Streszczenie
Celem pracy było przedstawienie pojawiających się na zdjęciach pantomograficznych błędów technicznych i artefaktów wraz z przyczynami ich powstania i metodami uniknięcia. Materiał stanowiły zdjęcia pantomograficzne pochodzące ze zbioru radiogramów odrzuconych w ramach systemu zapewnienia jakości w Zakładzie Rentgenodiagnostyki Stomatologicznej i Szczękowo-Twarzowej Uniwersytetu Medycznego w Lublinie w latach 2009-2012. Stwierdzono, że znajomość przyczyn powstawania błędów i artefaktów jest kluczem do eliminacji ich występowania w praktyce klinicznej. Z kolei redukcja liczby zdjęć wymagających powtórzenia jest ważnym elementem ochrony radiologicznej pacjenta zgodnie z zasadą ALARA.

Summary
The aim of the study was to show the technical mistakes and artifacts found on pantomographic pictures that come from the collection of radiographs rejected during quality assurance program at The Department of Dental and Maxillofacial Radiology, Lublin Medical University, during the years 2009-2012. It was found that knowledge of the causes of the origin of the mistakes and artifacts is a key to eliminating their occurrence in clinical practice. In addition, a reduction in the number of films requiring repeats is an important element in radiological protection of the patient in accordance with the ALARA rule.