison of iRoot BP Plus and Calcium Hydroxide as Pulpotomy Materials in Permanent Incisors with Complicated Crown Fractures: A Retrospective Study. J Endod. 2020; 46(3): 352-357.
9. Lei Y, Yang YT, Zhan Y. Evaluation of Bioceramic Putty Repairment in Primary Molars Pulpotomy. Beijing Da Xue Xue Bao Yi Xue Ban. 2019; 51(1): 70-74.
10. Zhou W, Zheng Q, Tan X i wsp. Comparison of Mineral Trioxide Aggregate and iRoot BP Plus Root Repair Material as Root-end Filling Materials in Endodontic Microsurgery: A Prospective Randomized Controlled Study. J. Endod. 2017; 43(1): 1-6.